Tego dnia w 1939 roku
23 sierpnia 1939 r. w Moskwie ministrowie spraw zagranicznych Wiaczesław Mołotow i Joachim von Ribbentrop podpisali sowiecko-niemiecki pakt o nieagresji wraz z tajnym protokołem dodatkowym, dzielącym Europę Wschodnią na strefy interesów.
Estonia, Łotwa i Finlandia znalazły się w strefie wpływów ZSRR, a granica Litwy z Łotwą stanowić miała granicę pomiędzy strefami interesów III Rzeszy i ZSRR. Na terytorium Polski strefy interesów Niemiec i ZSRR zostały rozgraniczone wzdłuż linii rzek Narwi, Wisły i Sanu (po upadku Polski we wrześniu 1939 r. postanowienia te zmodyfikowano). Rumuńska Besarabia znalazła się w strefie wpływów ZSRR.
Jednocześnie uregulowano zasady wymiany gospodarczej (głównie w zakresie wymiany sowieckich surowców na niemiecką technologię) oraz zasady współpracy służb specjalnych obu państw (w szczególności w sprawie polskiej).
Pakt Ribbentrop-Mołotow był więc tylko formalnie paktem o nieagresji, a w istocie zawierał w swoim tajnym protokole rozporządzenia dotyczące innych państw: Polski, Litwy, Łotwy, Estonii, Finlandii i Rumunii, które wskutek jego realizacji traciły części swojego terytorium bądź suwerenność.
Pakt miał obowiązywać przez dziesięć lat, faktycznie został zerwany przez III Rzeszę 22 czerwca 1941 r. z chwilą inwazji na ZSRR. Natomiast ZSRR uznał pakt za nieistniejący z mocą wsteczną 30 lipca 1941 r. przy okazji zawarcia układu Sikorski-Majski.
Rocznica zawarcia Paktu Ribbentrop-Mołotow jest obchodzona od 2009 r. jako Europejski Dzień Pamięci Ofiar Stalinizmu i Nazizmu.
INNE ROCZNICE WYDARZEŃ HISTORYCZNYCH W NAJBLIŻSZYCH DNIACH:
7 maja 1945 r. we francuskim Reims generał Alfred Jodl i admirał Hans-Georg von Friedeburg podpisali bezwarunkową kapitulację III Rzeszy. Na żądanie Stalina kolejny akt kapitulacji podpisał feldmarszałek Wilhelm Keitel dzień później w Berlinie (9 maja według czasu moskiewskiego), a kapitulację z Reims zaczęto określać jako wstępny protokół kapitulacyjny. |
8 maja 1794 r. w Paryżu został zgilotynowany wybitny francuski naukowiec Antoine Lavoisier (1743-1794). Ojciec nowoczesnej chemii został osądzony i stracony w ciągu jednego dnia. Więcej… |
9 maja 1987 r. w Lesie Kabackim pod Warszawą doszło do katastrofy samolotu PLL LOT Ił-62M SP-LBG „Tadeusz Kościuszko” (lot nr LO 5055). Więcej… |
10 maja 1940 r. po całkowitej i ostatecznej kompromitacji polityki appeasementu premier Wielkiej Brytanii Neville Chamberlain podaje się do dymisji. Zastępuje go Winston Churchill. Więcej… |
11 maja 1745 r. pod Fontenoy (Belgia) doszło do krwawej bitwy pomiędzy połączonymi siłami austriackimi, brytyjskimi i holenderskimi z armią francuską (wojna o sukcesję austriacką). Jedno ze starć poprzedziła rzekoma wymiana uprzejmości, która niesłusznie przeszła do legendy jako symbol XVIII-wiecznej kurtuazji na polu bitwy, a dla niektórych ignorantów stanowi powód do drwin z "wojny w koronkach" jeszcze na początku XXI w. Więcej… |
12 maja 1926 r. w Warszawie rozpoczęły się walki uliczne przewrotu majowego. W wyniku starć strony rządowej i zwolenników marszałka Józefa Piłsudskiego zginęło 379 osób. Rząd Wincentego Witosa podał się do dymisji, a prezydent Stanisław Wojciechowski złożył urząd. Majowy zamach stanu zapoczątkował 13-letnie autorytarne rządy sanacji, trwające do września 1939 r. |
12 maja 1927 r. w Londynie funkcjonariusze policji działający w ramach kontrwywiadowczej operacji MI5 rozpoczęli przeszukanie budynku przy 49 Moorgate, gdzie mieściły się siedziby spółki ARCOS Ltd (All-Russian Co-operative Society Limited) i sowieckiego przedstawicielstwa handlowego. Konsekwencją afery ARCOSu było wypowiedzenie przez rząd premiera Stanleya Baldwina brytyjsko-sowieckich stosunków dyplomatycznych. Więcej… |
13 maja 1926 r. w Poznaniu generał Kazimierz Sosnkowski (1885-1969) podejmuje próbę samobójczą, nie mogąc pogodzić lojalności wobec legalnego rządu RP z lojalnością wobec marszałka Józefa Piłsudskiego stojącego na czele majowego zamachu stanu. |
