Tego dnia w 1978 roku
24 stycznia 1978 r. w północno-zachodniej Kanadzie (w pobliżu Wielkiego Jeziora Niewolniczego) rozbił się radziecki satelita szpiegowski Kosmos 954 z reaktorem atomowym na pokładzie, rozrzucając materiał radioaktywny na powierzchni 124 tys. km².
W wyniku żmudnych poszukiwań szczątków satelity prowadzonych w warunkach arktycznych przez zespoły amerykańsko-kanadyjskie (operacja Morning Light) odnaleziono tylko niektóre większe elementy wraku z częścią paliwa jądrowego. Koszty poszukiwań i związanych z nimi akcji oszacowano na około 14 milionów dolarów kanadyjskich. Na mocy porozumienia z 1981 r. ZSRR miało zapłacić Kanadzie tytułem roszczeń odszkodowawczych kwotę 3 milionów dolarów kanadyjskich.
Operacja Morning Light. Poszukiwania radioaktywnych szczątków satelity przy użyciu ręcznych detektorów promieniowania.
Federal Government of the United States. 1978.
Domena publiczna, via Wikimedia Commons
Nie był to jedyny przypadek upadku na Ziemię radioaktywnych elementów z sowieckich satelitów – w pozostałych znanych przypadkach radioaktywne śmieci wpadły do oceanów.
Nieco niepokojący jest fakt, że ZSRR w latach 1967-1988 w ramach programu RORSAT (system radarowego rozpoznania oceanów) umieścił w przestrzeni kosmicznej łącznie około 34 satelitów z paliwem jądrowym Uran-235 na pokładzie. Orbity tych satelitów (bądź oddzielonych od nich radioaktywnych śmieci) stopniowo obniżają się i można przypuszczać, że w ciągu kilkudziesięciu-kilkuset lat radioaktywne elementy powrócą na Ziemię.
Skalę zagrożenia trudno oszacować z uwagi na stopień utajnienia sowieckiego projektu…
AKTUALIZACJA 27.01.2022 © ŁUKASZ SOBANIAK
Settlement of Claim between Canada and the Union of Soviet Socialist Republics for Damage Caused by „Cosmos 954”. Space Law. JAXA
Havoc in the Heavens: Soviet-Era Satellite’s Leaky Reactor’s Lethal Legacy. http://www.space.com
Operation Morning Light – An Operational History. Arctic Operational Histories. 2020.
INNE ROCZNICE WYDARZEŃ HISTORYCZNYCH W NAJBLIŻSZYCH DNIACH:
5 maja 1939 r. minister spraw zagranicznych Rzeczpospolitej Józef Beck w swoim słynnym przemówieniu sejmowym odrzucił żądania Niemiec włączenia Gdańska do III Rzeszy i wyznaczenia eksterytorialnych linii komunikacyjnych. Więcej… |
6 maja 1925 r. w Państwowym Gimnazjum im. Joachima Lelewela w Wilnie doszło do największej szkolnej strzelaniny w polskiej historii, znanej jako „krwawa matura w Wilnie". Więcej… |
6 maja 1937 r. niemiecki sterowiec D-LZ-129 Hindenburg po przebyciu transatlantyckiej trasy z Frankfurtu spłonął w bazie amerykańskiej marynarki wojennej w Lakehurst w stanie New Jersey. Więcej… |
7 maja 1945 r. we francuskim Reims generał Alfred Jodl i admirał Hans-Georg von Friedeburg podpisali bezwarunkową kapitulację III Rzeszy. Na żądanie Stalina kolejny akt kapitulacji podpisał feldmarszałek Wilhelm Keitel dzień później w Berlinie (9 maja według czasu moskiewskiego), a kapitulację z Reims zaczęto określać jako wstępny protokół kapitulacyjny. |
8 maja 1794 r. w Paryżu został zgilotynowany wybitny francuski naukowiec Antoine Lavoisier (1743-1794). Ojciec nowoczesnej chemii został osądzony i stracony w ciągu jednego dnia. Więcej… |
9 maja 1987 r. w Lesie Kabackim pod Warszawą doszło do katastrofy samolotu PLL LOT Ił-62M SP-LBG „Tadeusz Kościuszko” (lot nr LO 5055). Więcej… |
10 maja 1940 r. po całkowitej i ostatecznej kompromitacji polityki appeasementu premier Wielkiej Brytanii Neville Chamberlain podaje się do dymisji. Zastępuje go Winston Churchill. Więcej… |
11 maja 1745 r. pod Fontenoy (Belgia) doszło do krwawej bitwy pomiędzy połączonymi siłami austriackimi, brytyjskimi i holenderskimi z armią francuską (wojna o sukcesję austriacką). Jedno ze starć poprzedziła rzekoma wymiana uprzejmości, która niesłusznie przeszła do legendy jako symbol XVIII-wiecznej kurtuazji na polu bitwy, a dla niektórych ignorantów stanowi powód do drwin z "wojny w koronkach" jeszcze na początku XXI w. Więcej… |
