Tego dnia w 2004 roku



12 listopada 2004 r. w Warszawie zmarł generał brygady Stanisław Skalski (ur. w 1915 r.), major pilot Polskich Sił Powietrznych na Zachodzie i Wing Commander Royal Air Force, as myśliwski II wojny światowej.

The Polish Air Force in Britain, 1940-1947 CH13567

Stanisław Skalski jako Wing Commander RAF w kabinie Mustanga Mk III (P-51B/C). 1944 r.
Royal Air Force.
Domena publiczna,
via Wikimedia Commons

Stanisław Skalski urodził się 27 listopada 1915 r. w Kodymie (obecnie Ukraina). We wrześniu 1939 r. walczył jako pilot w 142 eskadrze myśliwskiej dywizjonu „toruńskiego”. Już 1 września dokonał niezwykłego  w realiach II wojny światowej wyczynu, przystającego bardziej do zmagań lotników pionierskiego okresu awiacji: po zestrzeleniu niemieckiego samolotu rozpoznawczego wylądował swoim myśliwcem PZL P.11c obok rozbitej niemieckiej maszyny, biorąc rannych lotników Luftwaffe do niewoli, udzielając im pomocy medycznej oraz ratując przed zlinczowaniem przez okolicznych mieszkańców.

Po klęsce wrześniowej przedostał się przez Francję do Wielkiej Brytanii, biorąc udział w bitwie o Anglię, a następnie w walkach powietrznych nad Francją, Afryką i Sycylią. Ogółem w czasie II wojny światowej zestrzelił co najmniej 18 samolotów niemieckich, uzyskując tym samym najwyższą liczbę zestrzeleń wśród polskich pilotów.

Stanislaw Skalski MBP

Stanisław Skalski jako więzień Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego. 1948 r.

MBP. 1948 r.

Domena publiczna, via Wikimedia Commons

W czerwcu 1947 roku powrócił do Polski, aresztowany przez władze komunistyczne 4 czerwca 1948 r. W sfingowanym procesie 7 kwietnia 1950 r. zapadł wyrok skazujący Skalskiego na karę śmierci.  Odmówił złożenia prośby o ułaskawienie. Po roku oczekiwania w celi na wykonanie kary zamieniono ją na dożywocie (o czym jednak nie poinformowano skazanego). Zrehabilitowany w 1956 r., w tym samym roku powrócił do lotnictwa wojskowego. Przeniesiony do rezerwy w 1972 r.

Ostatnie miesiące życia spędził w domu pomocy społecznej. Zmarł w Warszawie 12 listopada 2004 r. Jego grób znajduje się na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.

AKTUALIZACJA 12.11.2025 © ŁUKASZ SOBANIAK


Stanisław Skalski. Czarne krzyże nad Polską. Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej. Warszawa 1985.

Stanisław Skalski. Polskie Siły Powietrzne w II wojnie światowej.

INNE ROCZNICE WYDARZEŃ HISTORYCZNYCH NA ŚWIECIE W NAJBLIŻSZYCH DNIACH:

14 listopada 1940 r. rozpoczął się całonocny nalot Luftwaffe na Coventry. Przy użyciu 515 samolotów w ciągu jednej nocy zniszczono centrum miasta, zabijając co najmniej 568 jego mieszkańców.

15 listopada 1796 r. rozpoczęła się bitwa pod Arcole, podczas której generał Napoleon Bonaparte rzekomo osobiście poprowadził krwawy i zwycięski szturm na most na rzece Alpone. Więcej…

16 listopada 1992 r. odkryto przypadkowo skarb z Hoxne (Suffolk, Anglia), największy zbiór złotych i srebrnych przedmiotów (w tym 14780 monet) z czasów rzymskich (395 - 408 n.e.). Wartość skarbu wyceniono na 1,75 mln £ (1993). Odkrycie skarbu z Hoxne miało wpływ na uregulowanie prawne kwestii dotyczących takich znalezisk (The Treasure Act 1996).

18 listopada 1965 r. wojska amerykańskie osiągnęły zwycięstwo taktyczne w bitwie w dolinie Ia Đrăng (Wietnam Południowy), zmuszając wojska Wietnamu Północnego do wycofania się do sąsiedniej Kambodży. Było to pierwsze większe bezpośrednie starcie lądowe pomiędzy US Army a Ludową Armią Wietnamu w czasie wojny wietnamskiej.

19 listopada 1703 r. w Bastylii zmarł Człowiek w żelaznej masce, długoletni więzień króla Francji Ludwika XIV. Nieustalona tożsamość tajemniczego więźnia oraz ścisły dozór i izolacja od otoczenia, jakimi go objęto w czasie długotrwałego uwięzienia stały się przedmiotem wielu hipotez, a także inspiracją dla powieści i filmu.

INNE ROCZNICE WYDARZEŃ HISTORYCZNYCH W POLSCE W NAJBLIŻSZYCH TYGODNIACH:

22 listopada 1939 r. we Francji utworzono Ośrodek Oficerski w Cerizay. Oficjalnie obóz był przeznaczony dla oficerów Wojska Polskiego, dla których nie było przydziałów oraz dla "sprawców klęski wrześniowej". W rzeczywistości obóz był ośrodkiem odosobnienia dla przeciwników politycznych generała Władysława Sikorskiego. Po upadku Francji ośrodek został ewakuowany na wyspę Bute w Szkocji, gdzie jako Stacja Zborna Oficerów Rothesay kontynuował działalność do 1942 r., kiedy to po protestach członków Izby Gmin rozpoczęto jego likwidację, formalnie zakończoną w 1943 r.

23 listopada 1937 r.  w  w górach Piryn (Bułgaria) rozbił się samolot Polskich Linii Lotniczych „LOT” Douglas DC-2-115D o numerze rejestracyjnym SP-ASJ. W wypadku zginęli pilot Tadeusz Dmoszyński, mechanik Ryszard Walentukiewicz i radiooperator Marian Winnik oraz trzech pasażerów. Więcej…

25 listopada 2008 r. w Krakowie dokonano ekshumacji zwłok generała Władysława Sikorskiego (1881-1943) - celem przeprowadzenia ich badań i oględzin w Zakładzie Medycyny Sądowej Collegium Medicum Uniwersytetu Jagielońskiego w ramach rozpoczętego w 2008 r. śledztwa Instytutu Pamięci Narodowej. Raport z przeprowadzonej sekcji (2009) wykluczył hipotezy o pozbawieniu życia generała już przed katastrofą w Gibraltarze. Stwierdzono, że śmierć Władysława Sikorskiego nastąpiła wskutek obrażeń wielonarządowych, typowych dla ofiar wypadków komunikacyjnych. Więcej…

29 listopada 1830 r. w Warszawie członkowie sprzysiężenia w Szkole Podchorążych Piechoty pod wodzą porucznika Piotra Wysockiego wystąpili przeciwko powszechnie znienawidzonemu wodzowi naczelnemu wojsk Królestwa Polskiego wielkiemu księciu Konstantemu Romanowowi (1779–1831). Spisek wojskowy doprowadził do opanowania stolicy, dając początek Powstaniu Listopadowemu.

30 listopada 1808 r. pod Somosierrą doszło do zwycięskiej szarży polskich szwoleżerów na pozycje armii hiszpańskiej, co pozwoliło otworzyć armii Napoleona drogę na Madryt. Wydarzenie to nie tylko dało początek romantycznej legendzie utrwalonej w malarstwie i literaturze, ale i przyczyniło się do ukucia nieco już skompromitowanego merytorycznie terminu "kozietulszczyzna" (od nazwiska dowódcy szwadronu Jana Kozietulskiego) oznaczającego rzekomo właściwą Polakom skłonność do brawury i osiągania mało znaczących zwycięstw kosztem ogromnych strat.

1 grudnia 1918 r. Szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego generał Stanisław Szeptycki wydał rozkaz nr 38, na mocy którego czerwono-biała szachownica stała się znakiem rozpoznawczym polskiego lotnictwa wojskowego. Szachownica w tym układzie pozostawała w użyciu aż do 1993 r., kiedy to wprowadzono nowy wzór znaku: z zamienioną kolejnością pól jako rzekomo bardziej poprawny heraldycznie.

3 grudnia 1961 r. w Sosnowcu Stanisław Jaros bezskutecznie usiłował dokonać zamachu bombowego na I sekretarza KC PZPR Władysława Gomułkę. Więcej…

8 grudnia 1902 r. w Parochońsku na Polesiu urodziła się Zofia Chomętowska (1902-1991), jedna z najważniejszych autorek polskiej fotografii dwudziestolecia międzywojennego. Więcej…

11 grudnia 1941 r. Rzeczpospolita Polska wypowiedziała wojnę Cesarstwu Japonii. Bardzo dziwna to wojna, biorąc pod uwagę brak jakichkolwiek operacji wojskowych stron przeciwko sobie przy jednoczesnej kontynuacji ich przedwojennej współpracy w zakresie wywiadu (głównie przeciwko ZSRR). Więcej…

13 grudnia 1981 r. Rada Państwa Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej wprowadza stan wojenny na terenie kraju. Więcej…

WIĘCEJ WYDARZEŃ HISTORYCZNYCH W CIĄGU ROKU...