Tego dnia w 1918 roku
4 marca 1918 r. w Fort Riley w Kansas u jednego z żołnierzy US Army stwierdzono zachorowanie spowodowane przez groźną odmianę podtypu H1N1 wirusa A grypy (znanej później na całym świecie zupełnie bezzasadnie jako „hiszpanka”).
W ciągu kolejnych dwóch dni objawy infekcji zaobserwowano u 522 żołnierzy. Choć pierwszy przypadek tej choroby w USA stwierdzono już w styczniu 1918 r. w hrabstwie Haskell w stanie Kansas, to właśnie Fort Riley (gdzie podczas I wojny światowej stacjonowało około 50 tysięcy żołnierzy) stał się strefą zero pandemii grypy „hiszpanki” pustoszącej świat w latach 1918–1919. Doszło do tego wskutek obecności żołnierzy amerykańskich prowadzących działania wojenne w Europie, co umożliwiło szerokie rozprzestrzenienie się wirusa.
Oddział pierwszej pomocy w Camp Funston, Kansas. 1918
Fotograf US Army
Domena publiczna, via Wikimedia Commons
W efekcie pandemia „hiszpanki” w latach 1918–1919 dotknęła niemal cały świat (bezpieczne okazały się tylko niektóre oddalone wyspy na oceanach i do 1919 r. Australia) w trzech osobnych falach. Szacuje się, że spowodowała od 21 do 100 mln ofiar śmiertelnych. Według danych wojskowych śmiertelność „hiszpanki” można oszacować na 5–10%. Dla porównania według danych z 27 stycznia 2021 r. współczynnik śmiertelności COVID-19 w Polsce wynosi 2,4% (źródło: Puls Medycyny).
Członkowie amerykańskiego Czerwonego Krzyża przenoszą ciało ofiary „hiszpanki”. Saint Louis, Missouri. 1918.
Fotograf nieznany – dla St. Louis Post-Dispatch
Domena publiczna, via Wikimedia Commons
Jan Wnęk: Pandemia grypy hiszpanki (1918–1919) w świetle polskiej prasy. Archiwum Historii i Filozofii Medycyny 2014, 77, 16-23.
INNE ROCZNICE WYDARZEŃ HISTORYCZNYCH W NAJBLIŻSZYCH DNIACH:
25 listopada 2008 r. w Krakowie dokonano ekshumacji zwłok generała Władysława Sikorskiego (1881-1943) - celem przeprowadzenia ich badań i oględzin w Zakładzie Medycyny Sądowej Collegium Medicum Uniwersytetu Jagielońskiego w ramach rozpoczętego w 2008 r. śledztwa Instytutu Pamięci Narodowej. Raport z przeprowadzonej sekcji (2009) wykluczył hipotezy o pozbawieniu życia generała już przed katastrofą w Gibraltarze. Stwierdzono, że śmierć Władysława Sikorskiego nastąpiła wskutek obrażeń wielonarządowych, typowych dla ofiar wypadków komunikacyjnych. Więcej… |
27 listopada 1915 r. w Kodymie (obecnie Ukraina) urodził się Stanisław Skalski (1915-2004) - major pilot Polskich Sił Powietrznych na Zachodzie i Wing Commander Royal Air Force, as myśliwski II wojny światowej. Więcej… |
28 listopada 1794 r. w Mediolanie zmarł Cesare Bonesana markiz Beccaria (1738-1794) - włoski prawnik i pisarz, prekursor nowożytnego prawa karnego. Więcej… |
29 listopada 1830 r. w Warszawie członkowie sprzysiężenia w Szkole Podchorążych Piechoty pod wodzą porucznika Piotra Wysockiego wystąpili przeciwko powszechnie znienawidzonemu wodzowi naczelnemu wojsk Królestwa Polskiego wielkiemu księciu Konstantemu Romanowowi (1779–1831). Spisek wojskowy doprowadził do opanowania stolicy, dając początek Powstaniu Listopadowemu. |
30 listopada 1786 r. Wielki książę Toskanii (i przyszły cesarz) Leopold II Habsburg (1747-1792) wprowadza nową ustawę karną znaną jako Leopoldina, Jest to pierwszy pierwszy europejski kodeks, który znosi karę śmierci oraz wszelkie kary cielesne. Reforma była inspirowana dziełem markiza Cesare Beccarii (1738-1794) O przestępstwach i karach (1764). |
30 listopada 1808 r. pod Somosierrą doszło do zwycięskiej szarży polskich szwoleżerów na pozycje armii hiszpańskiej, co pozwoliło otworzyć armii Napoleona drogę na Madryt. Wydarzenie to nie tylko dało początek romantycznej legendzie utrwalonej w malarstwie i literaturze, ale i przyczyniło się do ukucia nieco już skompromitowanego merytorycznie terminu "kozietulszczyzna" (od nazwiska dowódcy szwadronu Jana Kozietulskiego) oznaczającego rzekomo właściwą Polakom skłonność do brawury i osiągania mało znaczących zwycięstw kosztem ogromnych strat. |
1 grudnia 1918 r. Szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego generał Stanisław Szeptycki wydał rozkaz nr 38, na mocy którego czerwono-biała szachownica stała się znakiem rozpoznawczym polskiego lotnictwa wojskowego. Szachownica w tym układzie pozostawała w użyciu aż do 1993 r., kiedy to wprowadzono nowy wzór znaku: z zamienioną kolejnością pól jako rzekomo bardziej poprawny heraldycznie. |
