Pierwszy numer Merkuryusza Polskiego - 3 stycznia 1661 r.

Reprint cyfrowy - Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie 2007

3 stycznia 1661 r. ukazał się w Krakowie I numer Merkuriusza Polskiego Ordynaryjnego, pierwszej polskiej gazety. Więcej…

5 stycznia 1933 r. rozpoczęto budowę mostu nad cieśniną Golden Gate w San Francisco. Budowa trwała ponad 4 lata, pochłonęła życie 11 robotników i kosztowała 27 milionów dolarów. Więcej…

6 stycznia 1794 r. w Noirmoutier w Wandei został rozstrzelany Maurice d’Elbée, nieformalny generał powstańców wandejskich. Więcej…

9 stycznia 1433 r. - król Władysław Jagiełło potwierdza w Krakowie przywilej jedlneński (1430 r.). Więcej…

11 stycznia 1944 r. rozstrzelano hrabiego Galeazzo Ciano, włoskiego polityka, dyplomatę i czołowego działacza ruchu faszystowskiego. Hrabia Ciano został skazany na śmierć za udział w odsunięciu Mussoliniego od władzy i prowadzenie negocjacji z aliantami. Więcej…

13 stycznia 1944 r. powołano w ZSRR tzw. komisję Nikołaja Burdenki w celu wykazania, że zbrodnia katyńska dokonana wiosną 1940 r. przez NKWD na polskich oficerach została popełniona rzekomo przez Niemców w 1941 r. Więcej…

14 stycznia 2011 r. prezydent Tunezji Zajn al-Abidin ibn Ali ustąpił ze stanowiska i uciekł wraz z rodziną do Arabii Saudyjskiej. Więcej…

15 stycznia 1793 r. w Konwencie odbyło się pierwsze głosowanie w sprawie wyroku w procesie Ludwika XVI. Więcej…

18 stycznia 1919 r. w Wersalu rozpoczęła się konferencja pokojowa z udziałem 27 zwycięskich państw w I wojnie światowej. Więcej…

19 stycznia 1978 r. w Niemczech zakończono europejską produkcję Volkswagena Typ 1 (Garbusa). Więcej…

20 stycznia 1945 r. z wyroku Polskiego Państwa Podziemnego w Zakopanem został powieszony Wacław Krzeptowski - przywódca kolaboracyjnego Goralenvolku - zinstytucjonalizowanej i największej polskiej kolaboracji z Niemcami. Więcej…

21 stycznia 1793 r. na Placu Rewolucji w Paryżu ścięto Ludwika XVI. Więcej…

22 stycznia 1957 r. w Warszawie został uprowadzony i zamordowany przez nieznanych sprawców 15-letni Bohdan Piasecki, syn kontrowersyjnego polityka Bolesława Piaseckiego, lidera przedwojennej ONR Falangi i powojennego Stowarzyszenia „PAX”. Więcej…

24 stycznia 1978 r. w północno-zachodniej Kanadzie (okolice Wielkiego Jeziora Niewolniczego rozbił się radziecki satelita szpiegowski Kosmos 954 z reaktorem atomowym na pokładzie, rozrzucając materiał radioaktywny na powierzchni 124 tys. km². Więcej…

25 stycznia 1950 r. podpisano umowę z ZSRR na produkcję samochodu GAZ-M20 Pobieda w Polsce (jako FSO Warszawa). Więcej…

26 stycznia 1885 r. mahdyści zdobyli Chartum. Dowodzący egipsko-angielską obroną generał Charles Gordon został zabity, a jego głowę triumfalnie dostarczono Mahdiemu. Więcej…

27 stycznia 1967 r. rządy Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii i Związku Radzieckiego podpisały Układ o zasadach działalności państw w zakresie badań i użytkowania przestrzeni kosmicznej łącznie z Księżycem i innymi ciałami niebieskimi, zwany też Traktatem o przestrzeni kosmicznej. Traktat o przestrzeni kosmicznej ustanowił podstawy międzynarodowego prawa kosmicznego. Więcej…

28 stycznia 1986 r. nad Florydą doszło do katastrofy startującego wahadłowca "Challenger". Więcej…

29 stycznia 1856 r. po zakończeniu wojny krymskiej ustanowiono Krzyż Wiktorii, najwyższe odznaczenie wojenne Imperium brytyjskiego. Nadawane jest wojskowym Wielkiej Brytanii i Wspólnoty Brytyjskiej lub osobom cywilnym pozostającym pod władzą wojskową za „przykładną odwagę, szczególny akt poświęcenia lub wyjątkowe oddanie obowiązkom w obliczu nieprzyjaciela”.

31 stycznia 1923 r. stokach Cytadeli Warszawskiej został rozstrzelany Eligiusz Niewiadomski, zabójca pierwszego prezydenta Rzeczpospolitej Gabriela Narutowicza. Więcej…

5 lutego 1989 r. przy próbie ucieczki na teren Berlina Zachodniego został zabity Chris Gueffroy. Więcej…

6 lutego 1952 r. w Sandringham House zmarł król Wielkiej Brytanii Jerzy VI. Rozpoczęło się długie panowanie jego córki - królowej Elżbiety II. Więcej…

7 lutego 1920 r. w Irkucku bolszewicy rozstrzelali admirała Aleksandra Kołczaka, jednego z dowódców "białej armii" rosyjskiej oraz przywódcę antybolszewickiego Ogólnorosyjskiego Rządu Tymczasowego. Więcej…

Stacja orbitalna Skylab, 8 luty 1974 r.

NASA

Domena publiczna, via Wikimedia Commons

10 lutego 1940 r. Sowieci rozpoczęli masowe deportacje ludności polskiej, białoruskiej i ukraińskiej z terenów RP zajętych po 17 września 1939 r. przez Armię Czerwoną. Więcej…

11 lutego 2009 r. weszła w życie Ustawa o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. 2009 nr 22 poz. 120), zawieszająca obowiązkową służbę wojskową w Polsce. Więcej…

Egzekucja Lady Jane Grey w Towef of London. 12 lutego 1554 r.
Paul Delaroche. 1834 r. The National Gallery, Londyn.

Domena publiczna, via Wikimedia Commons

12 lutego 1554 r. w Tower of London ścięto lady Jane Grey (1537-1554), zwaną „królową dziewięciu dni”. Więcej…

13 lutego 1945 r. nastąpiła bezwarunkowa kapitulacja Budapesztu. Więcej…

14 lutego 1929 r. w Chicago miał miejsce jeden z najbardziej znanych epizodów wojny gangów epoki prohibicji znany jako masakra w dniu świętego Walentego. Więcej…

15 lutego 1944 r. alianci dokonali nalotu na klasztor na Monte Cassino, położony na wzgórzu włączonym w niemiecki system umocnień Linii Gustawa. Więcej…

16 lutego 1923 r. Howard Carter i George Herbert dokonali otwarcia komory grobowej faraona Tutanchamona w Dolinie Królów w pobliżu Luksoru. Więcej…

17 lutego 1854 r. powstało Wolne Państwo Orania - jedna z niepodległych republik burskich, istniejących na południu Afryki do początków XX w. Więcej…

18 lutego 1943 r. zostali aresztowani przez Gestapo członkowie niemieckiej antynazistowskiej organizacji Biała Róża: studenci Hans Scholl, Sophie Scholl, Christoph Probst, Alexander Schmorell, Willi Graf oraz profesor Kurt Huber. Więcej…

19 lutego 1846 r. rozpoczęła się rabacja galicyjska - masowe zabójstwa ziemian (ok. 1200-3000 ofiar) na terenach zachodniej Galicji, połączone z rabunkiem i niszczeniem dworów (około 500 przypadków). Więcej…

Dzień Nauki Polskiej

(rocznica urodzin Mikołaja Kopernika 19 lutego 1473 r.)

20 lutego 1974 r. na wyspie Lubang na Filipinach został odnaleziony przypadkowo Hiroo Onoda (1922-2014), podporucznik Cesarskiej Armii Japońskiej. Hiroo Onoda jako ostatni pozostały przy życiu żołnierz swego oddziału prowadził walkę partyzancką przez 29 lat po zakończeniu wojny. Więcej…

21 lutego 1946 r. w Londynie urodził się Alan Rickman (1946-2016), brytyjski aktor filmowy i teatralny, reżyser i scenarzysta. Zasłużenie uznany za aktorskiego eksperta od czarnych charakterów, choć jego aktorstwo było bardziej wszechstronne.

22 lutego 1862 r. w Richmond w stanie Wirginia zaprzysiężono pierwszego i jedynego prezydenta Skonfederowanych Stanów Ameryki (CSA) - Jeffersona Davisa (1808-1889). "Anty-Lincoln" rządził do połowy kadencji, czyli do momentu upadku CSA w wyniku przegranej wojny secesyjnej... Więcej…

23 lutego 1836 r. rozpoczęło się oblężenie Alamo (fortu w starej misji w San Antonio de Béxar) przez armię meksykańską pod dowództwem generała Antonio Lópeza de Santa Anna, najbardziej znany epizod wojny o niepodległość Teksasu. Więcej…

24 lutego 1953 r. wykonano wyrok śmierci na generale Auguście Emilu Fieldorfie ps. „Nil” (1895-1953), żołnierzu I Brygady Legionów, uczestniku wojny polsko-bolszewickiej 1920 r. i kampanii wrześniowej 1939 r. , a w czasie okupacji dowódcy Kedywu Armii Krajowej oraz zastępcy Komendanta Głównego Armii Krajowej. Więcej…

25 lutego 1831 r. rozegrała się bitwa o Olszynkę Grochowską, uznawana za najbardziej krwawą bitwę powstania listopadowego. Więcej…

26 lutego 1815 r. Napoleon Bonaparte powraca z Elby. Rozpoczyna się "100 dni" Napoleona (a właściwie 112), trwające do ostatecznej klęski pod Waterloo (18.06.1815).

26 lutego 1932 r. w Kingsland w Arkansas urodził się Johnny Cash (1932-2003), legenda muzyki country. Więcej…

28 lutego 1997 r. miała miejsce strzelanina w North Hollywood, uznana za najdłuższą strzelaninę w historii amerykańskiej policji. Więcej…

1 marca 1810 r. (lub 22 lutego tegoż roku ;-)) w Żelazowej Woli urodził się Fryderyk Chopin (1810-1849).

2 marca 1972 r. z przylądka Canaveral na Florydzie wystartowała rakieta Atlas Centaur wynosząca sondę Pioneer 10, mającą służyć badaniu Jowisza i jego satelitów (przy pomocy zainstalowanych 11 instrumentów naukowych). Więcej…

3 marca 1922 r. włoscy faszyści przeprowadzili zamach stanu i przejęli władzę w Fiume (obecnie Rijeka w Chorwacji). Więcej…

4 marca 1918 r. w Fort Riley w Kansas u jednego z żołnierzy US Army stwierdzono zachorowanie  spowodowane przez groźną odmianę podtypu H1N1 wirusa A grypy (znanej później na całym świecie zupełnie bezzasadnie  jako "hiszpanka"). Więcej…

5 marca 1947 r. w Norymberdze rozpoczął się tzw. proces prawników (sprawa USA vs. Josef Altstötter i inni). Więcej…

6 marca 1204 r. baron Roger de Lacy dowodzący obroną Château Gaillard skapitulował przed królem Francji Filipem II Augustem. Król Anglii Jan Bez Ziemi utracił tym samym potężne fortyfikacje strzegące angielskich posiadłości w Normandii, a w konsekwencji w niedługim czasie całą  Normandię. Więcej…

7 marca 1941 r. w Warszawie grupa kontrwywiadu Okręgu Warszawa-Miasto Związku Walki Zbrojnej wykonała wyrok śmierci Wojskowego Sądu Specjalnego, orzeczony wobec aktora Igo Syma, oskarżonego o kolaborację z niemieckim okupantem. Była to pierwsza głośna egzekucja przeprowadzona przez polskie podziemie. Więcej…

8 marca 1761 r. urodził się Jan Potocki (1761–1815) - pisarz, podróżnik, polityk, historyk, publicysta, etnograf, pionier polskiej archeologii i pierwszy polski aeronauta. Dziś pamiętany najbardziej jako autor francuskojęzycznej powieści Rękopis znaleziony w Saragossie (Manuscrit trouvé à Saragosse - 1805).

USS Monitor vs. CSS Virginia. 9 marca 1862 r.

Litografia (przed 1894). Julian Oliver Davidson (1853-1894)

Źródło: Library of Congress's Prints and Photographs division

Domena publiczna, via Wikimedia Commons

9 marca 1862 r. w trakcie bitwy w zatoce Hampton Roads (wojna secesyjna) dochodzi do pierwszego w historii starcia okrętów pancernych: CSS "Virginia" przeciwko USS "Monitor". Więcej…

10 marca 1793 r. wybuchło w Wandei powstanie rojalistyczne. Polityka religijna władz rewolucyjnej Francji, stracenie Ludwika XVI i ostatecznie dekret Konwentu o poborze rekruta doprowadziły do kontrrewolucyjnego zrywu. Więcej…

11 marca 1941 r. Kongres USA uchwalił Lend Lease Act (“An Act to Promote the Defense of the United States”). Więcej…

12 marca 1999 r. Polska, Czechy i Węgry przystąpiły do NATO. Więcej…

13 marca 1943 r. generał Henning von Tresckow podejmuje jedną z wielu nieudanych prób zamachu na Adolfa Hitlera. Więcej…

14 marca 1980 r. o godzinie 11:15 na warszawskim Okęciu rozbił się wracający z Nowego Jorku samolot PLL LOT Ił-62 SP-LAA „Mikołaj Kopernik” (lot LO-007). Więcej…

15 marca 44 r. p.n.e. w dniu idów marcowych spiskowcy pod przywództwem Gajusza Kasjusza i Marka Brutusa zasztyletowali Juliusza Cezara. Więcej…

16 marca 1802 r.  prezydent Thomas Jefferson założył United States Military Academy at West Point (znaną powszechnie jako West Point). Więcej…

17 marca 1713 r. w Liptowskim Mikulaszu został stracony Juraj Jánošík (1688-1713), słowacki zbójnik, którego pośmiertna legenda przerosła rzeczywistość historyczną i trwa do dziś. Więcej…

18 marca 1921 r. w Rydze podpisano traktat pokojowy kończący wojnę polsko-bolszewicką (1919-1920). Więcej…

19 marca 1945 r. Adolf Hitler wydaje tzw. Nerobefehl (rozkaz Nerona) - nakazuje stosowanie na terytorium III Rzeszy taktyki spalonej ziemi, czyli zniszczenie w Niemczech wszystkiego co przeciwnik mógłby wykorzystać do kontynuowania walki. Więcej…

20 marca 2003 r. USA i siły międzynarodowej koalicji rozpoczynają inwazję na Irak (II wojna w Zatoce Perskiej). Więcej…

21 marca 1963 r. zamknięto amerykańskie więzienie federalne o zaostrzonym rygorze położone na wyspie Alcatraz w zatoce San Francisco. Więcej…

22 marca 1594 r. po konwersji na katolicyzm i koronacji król Francji Henryk IV wjeżdża do Paryża. Rozpoczyna się panowanie dynastii Burbonów. Więcej…

23 marca 1743 r. miała miejsce londyńska premiera oratorium Mesjasz Georga Friedricha Händla. Z przyczyn pozamuzycznych nie powtórzył się sukces premiery dublińskiej (1742), dopiero po 1750 r. dzieło znajduje uznanie angielskiej publiczności.

24 marca 1603 r. w Richmond zmarła Elżbieta I, królowa Anglii i Irlandii. Wobec bezpotomnej śmierci królowej wygasła dynastia Tudorów.

24 marca 2015 r. o godzinie 10:53 rozbił się w Alpach francuskich Airbus A320-211 niemieckich linii lotniczych Germanwings. W katastrofie, do której celowo doprowadził drugi pilot Andreas Lubitz (dotknięty psychotycznym epizodem depresyjnym) zginęło 150 osób.

25 marca 1811 r. francuski astronom Honoré Flaugergues odkrył kometę C/1811 F1 - czyli Wielką Kometę 1811 roku, która została uwieczniona przez samego Adama Mickiewicza. Więcej…

26 marca 1979 r. w Waszyngtonie zawarto traktat pokojowy pomiędzy Izraelem i Egiptem, kończący wojny izraelsko-egipskie, trwające od I wojny izraelsko-arabskiej w 1948 r. Więcej…

27 marca 1968 r. w katastrofie samolotu treningowego MiG-15 UTI w pobliżu miasta Kirżacz zginął Jurij Gagarin (1934-1968), Bohater Związku Radzieckiego, okryty sławą pierwszego człowieka w kosmosie. Więcej…

28 marca 1947 r. w pobliżu Baligrodu w Bieszczadach w zasadzce zorganizowanej przez Ukraińską Powstańczą Armię zginął generał Karol Świerczewski.

29 marca 1925 r. w pociągu pomiędzy Stołpcami a Kołosowem (nad ówczesną granicą polsko-sowiecką) policjant Józef Muraszko śmiertelnie ranił podczas konwojowania byłych oficerów Wojska Polskiego Antoniego Wieczorkiewicza i Walerego Bagińskiego, skazanych za działalność komunistyczną i przygotowanie zamachów bombowych, które miały miejsce w  1923 r. w Warszawie i Krakowie. Więcej…

30 marca 1981 r. w Waszyngtonie przed hotelem Hilton doszło do zamachu na prezydenta Ronalda Reagana (1911-2004). Więcej…

31 marca 1889 r. w Paryżu otwarto wieżę Eiffela. Więcej…

1 kwietnia 1901 r. w Lachowiczach koło Baranowicz (obecnie Białoruś) urodził się Sergiusz Piasecki (1901-1964) - polski pisarz i publicysta, oficer polskiego wywiadu i żołnierz Armii Krajowej. Więcej…

2 kwietnia 1982 r. argentyńska marynarka wojenna rozpoczęła Operación Rosario - inwazję na brytyjskie Falklandy. Więcej…

3 kwietnia 1940 r. rozpoczęły się masowe egzekucje polskich oficerów z obozów w Kozielsku, Ostaszkowie i Starobielsku (zbrodnia katyńska). Ogółem rozstrzelano co najmniej 21 768 obywateli II RP.

3 kwietnia 1941 r. premier Węgier Pál Teleki popełnił samobójstwo, nie chcąc się ugiąć przed żądaniami III Rzeszy dotyczącymi ataku na Jugosławię. Więcej…

4 kwietnia 1973 r. w Nowym Jorku nastąpiło oficjalne otwarcie World Trade Center (budowę rozpoczęto się 5 sierpnia 1966). Centralną częścią kompleksu były Twin Towers -  przez dwa lata będące najwyższymi budynkami na świecie.

5 kwietnia 1794 r. w Paryżu zgilotynowano Georgesa Dantona (1759-1794), adwokata, członka Konwentu, jednego z przywódców rewolucji francuskiej.

5 kwietnia 1908 r. w Lowell (Massachusetts) urodziła się Bette Davis, jedna z najbardziej znanych aktorek złotej ery Hollywood. Jedenaście razy nominowana do Oscara, zdobyła go dwukrotnie: w 1936 r. (za rolę w Dangerous) i 1939 r. (za rolę w Jezebel). Więcej…

6 kwietnia 1901 r. we Lwowie urodził się Marian Hemar (1901-1972) - polski poeta, satyryk, komediopisarz, dramaturg, tłumacz, autor tekstów piosenek, twórca o ogromnym dorobku literackim. Więcej…

7 kwietnia 1739 r. w Yorku został powieszony Dick Turpin (1705?-1739), najbardziej znany angielski przestępca XVIII w., parający się głównie rozbojem drogowym, ale nie stroniący od przemytu, kłusownictwa, kradzieży koni i zabójstw. Więcej…

8 kwietnia 2013 r. w Londynie zmarła Margaret Thatcher (1925-2013), premier Wielkiej Brytanii w latach 1979-1990. Była najdłużej urzędującym premierem Wielkiej Brytanii w XX w. oraz pierwszą kobietą na tym stanowisku. Wykonywała także zawód adwokata (od 1954 r. - zajmując się głównie prawem podatkowym). Więcej…

9 kwietnia 1945 r. w obozie koncentracyjnym we Flossenbürgu został stracony admirał Wilhelm Canaris (1887-1945), szef wywiadu i kontrwywiadu wojskowego Abwehry w latach 1935-1944, przeciwnik polityki Hitlera.

10 kwietnia 1912 r. z Southampton wypłynął w swój pierwszy i  ostatni rejs brytyjski liniowiec RMS „Titanic”. Więcej…

11 kwietnia 1943 r. niemiecka agencja Transocean nadała komunikat o odnalezieniu w lesie katyńskim zwłok 10 tysięcy polskich oficerów. Była to pierwsza wiadomość o odkryciu masowych grobów ofiar zbrodni katyńskiej. Więcej…

12 kwietnia 1861 r.  rozpoczyna się wojna secesyjna. Konfederaci przystępują do ostrzału Fort Sumter w Karolinie Południowej, który Unioniści poddają już następnego dnia. Więcej…

12 kwietnia 1923 r. w Krakowie u zbiegu ulic Rakowickiej i Lubicz doszło do katastrofy wojskowego samolotu Ansaldo SVA-10. Zginęła dwuosobowa załoga samolotu i jedna osoba na ziemi, a siedem zostało rannych. Więcej…

Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej

(rocznica nadania przez Radio Berlin komunikatu o odkryciu w Katyniu masowych grobów oficerów Wojska Polskiego - 13 kwietnia 1943 r.)

14 kwietnia 1865 r. w Waszyngtonie w Teatrze Forda aktor John Wilkes Booth (1838-1865) dokonał zamachu na prezydenta USA Abrahama Lincolna (1809-1865). Więcej…

15 kwietnia 1912 r. o godzinie 2.20 zatonął na Atlantyku RMS „Titanic”. Więcej…

17 kwietnia 1792 r. w Paryżu w szpitalu Bicetre dokonano praktycznych prób działania wynalazku, który później stał się powszechnie znany jako gilotyna. Więcej…

18 kwietnia 1943 r. nad wyspą Bougainville zginął admirał Isoroku Yamamoto, twórca planu ataku na bazę amerykańskiej Floty Pacyfiku w Pearl Harbour. Amerykańskie myśliwce P-38 Lightning zestrzeliły samolot z admirałem na pokładzie w trakcie precedensowej Operacji Vengeance.

19 kwietnia 1943 r. wybuchło powstanie w getcie warszawskim. Więcej…

21 kwietnia 1988 r. w krakowskim więzieniu Montelupich wykonano po raz ostatni w Polsce karę śmierci. Więcej…

22 kwietnia 1945 r. Adolf Hitler po długim okresie ignorowania faktów przyznaje po raz pierwszy wobec najbliższego otoczenia, że wojna jest przegrana przez III Rzeszę. Więcej…

23 kwietnia 1943 r. oddziały Ukraińskiej Powstańczej Armii dopuściły się zbrodni w Janowej Dolinie na Wołyniu (obecnie Bazaltowe na Ukrainie). Zamordowano około sześciuset Polaków.

25 kwietnia 1859 r. w Port Said francuski przedsiębiorca Ferdinand de Lesseps zainaugurował budowę Kanału Sueskiego.

Dzień ANZAC

(rocznica rozpoczęcia bitwy pod Gallipoli 25 kwietnia 1915 r.)

26 kwietnia 1937 r. niemiecki Legion Condor (przy wsparciu lotnictwa włoskiego) zbombardował baskijskie miasto Guernica. Obie strony hiszpańskiej wojny domowej natychmiast zaczęły lansować swoje propagandowe wersje zdarzenia. Więcej…

28 kwietnia 1945 r. w Giulino di Mezzegra komunistyczni partyzanci rozstrzelali Benito Mussoliniego i Clarę Petacci.

29 kwietnia 1899 r. w Achères koło Paryża Camille Jenatzy (1868-1913) jako pierwszy na świecie przekroczył prędkość 100 km/h. Więcej…

30 kwietnia 1943 r. brytyjski kontrwywiad zrealizował kluczowy element operacji "Mincemeat". Była to niezwykła i drobiazgowo opracowana akcja dezinformacyjna, która skutecznie odwróciła uwagę państw osi od planowanej alianckiej inwazji na Sycylię, a ponadto przyniosła aliantom wiele innych niezamierzonych korzyści. Więcej…

1 maja 1960 r. nad Swierdłowskiem na Uralu Sowieci zestrzelili samolot szpiegowski Lockheed U-2.  Maszynę pilotował kapitan Francis Gary Powers (1929-1977), wykonujący dla CIA zadanie fotograficznego rozpoznania powietrznego nad terytorium ZSRR (misja Grand Slam). Więcej…

2 maja 73 r. po długim oblężeniu Masady żołnierze X Legionu rzymskiego pod wodzą Flawiusza Silwy weszli do twierdzy, której obrońcy dowodzeni przez Eleazara ben Jaira popełnili zbiorowe samobójstwo, wybierając śmierć zamiast niewoli. Upadek Masady zakończył powstanie przeciwko panowaniu rzymskiemu w Judei, zwane wojną żydowską (66-73 r.).

Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej

Święto Konstytucji Trzeciego Maja

4 maja 1990 r. zmieniono nazwę Kombinatu Metalurgicznego Huta im. Lenina na Hutę im. Tadeusza Sendzimira.

5 maja 1939 r. minister spraw zagranicznych Rzeczpospolitej Józef Beck w swoim słynnym przemówieniu sejmowym odrzucił żądania Niemiec włączenia Gdańska do III Rzeszy i wyznaczenia eksterytorialnych linii komunikacyjnych. Więcej…

6 maja 1925 r. w Państwowym Gimnazjum im. Joachima Lelewela w Wilnie doszło do największej szkolnej strzelaniny w polskiej historii, znanej jako „krwawa matura w Wilnie". Więcej…

6 maja 1937 r. niemiecki sterowiec D-LZ-129 Hindenburg po przebyciu transatlantyckiej trasy z Frankfurtu spłonął w bazie amerykańskiej marynarki wojennej w Lakehurst w New Jersey. Więcej…

7 maja 1945 r. we francuskim Reims generał Alfred Jodl i admirał Hans-Georg von Friedeburg podpisali bezwarunkową kapitulację III Rzeszy. Na żądanie Stalina kolejny akt kapitulacji podpisano dzień później w Berlinie (9 maja według czasu moskiewskiego).

8 maja 1794 r. w Paryżu został zgilotynowany wybitny francuski naukowiec Antoine Lavoisier (1743-1794).  Ojciec nowoczesnej chemii został osądzony i stracony w ciągu jednego dnia. Więcej…

Narodowy Dzień Zwycięstwa

( rocznica zakończenia II wojny światowej w Europie - 8 maja 1945 r.)

9 maja 1987 r. w Lesie Kabackim pod Warszawą doszło do katastrofy samolotu PLL LOT Ił-62M SP-LBG „Tadeusz Kościuszko” (lot nr LO 5055). Więcej…

10 maja 1940 r. premier Wielkiej Brytanii Neville Chamberlain podaje się do dymisji. Zastępuje go Winston Churchill. Więcej…

Bitwa pod Fontenoy - 11 maja 1745.
Lord Charles Hay i książę d'Enteroches: "Panowie Anglicy, strzelajcie pierwsi"

Henri Felix Emmanuel Philippoteaux. Olej na płótnie. 1873 r.

Domena publiczna, via Wikimedia Commons

11 maja 1745 r. pod Fontenoy doszło do krwawej bitwy brytyjsko-francuskiej. Jedno ze starć poprzedziła wymiana uprzejmości, która niesłusznie przeszła do legendy jako symbol XVIII-wiecznej kurtuazji na polu bitwy. Więcej…

12 maja 1926 r. w Warszawie rozpoczęły się walki uliczne przewrotu majowego. W wyniku starć strony rządowej i zwolenników marszałka Józefa Piłsudskiego zginęło 379 osób. Rząd Wincentego Witosa podał się do dymisji, a prezydent Stanisław Wojciechowski złożył urząd. Rozpoczęły się 13-letnie autorytarne rządy sanacji.

13 maja 1926 r. w Poznaniu generał Kazimierz Sosnkowski podejmuje próbę samobójczą, nie mogąc pogodzić lojalności wobec legalnego rządu RP z lojalnością wobec marszałka Józefa Piłsudskiego stojącego na czele majowego zamachu stanu.

13 maja 1961 r. w Los Angeles zmarł Gary Cooper (1901-1961), wybitny amerykański aktor czasów kina niemego, a następnie złotej ery Hollywood. Więcej…

14 maja 1643 r. w Saint-Germain-en-Laye zmarł król Francji i Nawarry Ludwik XIII Sprawiedliwy (1601-1643). Więcej…

17 maja 2007 r. w Rzeszowie zmarł Wiktor Zin (1925-2007), polski architekt i profesor Politechniki Krakowskiej, autor programu telewizyjnego „Piórkiem i węglem”.

18 maja 1792 r. rozpoczęła się niewypowiedziana wojna polsko-rosyjska, zwana wojną w obronie Konstytucji 3 Maja.

19 maja 1802 r. (29 floréala roku X kalendarza rewolucyjnego) Napoleon Bonaparte ustanowił Order Narodowy Legii Honorowej.  Więcej…

20 maja 1927 r. Charles Lindbergh wystartował z lotniska Roosevelt Field na Long Island pod Nowym Jorkiem do pierwszego w historii samotnego lotu transatlantyckiego bez międzylądowań. Więcej…

21 maja 1924 r. w Chicago został porwany i zamordowany 14-letni Bobby Franks. Mordercami okazali się studenci Nathan Leopold i Richard Loeb, działający z zamiarem popełnienia zbrodni doskonałej. Więcej…

22 maja 1939 r. w Berlinie Włochy i III Rzesza zawarły Pakt stalowy - układ polityczny i wojskowy wymierzony przeciw państwom zachodnim. Więcej…

23 maja 1934 r. na leśnej drodze w Bienville Parish w Luizjanie zginęli Bonnie Parker i Clyde Barrow, zastrzeleni w zasadzce przez egzekutorów prawa z Teksasu i Luizjany. Zdarzenie to poprzedził wielomiesięczny pościg za słynną parą w związku z ich napadami rabunkowymi,  morderstwami i porwaniami. Więcej…

24 maja 1626 r. Dyrektor Generalny Nowych Niderlandów Peter Minuit (1589-1638) kupił od Delawarów (Algonkinów) wyspę Manhattan. Więcej…

25 maja 1913 r. w Wiedniu popełnił samobójstwo pułkownik Alfred Redl (1864-1913), wysoki oficer austro-węgierskiego kontrwywiadu, zdemaskowany jako agent rosyjski o pseudonimie Opernball-13. Więcej…

26 maja 1868 r. w Londynie odbyła się ostatnia publiczna egzekucja w Wielkiej Brytanii. Więcej…

27 maja 1692 r. gubernator Massachusetts Sir William Phips (1651-1695) powołał sąd przysięgłych (Court of Oyer and Terminer) do osądzenia sprawy czarownic z Salem. Więcej…

28 maja 1987 r. zachodnioniemiecki pilot Mathias Rust lecąc samolotem turystycznym Cessna 172 D-ECJB naruszył sowiecką przestrzeń powietrzną - pomimo wykrycia przez obronę przeciwlotniczą doleciał do Moskwy i wylądował w pobliżu Placu Czerwonego.

29 maja 1780 r. w czasie bitwy pod Waxhaw (amerykańska wojna o niepodległość) żołnierze brytyjscy z oddziału dowodzonego przez podpułkownika Banastre’a Tarletona (1754-1833), mimo wywieszenia przez żołnierzy amerykańskich białej flagi, zamordowali 113 z nich ("Waxhaws Massacre").

30 maja 1909 r. w Chicago urodził się amerykański muzyk jazzowy Benny Goodman (1909-1986), Król Swingu. Więcej…

1 czerwca 1962 r. w Ramli (Izrael) wykonano karę śmierci wobec SS-Obersturmbannführera Adolfa Eichmanna, skazanego 15 grudnia 1961 r. wyrokiem Sądu Okręgowego w Jerozolimie za zbrodnie przeciwko ludności żydowskiej, zbrodnie wojenne, zbrodnie przeciwko ludzkości oraz przynależność do zbrodniczych organizacji. Wyrok wykonano zaraz po północy. W ciągu kilku godzin ciało skremowano, a popioły rozsypano w Morzu Śródziemnym poza wodami terytorialnymi Izraela.

2 czerwca 1953 r. Elżbieta II została koronowana na królową Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej. Więcej…

Kapitulacja flagowego okrętu wiceadmirała George'a Ayscue HMS "Royal Prince". Bitwa czterodniowa w Cieśninie Kaletańskiej, 3 czerwca 1666 r.

Willem van de Velde Młodszy. Olej na płótnie. Pomiędzy 1666-1670.

Domena publiczna, via Wikimedia Commons

3 czerwca 1666 r. w Cieśninie Kaletańskiej angielski wiceadmirał Sir George Ayscue (1616-1672) poddał Holendrom swój flagowy okręt HMS "Royal Prince". Więcej…

Wieża Eiffela. 3 czerwca 1902 r., godz. 21.20.

Zdjęcie: M. G. Loppé

Domena publiczna, via Wikimedia Commons

4 czerwca 1984 r. ukazała się płyta Born in the U.S.A. Bruce’a Springsteena.

Dzień Wolności i Praw Obywatelskich

4 czerwca 1989 r. w Polsce odbyły się pierwsze po II wojnie światowej częściowo wolne wybory do Sejmu i wolne wybory do Senatu.

5 czerwca 1963 r. brytyjski sekretarz stanu ds. wojny John Profumo (1915-2006) podał się do dymisji w następstwie ujawnionego skandalu obyczajowego z wątkami szpiegowskimi (Afera Profumo). Więcej…

5 czerwca 1963 r. w Killinardrish (Cork) w Irlandii zmarł generał Adrian Carton de Wiart (1880-1963), uczestnik wojny burskiej, obu wojen światowych, a w międzyczasie wojny polsko-bolszewickiej. Więcej…

6 czerwca 1944 r. w Normandii rozpoczęła się operacja Neptun, największa w historii morska operacja desantowa. Lądowanie aliantów we Francji umożliwiło otwarcie drugiego frontu przeciwko III Rzeszy w zachodniej Europie. Więcej…

7 czerwca 1927 r. Borys Kowerda (1907-1987) dokonał w Warszawie zamachu na posła ZSRR Piotra Wojkowa. Zabójca oddał do sowieckiego dyplomaty sześć strzałów na warszawskim Dworcu Głównym, po czym dobrowolnie oddał się w ręce polskiej Policji. Więcej…

8 czerwca 1937 r. we Frankfurcie nad Menem miała miejsce premiera Carmina Burana, kantaty scenicznej Carla Orffa (1895-1982) - dzieła tyleż oryginalnego, co kontrowersyjnego.

9 czerwca 1815 r. w Wiedniu przyjęto akt końcowy Kongresu Wiedeńskiego. Dokonano nim rewizji zmian terytorialnych oraz ustrojowych spowodowanych w Europie rewolucją francuską i wojnami napoleońskimi. Więcej…

9 czerwca 1877 r. miała miejsce w Warszawie premiera Aidy Giuseppe Verdiego z polskim librettem.

10 czerwca 1942 r. w ramach represji za pomoc udzieloną agentom czechosłowackiego rządu emigracyjnego, którzy zlikwidowali zbrodniczego Protektora Czech i Moraw SS-Obergruppenführera Reinharda Heydricha Niemcy spacyfikowali czeskie Lidice. Zamordowano 340 mieszkańców wsi (w tym część dzieci), a jej zabudowania zrównano z ziemią.

Światowy Dzień Secesji

11 czerwca 1937 r. w Moskwie odbyło się tajne posiedzenie Kolegium Specjalnego Sądu Najwyższego ZSRR w sprawie najwyższych dowódców Armii Czerwonej (w tym marszałka Michaiła Tuchaczewskiego), oskarżonych o szpiegostwo na rzecz Niemiec i udział w „antysowieckiej wojskowej organizacji trockistowskiej”. Więcej…

12 czerwca 1935 r. zakończyła się boliwijsko-paragwajska wojna o Gran Chaco (1932-1935). Przyczyną konfliktu, w którym zginęło po obu stronach około 100.000 ludzi był spór o rzekę Paragwaj (zapewniającą dostęp do Atlantyku) oraz złoża ropy naftowej, znajdujące się rzekomo na spornym obszarze.

13 czerwca 1966 r. Sąd Najwyższy U.S.A. wydał wyrok w sprawie Miranda v. Arizona, ustanawiając fundamentalną proceduralną zasadę, że podejrzani w chwili zatrzymania przez policję muszą zostać poinformowani o prawie do milczenia, skutkach prawnych swoich zeznań i prawie do adwokata (Miranda rights). Więcej…

14 czerwca 1932 r. polski niszczyciel ORP "Wicher" wszedł do portu gdańskiego, aby powitać przybywający z kurtuazyjną wizytą zespół okrętów Royal Navy, wymuszając respektowanie przez władze Wolnego Miasta Gdańska praw II RP (Kryzys gdański).

NARODOWY DZIEŃ PAMIĘCI OFIAR NIEMIECKICH NAZISTOWSKICH OBOZÓW KONCENTRACYJNYCH I OBOZÓW ZAGŁADY

(rocznica przybycia pierwszego transportu więźniów do KL Auschwitz 14 czerwca 1940 r.)

15 czerwca 1667 r. w Paryżu Jean-Baptiste Denys, osobisty lekarz króla Francji Ludwika XIV, przeprowadził pierwszą w historii w pełni udokumentowaną transfuzję krwi. Więcej…

15 czerwca 1934 r. w Warszawie Hryhorij Maciejko (1913-1966), członek Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów dokonał zamachu na polskiego ministra spraw wewnętrznych Bronisława Pierackiego (1895-1934), który zmarł w szpitalu tego samego dnia. Zamach stał się bezpośrednią przyczyną stworzenia obozu odosobnienia w Berezie Kartuskiej.

28 Pułk pod Quatre Bras. 16 czerwca 1815 r.

Elizabeth Southerden Thompson, Lady Butler. Olej na płótnie. 1875 r.

Domena publiczna, via Wikimedia Commons

16 czerwca 1815 r. pod Quatre Bras w Belgii doszło do ostatniej zwycięskiej bitwy Napoleona. Dwa dni później cesarz przegrał pod Waterloo. Więcej…

17 czerwca 1767 r. odnaleziono ostatnią 104 śmiertelną ofiarę bestii z Gévaudan, tajemniczej kryptydy, która stała się inspiracją dla barwnej filmowej opowieści Braterstwo wilków (Le Pacte des loups) w reżyserii Christophe’a Gansa (2003).

18 czerwca 1815 r. pod Waterloo Napoleon Bonaparte przegrywa swą ostatnią bitwę.

19 czerwca 1867 r. w Cerro de las Campanas republikanie rozstrzelali cesarza Meksyku Maksymiliana I (1832-1867). Więcej…

20 czerwca 1974 r. odbyła się premiera filmu Chinatown Romana Polańskiego, jednego z najbardziej znanych dzieł polskiego reżysera, nominowanego do 11 Oscarów.

21 czerwca 1997 r. w Katowicach w Spodku odbył się pierwszy polski koncert Jeana-Michela Jarre’a.

22 czerwca 1792 r. król Stanisław August Poniatowski ustanowił Order Virtuti Militari – najwyższe polskie odznaczenie wojenne. Upamiętnia zwycięstwo w bitwie pod Zieleńcami 18 czerwca 1792 r. w czasie wojny w obronie Konstytucji 3 Maja.

22 czerwca 1941 r. o godz. 3:15 rozpoczęła się niemiecka operacja Barbarossa (Unternehmen Barbarossa) - inwazja III Rzeszy na ZSRR. Więcej…

23 czerwca 1757 r.  doszło do bitwy pod Palashi (ang. Plassey) w Bengalu. Więcej…

24 czerwca 1812 r. Wielka Armia Napoleona Bonapartego rozpoczęła inwazję na Rosję.

Ostatnia walka Custera. Little Big Horn, 25 czerwca 1876 r.

Edgar Samuel Paxson. Olej na płótnie. 1899 r.

Domena publiczna, via Wikimedia Commons

25 czerwca 1876 r. pod Little Big Horn (Montana) Indianie z plemienia Dakotów, Czejenów i Arapaho prowadzeni przez wodzów Szalonego Konia i Siedzącego Byka pokonali oddziały 7 Regimentu Kawalerii Stanów Zjednoczonych. Więcej…

Berliński most powietrzny. Rozpoczęcie operacji "Vittles" 26 czerwca 1948 r.

Rozładunek samolotów R4D i C-47 na lotnisku Tempelhof.

U.S. Air Force. Około 1948-1949.

Domena publiczna, via Wikimedia Commons

26 czerwca 1948 r., dwa dni po wprowadzeniu sowieckiej blokady Berlina Zachodniego siły powietrzne USA rozpoczęły operację Vittles - most powietrzny, który zapewnił miastu niezbędne zaopatrzenie. Więcej…

27 czerwca 1929 r. w Nowym Jorku odbyła się pierwsza publiczna demonstracja kolorowej telewizji przeprowadzona przez inżyniera Herberta Ivesa.

Zamach w Sarajewie 28 czerwca 1914 r.

Achille Beltrame - rysunek na pierwszej stronie włoskiej gazety Domenica del Corriere z dnia 12 lipca 1914 r.

Domena publiczna, via Wikimedia Commons

28 czerwca 1914 r. o godz. 10.50 w Sarajewie Gawriło Princip (1894-1918), członek serbskiej nacjonalistycznej organizacji "Czarna Ręka" dokonał skutecznego zamachu na austro-węgierskiego następcę tronu arcyksięcia Franciszka Ferdynanda Habsburga (1863-1914) i jego małżonkę Zofię von Chotek (1868-1914). Zamach w Sarajewie został niebawem uznany za casus belli I wojny światowej. Więcej…

NARODOWY DZIEŃ PAMIĘCI
POZNAŃSKIEGO CZERWCA 1956

29 czerwca 1991 r. w Warszawie wyprodukowano ostatni egzemplarz samochodu FSO 125p (przed wygaśnięciem licencji w 1983 r. nazwa Polski Fiat 125p, później także FSO 1300/1500). Pojazd ten, zwany "kredensem" (najpewniej z uwagi na cokolwiek kanciastą linię nadwozia) był produkowany  w Polsce przez 24 lata w liczbie 1 445 699 egzemplarzy i dla wielu Polaków (w tym i dla mnie) stał się niezapomnianym (głównie z uwagi na niską jakość wykonania i wysoką awaryjność) początkiem przygody z motoryzacją, a także przedmiotem wielu niewybrednych żartów...

30 czerwca 1934 r. w Monachium i Berlinie doszło do krwawej czystki wewnątrz ruchu narodowosocjalistycznego, znanej jako "noc długich noży". Według oficjalnych danych bez jakiegokolwiek formalnego postępowania prawnego zlikwidowano 85 osób uznanych za element niepewny politycznie, niezdyscyplinowany lub aspołeczny - w tym dowódcę SA Ernsta Röhma (1887-1934). Nieoficjalne szacunki mówią nawet o tysiącu zamordowanych autentycznych i domniemanych przeciwników Hitlera.

1 lipca 1942 r. w Nowym Jorku zginął Bolesław Wieniawa-Długoszowski - legendarny oficer Wojska Polskiego, lekarz, poeta, literat i dyplomata. Śmierć uznano za samobójczą, choć okoliczności, w jakich wypadł z tarasu 5 piętra domu przy ul. Riverside Drive 3 budzą pewne wątpliwości.

1 lipca 2005 r. we Włodowie (województwo warmińsko-mazurskie) doszło do samosądu wobec miejscowego recydywisty. Wydarzenie to stało się znane w Polsce pod medialnym określeniem "Lincz we Włodowie".

2 lipca 1937 r. w pobliżu Wysp Feniks na środkowym Pacyfiku zaginęła Amelia Earhart wraz z nawigatorem Fredem Noonanem. Utrata kontaktu radiowego z jej samolotem Lockheed L-10 Electra nastąpiła w trakcie próby okrążenia Ziemi wzdłuż równika. Więcej…

3 lipca 1988 r. w Zatoce Perskiej amerykański krążownik rakietowy USS Vincennes zestrzelił irański samolot pasażerski Airbus A300 (lot nr IR655). Wskutek zbiegu wielu czynników, w tym błędnej identyfikacji i nieprzestrzegania procedur radiowych zginęli wszyscy członkowie załogi i pasażerowie irańskiego Airbusa w liczbie 290 osób.

4 lipca 1943 r. w Gibraltarze doszło do katastrofy lotniczej, w której zginął generał Władysław Sikorski (1881-1943), Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych oraz kilkanaście towarzyszących mu osób. Więcej…

5 lipca 1943 r. na froncie wschodnim rozpoczęła się niemiecka ofensywa na łuku kurskim (operacja Zitadelle). Była to ostatnia niemiecka strategiczna operacja ofensywna na froncie wschodnim. Mimo taktycznego zwycięstwa Niemcy utracili inicjatywę strategiczną na rzecz Armii Czerwonej  już do końca wojny.

6 lipca 1934 r. rozpoczął działalność obóz odosobnienia w Berezie Kartuskiej (aktualnie Białoruś), zorganizowany przez władze II Rzeczypospolitej pod oficjalną nazwą Miejsce Odosobnienia w Berezie Kartuskiej. Więcej…

7 lipca 1572 r. w Knyszynie bezpotomnie zmarł król Polski i wielki książę litewski Zygmunt II August. Tym samym wygasła męska linia polskiej gałęzi dynastii Jagiellonów.

7 lipca 1865 r. w Waszyngtonie wykonano kary śmierci wobec czterech osób zamieszanych w zabójstwo prezydenta USA Abrahama Lincolna. Więcej…

8 lipca 1853 r. komodor Matthew Perry dowodzący czterema okrętami US Navy wpłynął do Zatoki Tokijskiej i zażądał pod groźbą użycia dział, aby Japonia otworzyła się na handel z Zachodem. Po tej "kurtuazyjnej" wizycie w następnym roku zawarto traktat w Kanagawie, co zakończyło ponad dwustuletni okres izolacji Japonii (Sakoku).

9 lipca 1762 r r. Zofia von Anhalt-Zerbst (1729-1796), żona cara Piotra III (1728-1762) jako Katarzyna II objęła władzę w Rosji. Po przejęciu władzy przez małżonkę dotychczasowy władca Piotr III został osadzony w areszcie domowym w pałacu w Ropszy pod Petersburgiem, gdzie już 17 lipca 1762 r. zmarł - jak głosił oficjalny komunikat z powodu "ataku kolki hemoroidalnej"...

10 lipca 1940 r. rozpoczęła się bitwa o Anglię, która według niemieckich założeń miała zapewnić Luftwaffe panowanie w powietrzu nad kanałem La Manche przed planowaną inwazją na Wyspy Brytyjskie (operacją „Seelöwe”). Więcej…

11 lipca 1979 r. amerykańska stacja orbitalna Skylab weszła w gęste warstwy atmosfery i uległa zniszczeniu, a jej szczątki spadły do Oceanu Indyjskiego i na zachodnią Australię, zabijając krowę. Więcej…

12 lipca 1906 r. ostatecznie uniewinniono kapitana francuskiego sztabu generalnego Alfreda Dreyfusa, 12 lat wcześniej niesłusznie skazanego na karę dożywotniego pozbawienia wolności za szpiegostwo na rzecz Niemiec, co zakończyło aferę znaną jako sprawa Dreyfusa.

13 lipca 1923 r. na wzgórzu w pobliżu Los Angeles odsłonięto napis HOLLYWOODLAND, który po skróceniu do HOLLYWOOD w 1949 r. stał się nie tylko nieodłącznym elementem krajobrazu, ale także jednym z najbardziej rozpoznawalnych na świecie symboli, ikoną popkultury i przedmiotem licznych nawiązań, żartów i memów. Więcej…

14 lipca 1789 r. zrewoltowany tłum wdarł się do paryskiej Bastylii, uznanej za znienawidzony symbol francuskiej monarchii absolutnej. Więcej…

Pierwsze wręczenie odznaczeń Legią Honorową. 14 lipca 1804 r.

Jean-Baptiste Debret. Olej na płótnie. 1812 r.

Domena publiczna, via Wikimedia Commons

15 lipca 1410 r. pod Grunwaldem doszło do jednej z największych bitew średniowiecznej Europy (łącznie po obu stronach walczyło około 50.000 ludzi). Połączone siły polsko-litewskie pokonały armię zakonu krzyżackiego, wspieraną przez rycerstwo zachodnioeuropejskie.

16 lipca 1945 r. na poligonie w Nowym Meksyku (obecnie White Sands Missile Range) pod kryptonimem Trinity dokonano pierwszego naziemnego testu broni atomowej. Próbna eksplozja o sile około 20 kiloton  była ukoronowaniem tajnego rządowego programu badawczego USA znanego później jako Projekt Manhattan.

16 lipca 1948 r. samolot Consolidated PBY Catalina (VR-HDT) linii lotniczych Cathay Pacific został porwany podczas lotu z Makau do Hongkongu. Maszyna spadła do Pacyfiku w delcie Rzeki Perłowej w Chinach, zginęło 26 pasażerów i członków załogi. Było to pierwsze w historii odnotowane porwanie samolotu pasażerskiego.

17 lipca 1717 r. w obecności króla Jerzego I podczas rejsu po Tamizie doszło do premierowego wykonania suity Muzyka na wodzie Georga Friedricha Händla.

18 lipca 64 r. wybuchł wielki pożar Rzymu (Magnum Incendium Romae). Tezę o celowym podpaleniu miasta przez Nerona współcześnie historycy w większości odrzucają.

18 lipca 1923 r. otwarto Cywilną Stację Lotniczą Kraków. W ten sposób na rozbudowanym lotnisku Rakowice-Czyżyny (dotąd wyłącznie wojskowym) powstało drugie co do wielkości lotnisko w Polsce. W roku 1963 w związku z rozbudową miasta zostało ono zlikwidowane, a jego funkcję komunikacyjną przejęło lotnisko Kraków-Balice. Aktualnie część infrastruktury (w tym niektóre hangary) byłego lotniska Rakowice-Czyżyn zajmuje Muzeum Lotnictwa Polskiego.

19 lipca 1954 r. w Memphis w Tennessee studio Sun Records wydało debiutancki singiel Elvisa Presleya "That's All Right".

19 lipca 1992 r. w Palermo zginął w zamachu bombowym sędzia śledczy Paolo Borsellino, znany z bezkompromisowej walki z mafią. Razem z nim zginęło pięciu policjantów z jego ochrony.

20 lipca 1944 r. w Gierłoży pod Kętrzynem grupa spiskowców pod przywództwem pułkownika Clausa hrabiego Schenk von Stauffenberga dokonała nieudanego zamachu na życie Adolfa Hitlera. Więcej…

21 lipca 1955 r. w Warszawie został podpisany protokół przekazania rządowi polskiemu przez rząd ZSRR ukończonego gmachu Pałacu Kultury i Nauki. Pomysłodawcą budowy był Józef Stalin, a sama inwestycja stanowiła "dar narodu radzieckiego dla narodu polskiego".

21 lipca 1973 r. w norweskim Lillehammer agenci Mossadu realizujący operację specjalną Gniew Boży zastrzelili marokańskiego kelnera Ahmeda Bouchikhi (Lillehammer affair), identyfikując go jako Alego Hassana Salameha, przywódcę Czarnego Września i współorganizatora masakry izraelskich sportowców na Igrzyskach Olimpijskich w Monachium w 1972 roku. Mossad "naprawił" swoją pomyłkę 22 stycznia 1979 r., znajdując Salameha w Bejrucie. Tym razem użycie zdalnie zdetonowanej bomby oprócz samego Salameha zabiło również cztery postronne osoby, jednak pozwoliło zakończyć operację Gniew Boży...

22 lipca 1946 r. w Jerozolimie żydowska organizacja podziemna Irgun dokonała zamachu bombowego na hotel King David, w którym mieściła się siedziba władz Brytyjskiego Mandatu Palestyny. Więcej…

23 lipca 1951 r. Sąd Wojewódzki w Warszawie skazał na karę śmierci SS-Gruppenführera Jürgena Stroopa, odpowiedzialnego m.in. za krwawe stłumienie powstania w getcie warszawskim. Wyrok wykonano 6 marca 1952 r. Więcej…

24 lipca 1939 r. premier Węgier Pál Teleki w depeszy do Adolfa Hitlera odmówił jakiegokolwiek udziału Węgier w planowanej niemieckiej inwazji na Polskę. Więcej…

25 lipca 1940 r. na górze Rütli głównodowodzący armii szwajcarskiej generał Henri Guisan (1874-1960) w historycznym przemówieniu do oficerów zapowiedział, że Szwajcaria będzie bronić się do końca w przypadku agresji niemieckiej i włoskiej.  Więcej…

26 lipca 1908 r. prokurator generalny USA Charles Joseph Bonaparte wydał polecenie utworzenia biura dochodzeniowego Bureau of Investigation (BOI), które w 1935 r. ostatecznie przekształcono w Federal Bureau of Investigation (FBI).

27 lipca 1990 r. w Mangualde (Portugalia) po 42 latach produkcji zjechał z taśmy ostatni Citroën 2CV. Więcej…

28 lipca 1945 r. w Nowym Jorku wojskowy samolot B-25D zderzył się z Empire State Building, najwyższym wtedy budynkiem świata. Więcej…

Stacja kosmiczna Skylab nad Amazonką

NASA. 28.07.1973

Domena publiczna, via Wikimedia Commons

29 lipca 2015 r. odbyła się światowa premiera systemu operacyjnego Microsoft Windows 10.

30 lipca 1941 r. w Londynie podpisano układ Sikorski-Majski, przywracający stosunki dyplomatyczne pomiędzy Rzeczpospolitą Polską a ZSRR, zerwane z dniem 17 września 1939 r. Więcej…

31 lipca 1944 r. w okolicach Marsylii zginął Antoine de Saint-Exupéry, francuski pilot, pisarz i poeta. Stało się to w trakcie lotu bojowego samolotem F-5B w barwach lotnictwa Wolnych Francuzów. Samolot autora "Małego Księcia" w niewyjaśnionych do końca okolicznościach spadł do Morza Śródziemnego.

31 lipca 1970 r. zaprzestano wydawać grog marynarzom brytyjskiej Royal Navy. Doszło do tego w wyniku burzliwych obrad w Izbie Gmin (Great Rum Debate). W ten sposób umarła tradycja mająca swe początki w 1740 r.

NARODOWY DZIEŃ PAMIĘCI

POWSTANIA WARSZAWSKIEGO

(rocznica wybuchu Powstania - 1 sierpnia 1944 r.)

Grób żołnierzy Batalionu Chrobry I

Autor: Tadeusz Bukowski, 1945.

Domena publiczna, via Wikimedia Commons

2 sierpnia 1876 r. w Deadwood (Południowa Dakota) w trakcie gry w pokera zginął "Dziki Bill" Hickok, legendarny rewolwerowiec, szeryf i zawodowy hazardzista. Więcej…

Teatro alla Scala w Mediolanie.

Autor nieznany, XIX w.

Domena publiczna, via Wikimedia Commons

3 sierpnia 1778 r. w Mediolanie otwarto teatr La Scala, jedną z najsłynniejszych scen operowych na świecie.

W nocy z 3 na 4 sierpnia 1924 r. grupa kilkudziesięciu dywersantów sowieckich dokonała napadu na Stołpce, nadgraniczne miasto w ówczesnym województwie nowogródzkim II Rzeczpospolitej. Dywersanci zabili 7 policjantów i urzędnika starostwa, uwolnili z miejscowego więzienia komunistów, po czym dokonali rabunku sklepów i magazynów. Incydent ten stał się bezpośrednią przyczyną utworzeniu Korpusu Ochrony Pogranicza.

5 sierpnia 1735 r. nowojorski dziennikarz i wydawca opozycyjnego The New York Weekly Journal John Peter Zenger (1697-1746) został uniewinniony od zarzutu zniesławienia brytyjskiego gubernatora Williama Cosby’ego (1690–1736). Więcej…

6 sierpnia 1945 r. japońska Hiroszima stała się celem pierwszego w historii ataku z użyciem broni atomowej. Więcej…

W nocy 13/14 sierpnia 1944 r. w czasie akcji mającej na celu dostarczenie zaopatrzenia dla Powstania Warszawskiego utracono 8 samolotów oraz zginęło 49 lotników RAF i SAAF. Więcej…

26 sierpnia 1939 r. dywersanci niemieccy pod dowództwem oficera Abwehry porucznika Hansa-Albrechta Herznera, rekrutujący się spośród niemieckiej mniejszości narodowej na Śląsku Cieszyńskim, nieświadomi przesunięcia ataku na Polskę na 1 września dokonują napadu na stację kolejową w Mostach koło Jabłonkowa (obecnie Czechy) i próby przejęcia tunelu kolejowego pod Przełęczą Jabłonkowską (tzw. incydent jabłonkowski).

Powstanie Warszawskie. Najwyższy budynek przedwojennej Warszawy Prudential trafiony 2-tonowym pociskiem z moździerza kal. 600 mm Karl Gerät. 28 sierpnia 1944 r.

Autor: Sylwester Braun

Domena publiczna, via Wikimedia Commons

Powstanie Warszawskie. Żołnierze zgrupowania "Radosław". 2 września 1944 r.

Autor: Jerzy Tomaszewski, 2 września 1944 r.

Domena publiczna, via Wikimedia Commons

12 września 1792 r. na pokładzie HMS „Duke” zakotwiczonego w porcie w Portsmouth rozpoczęło się posiedzenie sądu wojskowego w sprawie 10 ujętych na Tahiti buntowników z HMAV Bounty. Przewodniczył admirał Samuel Hood. Wyrok: 4 podsądnych uniewinniono, a 6 uznano winnymi buntu i skazano na śmierć przez powieszenie (3 z nich ułaskawiono).

1 października 1908 r. rozpoczęto sprzedaż Forda Model T. Ogółem w latach 1908-1927 wyprodukowano około 15 milionów sztuk. Więcej…

Polskie czołgi 7TP wjeżdżają do Czeskiego Cieszyna. Zajęcie Zaolzia, pomiędzy 2 a 5 października 1938 r.

Autor nieznany

Domena publiczna, via Wikimedia Commons

2 października 1938 r. wojska polskie wkroczyły na Zaolzie. Wcześniej Czechosłowacja w odpowiedzi na polskie ultimatum wyraziła zgodę na przekazania Polsce spornego terytorium. Więcej…

11 października 1969 r. w Arundel w Kanadzie zmarł generał Kazimierz Sosnkowski, jeden z najwybitniejszych polskich dowódców wojskowych.

Test bomby wodorowej Ivy Mike na atolu Eniwetok. 1 listopada 1952 r.

Źródło: National Nuclear Security Administration

Domena publiczna, via Wikimedia Commons

Narodowe Święto Niepodległości

23 listopada 1875 r. w Warszawie odbyła się premiera Aidy Giuseppe Verdiego  w oryginalnej wersji językowej.

27 listopada 1915 r. w Kodymie (obecnie Ukraina) urodził się Stanisław Skalski - major pilot Polskich Sił Powietrznych na Zachodzie i Wing Commander Royal Air Force, as myśliwski II wojny światowej. Więcej…

30 listopada 1786 r. Wielki książę Toskanii (i przyszły cesarz) Leopold II Habsburg wprowadza nowy kodeks karny znany jako Leopoldina. Więcej…

3 grudnia 1961 r. Stanisław Jaros dokonał usiłowania zamachu bombowego na przebywającego w Sosnowcu I sekretarza KC PZPR Władysława Gomułkę. Więcej…

5 grudnia 1933 r. – zniesienie prohibicji w USA (ratyfikacja 21. poprawki do Konstytucji Stanów Zjednoczonych uchylającej  18. poprawkę o wprowadzeniu prohibicji). Więcej…

6 grudnia 1956 r. mecz piłki wodnej Węgry-ZSRR rozegrany w trakcie igrzysk olimpijskich w Melbourne (po stłumieniu przez ZSRR powstania węgierskiego) kończy się krwawą bójką zawodników - sprowokowany zawodnik ZSRR uderzył Węgra. Więcej…

6 grudnia 1988 r. w Hendersonville (Tennessee) zmarł Roy Orbison, jeden z pionierów rock and rolla, ze względu na swój charakterystyczny styl wokalny określany przez krytyków muzycznych jako "Caruso rocka".

7 grudnia 1941 r. japoński zespół uderzeniowy (6 lotniskowców i 380 samolotów) dowodzony przez admirała Isoroku Yamamoto zaatakował amerykańską bazę lotniczą i morską w Pearl Harbour na Hawajach. Więcej…

8 grudnia 1902 r. w Parochońsku na Polesiu urodziła się Zofia Chomętowska (1902-1991), jedna z najważniejszych autorek polskiej fotografii dwudziestolecia międzywojennego. Więcej…

10 grudnia 1942 r. Rząd Rzeczpospolitej Polskiej na uchodźstwie przesłał pierwszy oficjalny raport o holokauście (tzw. notę Raczyńskiego) do ministrów spraw zagranicznych 26 państw sygnatariuszy Deklaracji Narodów Zjednoczonych. Notę dyplomatyczną sporządzono na podstawie dokumentów przywiezionych z okupowanej Polski przez kuriera Jana Karskiego.

11 grudnia 1941 r. Rzeczpospolita Polska wypowiada wojnę Cesarstwu Japonii. Więcej…

13 grudnia 1981 r. Rada Państwa Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej wprowadza stan wojenny na terenie kraju. Więcej…

15 grudnia 1961 r. w Bet Ha’am (Izrael) ogłoszono wyrok w procesie SS-Obersturmbannführera Adolfa Eichmanna, uczestnika konferencji w Wannsee, a następnie sprawnego logistyka Endlösung w Głównym Urzędzie Bezpieczeństwa Rzeszy. Więcej…

16 grudnia 1922 r. podczas otwarcia wystawy w warszawskiej "Zachęcie" Eligiusz Niewiadomski dokonał zamachu na życie prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Gabriela Narutowicza, oddając do niego trzy strzały z pistoletu, które spowodowały śmierć na miejscu. Więcej…

17 grudnia 1883 r. Sąd Najwyższy USA orzekł w sprawie Ex parte Crow Dog (109 U.S. 556). W świetle tego orzeczenia sądy federalne nie obejmowały swoją jurysdykcją spraw o morderstwo, jeśli doszło do niego na terenie rezerwatu, sprawca  i ofiara byli Indianami, a przestępstwo zostało osądzone przez sąd plemienny. W reakcji na to rozstrzygnięcie Kongres USA uchwalił Major Crimes Act (1885), poddający poważniejsze przestępstwa pod jurysdykcję federalną, niezależnie od okoliczności rozważanych w sprawie Ex parte Crow Dog.

17 grudnia 1944 r. w Malmedy (Belgia) w trakcie niemieckiej kontrofensywy w Ardenach, żołnierze Waffen-SS („Kampfgruppe Peiper”) w niewyjaśnionych do końca okolicznościach dokonali masakry amerykańskich jeńców wojennych i osób cywilnych (łącznie 86 osób). Więcej…

17 grudnia 1970 r. "Czarny Czwartek" - wojsko i milicja ostrzelały tłum robotników w rejonie przystanku Szybkiej Kolei Miejskiej Gdynia Stocznia. Według ustaleń prokuratury śmierć poniosło 10 osób.

18 grudnia 1865 r. weszła w życie 13. poprawka do Konstytucji Stanów Zjednoczonych dotycząca zniesienia niewolnictwa i robót przymusowych. Więcej…

19 grudnia 2007 r. indiańscy aktywiści z plemienia Lakota z Russelem Meansem na czele ogłosili, że jednostronnie zrywają wszystkie traktaty zawarte ponad 150 lat temu z rządem USA. Więcej…

20 grudnia 1991 r. podłączono do Internetu pierwsze komputery w Polsce. Więcej…

21 grudnia 1664 r. nadintendent finansów Nicolas Fouquet został skazany przez specjalny francuski trybunał na konfiskatę majątku i banicję za malwersacje finansowe. Więcej…

22 grudnia 1894 r. oskarżony o szpiegostwo na rzecz Niemiec kapitan armii francuskiej Alfred Dreyfus (1859-1935) został skazany na podstawie spreparowanych dowodów na degradację i dożywotnie zesłanie do kolonii karnej na Wyspie Diabelskiej (Gujana Francuska). Więcej…

27 grudnia 1979 r. sowiecki wywiad wojskowy przeprowadził operację „Sztorm-333” - atak na pałac Tadż-bek w Kabulu, rezydencję prezydenta Afganistanu Hafizullaha Amina (którego KGB podejrzewało o działalność agenturalną na rzecz CIA). Więcej…

29 grudnia 1890 r. nad potokiem Wounded Knee w Dakocie Południowej 7 Pułk Kawalerii Stanów Zjednoczonych dokonał  masakry Indian z plemienia Dakotów. Więcej…