19 sierpnia 1745 r. w Glenfinnan wybuchło ostatnie powstanie szkockich jakobitów, dochowujących wierności prawowitej dynastii Stuartów po obaleniu w 1688 r. przez Parlament króla Anglii i Szkocji Jakuba II.
Książę Jakub Franciszek Edward Stuart, znany jako Jakub III, Starszy Pretendent (1688-1766) Domena publiczna, via Wikimedia Commons.
Mimo początkowych sukcesów i szans na powodzenie, powstańcom zabrakło zdecydowania i jedności. Jakobici ponieśli dotkliwą klęskę pod Culloden Mooor (16 kwietnia 1746 r.), co ostatecznie utrwaliło panowanie dynastii hanowerskiej na tronie Wielkiej Brytanii. Stojący na czele powstania książę Karol Edward Stuart (prawnuk Jana III Sobieskiego, później znany jako Karol III Młodszy Pretendent), ówcześnie występujący z roszczeniami do tronu w imieniu ojca księcia Jakuba Franciszka Edwarda Stuarta (Jakuba III) został ocalony przez swoich wiernych Szkotów i po kilku miesiącach ukrywania się wrócił do Francji. W tym samym czasie jego zwolennicy podlegali ostrym represjom: wymordowano rannych i jeńców schwytanych pod Culloden Moor, wielu jakobitów wygnano bądź zesłano do kolonii, konfiskowano majątki, a nawet uderzono w tradycje klanowe m. in. zakazując używania języka gaelickiego, noszenia kiltu i gry na dudach.
Książę Karol Edward Stuart, znany jako Karol III, Młodszy Pretendent (1720-1788) Domena publiczna, via Wikimedia Commons.
Niezależnie od stanu faktycznego po bitwie pod Culloden Moor i pomimo krwawych represji, które spadły na Szkocję po ostatniej rebelii jakobici uważali kolejne pokolenia wygnanych Stuartów za władców de iure: Jakuba III (zm. 1766, zwanego Starszym Pretendentem), Karola III (zm. 1788, znanego jako Młodszy Pretendent lub Bonnie Prince Charlie) oraz Henryka IX (zm. 1807), na którym wygasła męska linia rodu. Następnie prawa do tronu odziedziczyła po kądzieli dynastia sabaudzka, a po niej bawarska.
Ten niewzruszony legitymizm połączony z godnym szacunku przywiązaniem do przegranej sprawy przetrwał w szczątkowej formie do dzisiaj: aktualnie jakobici za legalnego pretendenta uznają bawarskiego księcia Franciszka Wittelsbacha (ur. w 1933 r.), który niestety zrezygnował z roszczeń do tronu i ani myśli wylądować u wybrzeży Szkocji, aby wszcząć tam powstanie w słusznej sprawie…
INNE ROCZNICE WYDARZEŃ HISTORYCZNYCH NA ŚWIECIE W NAJBLIŻSZYCH DNIACH:
14 listopada 1940 r. rozpoczął się całonocny nalot Luftwaffe na Coventry. Przy użyciu 515 samolotów w ciągu jednej nocy zniszczono centrum miasta, zabijając co najmniej 568 jego mieszkańców.
15 listopada 1796 r. rozpoczęła się bitwa pod Arcole, podczas której generał Napoleon Bonaparte rzekomo osobiście poprowadził krwawy i zwycięski szturm na most na rzece Alpone. Więcej…
16 listopada 1992 r. odkryto przypadkowo skarb z Hoxne (Suffolk, Anglia), największy zbiór złotych i srebrnych przedmiotów (w tym 14780 monet) z czasów rzymskich (395 - 408 n.e.). Wartość skarbu wyceniono na 1,75 mln £ (1993). Odkrycie skarbu z Hoxne miało wpływ na uregulowanie prawne kwestii dotyczących takich znalezisk (The Treasure Act 1996).
18 listopada 1965 r. wojska amerykańskie osiągnęły zwycięstwo taktyczne w bitwie w dolinie Ia Đrăng (Wietnam Południowy), zmuszając wojska Wietnamu Północnego do wycofania się do sąsiedniej Kambodży. Było to pierwsze większe bezpośrednie starcie lądowe pomiędzy US Army a Ludową Armią Wietnamu w czasie wojny wietnamskiej.
19 listopada 1703 r. w Bastylii zmarł Człowiek w żelaznej masce, długoletni więzień króla Francji Ludwika XIV. Nieustalona tożsamość tajemniczego więźnia oraz ścisły dozór i izolacja od otoczenia, jakimi go objęto w czasie długotrwałego uwięzienia stały się przedmiotem wielu hipotez, a także inspiracją dla powieści i filmu.
20 listopada 1820 r. na Pacyfiku (3700 km od wybrzeży Ameryki Południowej) brytyjski statek wielorybniczy „Essex” został staranowany przez kaszalota i zatonął. Rozbitkowie przez ponad 4 miesiące dryfowali po Pacyfiku - część z nich przeżyła dopuszczając się aktów kanibalizmu. Zdarzenia te stały się kanwą powieści Moby Dick autorstwa Hermana Melville’a (1819–1891).
INNE ROCZNICE WYDARZEŃ HISTORYCZNYCH W POLSCE W NAJBLIŻSZYCH TYGODNIACH:
22 listopada 1939 r. we Francji utworzono Ośrodek Oficerski w Cerizay. Oficjalnie obóz był przeznaczony dla oficerów Wojska Polskiego, dla których nie było przydziałów oraz dla "sprawców klęski wrześniowej". W rzeczywistości obóz był ośrodkiem odosobnienia dla przeciwników politycznych generała Władysława Sikorskiego. Po upadku Francji ośrodek został ewakuowany na wyspę Bute w Szkocji, gdzie jako Stacja Zborna Oficerów Rothesay kontynuował działalność do 1942 r., kiedy to po protestach członków Izby Gmin rozpoczęto jego likwidację, formalnie zakończoną w 1943 r.
23 listopada 1937 r. w w górach Piryn (Bułgaria) rozbił się samolot Polskich Linii Lotniczych „LOT” Douglas DC-2-115D o numerze rejestracyjnym SP-ASJ. W wypadku zginęli pilot Tadeusz Dmoszyński, mechanik Ryszard Walentukiewicz i radiooperator Marian Winnik oraz trzech pasażerów. Więcej…
25 listopada 2008 r. w Krakowie dokonano ekshumacji zwłok generała Władysława Sikorskiego (1881-1943) - celem przeprowadzenia ich badań i oględzin w Zakładzie Medycyny Sądowej Collegium Medicum Uniwersytetu Jagielońskiego w ramach rozpoczętego w 2008 r. śledztwa Instytutu Pamięci Narodowej. Raport z przeprowadzonej sekcji (2009) wykluczył hipotezy o pozbawieniu życia generała już przed katastrofą w Gibraltarze. Stwierdzono, że śmierć Władysława Sikorskiego nastąpiła wskutek obrażeń wielonarządowych, typowych dla ofiar wypadków komunikacyjnych. Więcej…
29 listopada 1830 r. w Warszawie członkowie sprzysiężenia w Szkole Podchorążych Piechoty pod wodzą porucznika Piotra Wysockiego wystąpili przeciwko powszechnie znienawidzonemu wodzowi naczelnemu wojsk Królestwa Polskiego wielkiemu księciu Konstantemu Romanowowi (1779–1831). Spisek wojskowy doprowadził do opanowania stolicy, dając początek Powstaniu Listopadowemu.
30 listopada 1808 r. pod Somosierrą doszło do zwycięskiej szarży polskich szwoleżerów na pozycje armii hiszpańskiej, co pozwoliło otworzyć armii Napoleona drogę na Madryt. Wydarzenie to nie tylko dało początek romantycznej legendzie utrwalonej w malarstwie i literaturze, ale i przyczyniło się do ukucia nieco już skompromitowanego merytorycznie terminu "kozietulszczyzna" (od nazwiska dowódcy szwadronu Jana Kozietulskiego) oznaczającego rzekomo właściwą Polakom skłonność do brawury i osiągania mało znaczących zwycięstw kosztem ogromnych strat.
1 grudnia 1918 r. Szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego generał Stanisław Szeptycki wydał rozkaz nr 38, na mocy którego czerwono-biała szachownica stała się znakiem rozpoznawczym polskiego lotnictwa wojskowego. Szachownica w tym układzie pozostawała w użyciu aż do 1993 r., kiedy to wprowadzono nowy wzór znaku: z zamienioną kolejnością pól jako rzekomo bardziej poprawny heraldycznie.
3 grudnia 1961 r. w Sosnowcu Stanisław Jaros bezskutecznie usiłował dokonać zamachu bombowego na I sekretarza KC PZPR Władysława Gomułkę. Więcej…
8 grudnia 1902 r. w Parochońsku na Polesiu urodziła sięZofia Chomętowska (1902-1991), jedna z najważniejszych autorek polskiej fotografii dwudziestolecia międzywojennego. Więcej…
11 grudnia 1941 r. Rzeczpospolita Polska wypowiedziała wojnę Cesarstwu Japonii. Bardzo dziwna to wojna, biorąc pod uwagę brak jakichkolwiek operacji wojskowych stron przeciwko sobie przy jednoczesnej kontynuacji ich przedwojennej współpracy w zakresie wywiadu (głównie przeciwko ZSRR). Więcej…
13 grudnia 1981 r. Rada Państwa Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej wprowadza stan wojenny na terenie kraju. Więcej…
error: ZAWARTOŚĆ STRONY JEST CHRONIONA PRZED KOPIOWANIEM!
PLIKI COOKIES
Niniejszy serwis internetowy używa plików cookies. Przeglądając poniższe strony wyrażasz zgodę na wykorzystywanie plików cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami Twojej przeglądarki internetowej. Dowiedz się więcej.
