Archiwum kategorii: Aktualności

Zastrzeżenie numeru PESEL

Dziś wchodzi w życie możliwość zastrzeżenia numeru PESEL, chociaż będzie to prawnie skuteczne dopiero od 1 czerwca 2024 r.

Od tej daty banki, firmy pożyczkowe, telekomy i notariusze będą zobowiązani weryfikować przy zawieraniu np. umowy kredytu lub pożyczki, czy numer PESEL jest zastrzeżony.

W przypadku zastrzeżenia numeru PESEL kontrahenta banki nie będą mogły dochodzić od niego żadnych roszczeń.

Zastrzeżenia można dokonać przez aplikację mObywatel (po zalogowaniu można to zrobić praktycznie jednym kliknięciem) lub w dowolnym urzędzie gminy, a także w placówce bankowej oraz na poczcie.

Przepisy wprowadzono w odpowiedzi na rosnącą ilość przestępstw związanych z kradzieżą tożsamości.

Podstawy prawne:
Ustawa z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności,
Ustawa z dnia 7 lipca 2023 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczania niektórych skutków kradzieży tożsamości.

Wybory 2023 – liczenie głosów

Liczenie głosów trwa, na razie po podliczeniu danych z ponad połowy obwodów wyniki zarówno partii rządzącej jak i głównej opozycyjnej trochę odjechały od wczorajszych wieczornych exit polls (to zapewne wynik rekordowej frekwencji i niezupełnej szczerości ankietowanych ;-).

Wyniki liczenia na bieżąco można podejrzeć tu (trzeba odświeżyć stronę co kilkanaście minut):

https://wybory.gov.pl/sejmsenat2023/pl/sejm/wynik/pl

PS 18.10.2023. Już wszystko wiadomo (link powyższy). Wydaje się, że w ciągu najbliższych 2-3 miesięcy będą trwały procedury przewidziane w art. 154, a może nawet 155 Konstytucji (trzeba pamiętać, że pierwsze posiedzenie Sejmu Prezydent zwołuje na dzień przypadający w ciągu 30 dni od dnia wyborów – art. 109 ust. 2 Konstytucji).

Art. 154.

1. Prezydent Rzeczypospolitej desygnuje Prezesa Rady Ministrów, który proponuje skład Rady Ministrów. Prezydent Rzeczypospolitej powołuje Prezesa Rady Ministrów wraz z pozostałymi członkami Rady Ministrów w ciągu 14 dni od dnia pierwszego posiedzenia Sejmu lub przyjęcia dymisji poprzedniej Rady Ministrów i odbiera przysięgę od członków nowo powołanej Rady Ministrów.

2. Prezes Rady Ministrów, w ciągu 14 dni od dnia powołania przez Prezydenta Rzeczypospolitej, przedstawia Sejmowi program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania. Wotum zaufania Sejm uchwala bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.

3. W razie niepowołania Rady Ministrów w trybie ust. 1 lub nieudzielenia jej wotum zaufania w trybie ust. 2 Sejm w ciągu 14 dni od upływu terminów określonych w ust. 1 lub ust. 2 wybiera Prezesa Rady Ministrów oraz proponowanych przez niego członków Rady Ministrów bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. Prezydent Rzeczypospolitej powołuje tak wybraną Radę Ministrów i odbiera przysięgę od jej członków.

Art. 155.

1. W razie niepowołania Rady Ministrów w trybie art. 154 ust. 3 Prezydent Rzeczypospolitej w ciągu 14 dni powołuje Prezesa Rady Ministrów i na jego wniosek pozostałych członków Rady Ministrów oraz odbiera od nich przysięgę. Sejm w ciągu 14 dni od dnia powołania Rady Ministrów przez Prezydenta Rzeczypospolitej udziela jej wotum zaufania większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.

2. W razie nieudzielenia Radzie Ministrów wotum zaufania w trybie określonym w ust. 1, Prezydent Rzeczypospolitej skraca kadencję Sejmu i zarządza wybory.

Poza tym z dniem opublikowania wyników wyborów (czyli 18.10.2023) otworzył się 7-dniowy termin do składania protestów wyborczych do Sądu Najwyższego. Przypuszczać należy, że takie protesty wpłyną w związku z wątpliwościami co do nieprawidłowości pojawiających w trakcie wyborów i referendum.

Sąd Najwyższy rozstrzygnie o ważności wyborów mając na uwadze, czy te nieprawidłowości mogły mieć wpływ na wynik wyborów. Nie wystarczy więc wykazanie samych nieprawidłowości przez składających protesty – konieczne jest także wykazanie, że mogły one mieć wpływ na wyniki wyborów.

Orzeczenie to zapadnie w ciągu 90 dni (po rozpoznaniu wszystkich protestów), a więc w styczniu 2024 r.

Nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego

1 lipca 2023 r. wchodzą w życie ważne zmiany przepisów kodeksu postępowania cywilnego, które mają odciążyć sądy i usprawnić postępowania – w tym także poprzez nałożenie dodatkowych wymogów m. in. wobec pełnomocników (konieczność wyodrębnienia w pismach procesowych wniosków dowodowych), a także przedsiębiorców (konieczność powołania wszystkich dowodów już w pozwie albo w odpowiedzi na pozew). Jako że nowe przepisy właśnie zaczynają obowiązywać dyskusja o ich sensowności jest bezprzedmiotowa, trzeba natomiast pamiętać o wprowadzonych przez nie zmianach, aby uniknąć negatywnych skutków procesowych.


Odciążenie sądów, dodatkowe wymogi dla pełnomocników. Od lipca ważne zmiany w kpc. Marek Domagalski, Rzeczpospolita  30.06.2023.

Udostępnienie numeru księgi wieczystej osobom postronnym

Nie jest dla mnie zaskoczeniem, że pomimo decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych DKN.5112.13.2020 z 24 sierpnia 2020 r. stwierdzającej naruszenie prawa i nakazującej zaprzestanie udostępniania na Geoportalu “danych osobowych w zakresie numerów ksiąg wieczystych pozyskanych z ewidencji gruntów i budynków” zainteresowani zarobkowaniem na procederze określanym jako „udostępnienie numeru księgi wieczystej” znaleźli sposób, aby obejść zakaz.

Jak już zauważyłem pewien czas temu w trakcie różnych spraw związanych z księgami wieczystymi bliżej nieokreślone podmioty za niewygórowaną opłatą udostępniają numery ksiąg w sposób pozwalający osobom postronnym powiązać określoną nieruchomość z konkretnym numerem księgi wieczystej. To z kolei już bezpośrednio umożliwia zidentyfikowanie osoby fizycznej, której dane są zawarte w księdze wieczystej (właściciela nieruchomości), w tym pozyskanie takich danych jak imiona rodziców, numer PESEL oraz adres nieruchomości. W sposób oczywisty może to narazić dużą liczbę osób na kradzież ich tożsamości (i nie tylko).

Okazuje się, że jednym z tych bliżej nieokreślonych podmiotów jest m. in. spółka zarejestrowana na Seszelach, która czerpie z przedmiotowej działalności znaczące zyski.

Stanowisko Ministerstwa Sprawiedliwości jest następujące:

„Ministerstwo Sprawiedliwości nie współpracuje z żadną prywatną firmą ani osobami fizycznymi, którzy udostępniają w internecie informacje w zakresie ksiąg wieczystych oraz nie ponosi odpowiedzialności za ich publikacje w serwisach internetowych dotyczących ksiąg wieczystych”.

Oczywiście merytorycznie problemu to nie załatwia, zwłaszcza że jest on najprawdopodobniej skutkiem nieautoryzowanego dostępu do danych z rejestru elektronicznych ksiąg wieczystych.

 


Dane milionów Polaków na Seszelach. Dostęp po 40 zł. Jakub Szczepański. Interia, 28.06.2023.

Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie Szcześniak v. Bank Millenium, C-520/21

Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 15 czerwca 2023 (Szcześniak v. Bank Millenium, C-520/21): żądania banków ponad zwrot wzajemnych świadczeń w przypadku uznania umowy kredytu hipotecznego zawierającej klauzule abuzywne za nieważną są niezgodne z unijnymi przepisami.

Zatem bank nie może dochodzić od „frankowiczów” kwot innych niż zwrot przekazanego im kredytu frankowego i odsetek za opóźnienie od chwili wezwania do zapłaty, bo byłoby to uzyskanie korzyści z sytuacji wywołanej jego bezprawnym działaniem.

Natomiast „frankowicz” może żądać od banku rekompensaty wykraczającej poza zwrot zapłaconych rat miesięcznych (rat, prowizji czy składek ubezpieczeniowych oraz odsetek za opóźnienie).

Skutki wyroku mogą mieć znaczenie także dla innych niż „sprawy frankowiczów” umów kredytowych. Abstrahując od merytorycznego znaczenia dzisiejszego wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE dla „spraw frankowiczów”, prawdopodobnie jego konsekwencją będzie dalsze spowolnienie postępowań przed sądami wobec wpływu dużej ilości nowych spraw…