Anonimowość utrudnia pociągnięcie do odpowiedzialności cywilnej internautów naruszających dobra osobiste innych osób. Nawet w przypadkach działania przez sprawcę pod własnym nazwiskiem, powstają trudności z pozyskaniem pozostałych danych niezbędnych do złożenia pozwu (np. PESEL). Rozwiązać ten problem ma instytucja przewidzianego w projektowanym art. 50542 § 5 k.p.c. tzw. ślepego pozwu, zainspirowana rozwiązaniem funkcjonującym w USA. Trzeba jednak defetystycznie zauważyć, że to kolejny już projekt rozwiązania problemu, który nie wyszedł poza stadium projektowania. Wystarczy przypomnieć, że w latach 2017 i 2021 powstały podobne projekty, np. projekt ustawy „O ochronie wolności słowa użytkowników serwisów społecznościowych”.
Archiwum kategorii: Aktualności
Zastrzeżenie numeru PESEL
Dziś wchodzi w życie możliwość zastrzeżenia numeru PESEL, chociaż będzie to prawnie skuteczne dopiero od 1 czerwca 2024 r.
Od tej daty banki, firmy pożyczkowe, telekomy i notariusze będą zobowiązani weryfikować przy zawieraniu np. umowy kredytu lub pożyczki, czy numer PESEL jest zastrzeżony.
W przypadku zastrzeżenia numeru PESEL kontrahenta banki nie będą mogły dochodzić od niego żadnych roszczeń.
Zastrzeżenia można dokonać przez aplikację mObywatel (po zalogowaniu można to zrobić praktycznie jednym kliknięciem) lub w dowolnym urzędzie gminy, a także w placówce bankowej oraz na poczcie.
Przepisy wprowadzono w odpowiedzi na rosnącą ilość przestępstw związanych z kradzieżą tożsamości.
Podstawy prawne:
Ustawa z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności,
Ustawa z dnia 7 lipca 2023 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczania niektórych skutków kradzieży tożsamości.
Wybory 2023 – liczenie głosów
Liczenie głosów trwa, na razie po podliczeniu danych z ponad połowy obwodów wyniki zarówno partii rządzącej jak i głównej opozycyjnej trochę odjechały od wczorajszych wieczornych exit polls (to zapewne wynik rekordowej frekwencji i niezupełnej szczerości ankietowanych ;-).
Wyniki liczenia na bieżąco można podejrzeć tu (trzeba odświeżyć stronę co kilkanaście minut):
https://wybory.gov.pl/sejmsenat2023/pl/sejm/wynik/pl
PS 18.10.2023. Już wszystko wiadomo (link powyższy). Wydaje się, że w ciągu najbliższych 2-3 miesięcy będą trwały procedury przewidziane w art. 154, a może nawet 155 Konstytucji (trzeba pamiętać, że pierwsze posiedzenie Sejmu Prezydent zwołuje na dzień przypadający w ciągu 30 dni od dnia wyborów – art. 109 ust. 2 Konstytucji).
Art. 154.
1. Prezydent Rzeczypospolitej desygnuje Prezesa Rady Ministrów, który proponuje skład Rady Ministrów. Prezydent Rzeczypospolitej powołuje Prezesa Rady Ministrów wraz z pozostałymi członkami Rady Ministrów w ciągu 14 dni od dnia pierwszego posiedzenia Sejmu lub przyjęcia dymisji poprzedniej Rady Ministrów i odbiera przysięgę od członków nowo powołanej Rady Ministrów. 2. Prezes Rady Ministrów, w ciągu 14 dni od dnia powołania przez Prezydenta Rzeczypospolitej, przedstawia Sejmowi program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania. Wotum zaufania Sejm uchwala bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. 3. W razie niepowołania Rady Ministrów w trybie ust. 1 lub nieudzielenia jej wotum zaufania w trybie ust. 2 Sejm w ciągu 14 dni od upływu terminów określonych w ust. 1 lub ust. 2 wybiera Prezesa Rady Ministrów oraz proponowanych przez niego członków Rady Ministrów bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. Prezydent Rzeczypospolitej powołuje tak wybraną Radę Ministrów i odbiera przysięgę od jej członków.Art. 155.
1. W razie niepowołania Rady Ministrów w trybie art. 154 ust. 3 Prezydent Rzeczypospolitej w ciągu 14 dni powołuje Prezesa Rady Ministrów i na jego wniosek pozostałych członków Rady Ministrów oraz odbiera od nich przysięgę. Sejm w ciągu 14 dni od dnia powołania Rady Ministrów przez Prezydenta Rzeczypospolitej udziela jej wotum zaufania większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. 2. W razie nieudzielenia Radzie Ministrów wotum zaufania w trybie określonym w ust. 1, Prezydent Rzeczypospolitej skraca kadencję Sejmu i zarządza wybory.
Poza tym z dniem opublikowania wyników wyborów (czyli 18.10.2023) otworzył się 7-dniowy termin do składania protestów wyborczych do Sądu Najwyższego. Przypuszczać należy, że takie protesty wpłyną w związku z wątpliwościami co do nieprawidłowości pojawiających w trakcie wyborów i referendum.
Sąd Najwyższy rozstrzygnie o ważności wyborów mając na uwadze, czy te nieprawidłowości mogły mieć wpływ na wynik wyborów. Nie wystarczy więc wykazanie samych nieprawidłowości przez składających protesty – konieczne jest także wykazanie, że mogły one mieć wpływ na wyniki wyborów.
Orzeczenie to zapadnie w ciągu 90 dni (po rozpoznaniu wszystkich protestów), a więc w styczniu 2024 r.
Nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego
1 lipca 2023 r. wchodzą w życie ważne zmiany przepisów kodeksu postępowania cywilnego, które mają odciążyć sądy i usprawnić postępowania – w tym także poprzez nałożenie dodatkowych wymogów m. in. wobec pełnomocników (konieczność wyodrębnienia w pismach procesowych wniosków dowodowych), a także przedsiębiorców (konieczność powołania wszystkich dowodów już w pozwie albo w odpowiedzi na pozew). Jako że nowe przepisy właśnie zaczynają obowiązywać dyskusja o ich sensowności jest bezprzedmiotowa, trzeba natomiast pamiętać o wprowadzonych przez nie zmianach, aby uniknąć negatywnych skutków procesowych.
Odciążenie sądów, dodatkowe wymogi dla pełnomocników. Od lipca ważne zmiany w kpc. Marek Domagalski, Rzeczpospolita 30.06.2023.
Udostępnienie numeru księgi wieczystej osobom postronnym
Nie jest dla mnie zaskoczeniem, że pomimo decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych DKN.5112.13.2020 z 24 sierpnia 2020 r. stwierdzającej naruszenie prawa i nakazującej zaprzestanie udostępniania na Geoportalu “danych osobowych w zakresie numerów ksiąg wieczystych pozyskanych z ewidencji gruntów i budynków” zainteresowani zarobkowaniem na procederze określanym jako „udostępnienie numeru księgi wieczystej” znaleźli sposób, aby obejść zakaz.
Jak już zauważyłem pewien czas temu w trakcie różnych spraw związanych z księgami wieczystymi bliżej nieokreślone podmioty za niewygórowaną opłatą udostępniają numery ksiąg w sposób pozwalający osobom postronnym powiązać określoną nieruchomość z konkretnym numerem księgi wieczystej. To z kolei już bezpośrednio umożliwia zidentyfikowanie osoby fizycznej, której dane są zawarte w księdze wieczystej (właściciela nieruchomości), w tym pozyskanie takich danych jak imiona rodziców, numer PESEL oraz adres nieruchomości. W sposób oczywisty może to narazić dużą liczbę osób na kradzież ich tożsamości (i nie tylko).
Okazuje się, że jednym z tych bliżej nieokreślonych podmiotów jest m. in. spółka zarejestrowana na Seszelach, która czerpie z przedmiotowej działalności znaczące zyski.
Stanowisko Ministerstwa Sprawiedliwości jest następujące:
„Ministerstwo Sprawiedliwości nie współpracuje z żadną prywatną firmą ani osobami fizycznymi, którzy udostępniają w internecie informacje w zakresie ksiąg wieczystych oraz nie ponosi odpowiedzialności za ich publikacje w serwisach internetowych dotyczących ksiąg wieczystych”.
Oczywiście merytorycznie problemu to nie załatwia, zwłaszcza że jest on najprawdopodobniej skutkiem nieautoryzowanego dostępu do danych z rejestru elektronicznych ksiąg wieczystych.
Dane milionów Polaków na Seszelach. Dostęp po 40 zł. Jakub Szczepański. Interia, 28.06.2023.