Tego dnia w 1626 roku



24 maja 1626 r. Dyrektor Generalny Nowych Niderlandów Peter Minuit (1589-1638) kupił od Delawarów (Algonkinów) wyspę Manhattan.

The Purchase of Manhattan Island

Negocjacje w sprawie zakupu wyspy Manhattan w 1626 r.
Alfred Fredericks, 1909 r. Źródło: Popular Science Monthly Volume 75
Domena publiczna,
via Wikimedia Commons

Jak wynika z zachowanego listu kupca Pietera Janszoona Schaghena do zwierzchników holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej (datowanego na 5 listopada 1626 r.) Manhattan nabyto od Indian za towary o wartości 60 ówczesnych guldenów holenderskich.

Między legendy należy włożyć przekaz, że Manhattan kupiono za równowartość 24 dolarów. Źródłem powstania tego mitu jest błędne XIX-wieczne przeliczenie guldenów holenderskich na dolary amerykańskie. Aktualnie siłę nabywczą 60 guldenów holenderskich z 1626 r. szacuje się na równowartość pomiędzy kwotą 1.143 dolarów (według przeliczenia ze strony Value of the Guilder / Euro z 2020 r.) a kwotą 15.600 dolarów (James i Michelle Nevius, Footprints in New York: Tracing the Lives of Four Centuries of New Yorkers. 2014).

Cena być może niewygórowana, ale z pewnością nieporównywalna z równowartością garści szklanych paciorków. Godzi się też przypomnieć, że ówcześnie nieruchomość nie była zabudowana i wymagała znacznych nakładów – choćby na karczowanie. Jeszcze w 1664 r. Nowy Amsterdam zajmował zaledwie południowy skrawek Manhattanu.

GezichtOpNieuwAmsterdam

Nowy Amsterdam, południowa część Manhattanu. 1664 r.
Johannes Vingboons. Geheugen van Nederland. 1664.
Domena publiczna,
via Wikimedia Commons

Prawdziwy problem przedmiotowej transakcji polegał jednak na czymś zupełnie innym niż uzgodniona cena sprzedaży.  Strony umowy odmiennie rozumiały jej istotę: sama koncepcja sprzedaży ziemi „na własność” leżała poza aparatem pojęciowym Indian. Ziemia mogła być używana (i tak też znaczenie transakcji pojmowali Indianie), ale nigdy nie posiadana na własność. Zatem jedna ze stron kupowała na własność, a druga co najwyżej oddawała w formę władania porównywalną z dzierżawą.

Wodzowie Delawarów z pewnością mieli na głowie ważniejsze rzeczy niż konsultacje z prawnikami…

AKTUALIZACJA 24.05.2021 © ŁUKASZ SOBANIAK


List Pietera Schaghena z 5 listopada 1626 r. z tłumaczeniem angielskim

Jak Holendrzy na wyspie Manhattan zbudowali Nowy Amsterdam. I jak go przehandlowali. Interia Nowa Historia, 1 stycznia 2018.

Nevius, James; Nevius, Michelle (2014). Footprints in New York: Tracing the Lives of Four Centuries of New Yorkers. Guilford, Conn.: Lyons Press. ISBN 978-0-7627-9636-6.

INNE ROCZNICE WYDARZEŃ HISTORYCZNYCH W NAJBLIŻSZYCH DNIACH:

25 listopada 2008 r. w Krakowie dokonano ekshumacji zwłok generała Władysława Sikorskiego (1881-1943) - celem przeprowadzenia ich badań i oględzin w Zakładzie Medycyny Sądowej Collegium Medicum Uniwersytetu Jagielońskiego w ramach rozpoczętego w 2008 r. śledztwa Instytutu Pamięci Narodowej. Raport z przeprowadzonej sekcji (2009) wykluczył hipotezy o pozbawieniu życia generała już przed katastrofą w Gibraltarze. Stwierdzono, że śmierć Władysława Sikorskiego nastąpiła wskutek obrażeń wielonarządowych, typowych dla ofiar wypadków komunikacyjnych. Więcej…

27 listopada 1915 r. w Kodymie (obecnie Ukraina) urodził się Stanisław Skalski (1915-2004) - major pilot Polskich Sił Powietrznych na Zachodzie i Wing Commander Royal Air Force, as myśliwski II wojny światowej. Więcej…

28 listopada 1794 r. w Mediolanie zmarł Cesare Bonesana markiz Beccaria (1738-1794) - włoski prawnik i pisarz, prekursor nowożytnego prawa karnego. Więcej…

29 listopada 1830 r. w Warszawie członkowie sprzysiężenia w Szkole Podchorążych Piechoty pod wodzą porucznika Piotra Wysockiego wystąpili przeciwko powszechnie znienawidzonemu wodzowi naczelnemu wojsk Królestwa Polskiego wielkiemu księciu Konstantemu Romanowowi (1779–1831). Spisek wojskowy doprowadził do opanowania stolicy, dając początek Powstaniu Listopadowemu.

30 listopada 1786 r. Wielki książę Toskanii (i przyszły cesarz) Leopold II Habsburg (1747-1792) wprowadza nową ustawę karną znaną jako Leopoldina, Jest to pierwszy pierwszy europejski kodeks, który znosi karę śmierci oraz wszelkie kary cielesne. Reforma była inspirowana dziełem markiza Cesare Beccarii (1738-1794) O przestępstwach i karach (1764).

30 listopada 1808 r. pod Somosierrą doszło do zwycięskiej szarży polskich szwoleżerów na pozycje armii hiszpańskiej, co pozwoliło otworzyć armii Napoleona drogę na Madryt. Wydarzenie to nie tylko dało początek romantycznej legendzie utrwalonej w malarstwie i literaturze, ale i przyczyniło się do ukucia nieco już skompromitowanego merytorycznie terminu "kozietulszczyzna" (od nazwiska dowódcy szwadronu Jana Kozietulskiego) oznaczającego rzekomo właściwą Polakom skłonność do brawury i osiągania mało znaczących zwycięstw kosztem ogromnych strat.

1 grudnia 1918 r. Szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego generał Stanisław Szeptycki wydał rozkaz nr 38, na mocy którego czerwono-biała szachownica stała się znakiem rozpoznawczym polskiego lotnictwa wojskowego. Szachownica w tym układzie pozostawała w użyciu aż do 1993 r., kiedy to wprowadzono nowy wzór znaku: z zamienioną kolejnością pól jako rzekomo bardziej poprawny heraldycznie.

WIĘCEJ WYDARZEŃ HISTORYCZNYCH W CIĄGU ROKU...