Dziś wchodzi w życie możliwość zastrzeżenia numeru PESEL, chociaż będzie to prawnie skuteczne dopiero od 1 czerwca 2024 r.

Od tej daty banki, firmy pożyczkowe, telekomy i notariusze będą zobowiązani weryfikować przy zawieraniu np. umowy kredytu lub pożyczki, czy numer PESEL jest zastrzeżony.

W przypadku zastrzeżenia numeru PESEL kontrahenta banki nie będą mogły dochodzić od niego żadnych roszczeń.

Zastrzeżenia można dokonać przez aplikację mObywatel (po zalogowaniu można to zrobić praktycznie jednym kliknięciem) lub w dowolnym urzędzie gminy, a także w placówce bankowej oraz na poczcie.

Przepisy wprowadzono w odpowiedzi na rosnącą ilość przestępstw związanych z kradzieżą tożsamości.

Podstawy prawne:
Ustawa z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności,
Ustawa z dnia 7 lipca 2023 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczania niektórych skutków kradzieży tożsamości.

Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 15 czerwca 2023 (Szcześniak v. Bank Millenium, C-520/21): żądania banków ponad zwrot wzajemnych świadczeń w przypadku uznania umowy kredytu hipotecznego zawierającej klauzule abuzywne za nieważną są niezgodne z unijnymi przepisami.

Zatem bank nie może dochodzić od „frankowiczów” kwot innych niż zwrot przekazanego im kredytu frankowego i odsetek za opóźnienie od chwili wezwania do zapłaty, bo byłoby to uzyskanie korzyści z sytuacji wywołanej jego bezprawnym działaniem.

Natomiast „frankowicz” może żądać od banku rekompensaty wykraczającej poza zwrot zapłaconych rat miesięcznych (rat, prowizji czy składek ubezpieczeniowych oraz odsetek za opóźnienie).

Skutki wyroku mogą mieć znaczenie także dla innych niż „sprawy frankowiczów” umów kredytowych. Abstrahując od merytorycznego znaczenia dzisiejszego wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE dla „spraw frankowiczów”, prawdopodobnie jego konsekwencją będzie dalsze spowolnienie postępowań przed sądami wobec wpływu dużej ilości nowych spraw…