Tego dnia w 1921 roku
25 września 1921 r. we Lwowie członkowie Ukraińskiej Organizacji Wojskowej dokonali zamachu na Józefa Piłsudskiego.
Zamachowiec Stepan Fedak oddał cztery strzały w kierunku jadącego otwartym samochodem Piłsudskiego. Pociski trafiły jednak siedzącego obok niego wojewodę lwowskiego Kazimierza Grabowskiego , który został niegroźnie ranny.
Ilustrowany Kuryer Codzienny – 1921, nr 262 (27 IX).
27 września 1921 r.
Domena publiczna, via Małopolska Biblioteka Cyfrowa
Zamachowiec został ujęty na miejscu i wstępnie zlinczowany przez tłum, od śmierci uratowała go policja i żołnierze. Przesłuchany przez policję wyjaśnił, że celem zamachu był wojewoda Grabowski, a nie Piłsudski.
Ilustrowany Kuryer Codzienny – 1921, nr 262 (27 IX).
27 września 1921 r.
Domena publiczna, via Małopolska Biblioteka Cyfrowa
Zauważyć trzeba na koniec, że wymiar sprawiedliwości Rzeczpospolitej obszedł się z zamachowcem i organizatorami zamachu niezwykle łagodnie – nie bez udziału Piłsudskiego, który przesłuchany potwierdził wersję Fedaka (wbrew dość oczywistym faktom), jakoby celem zamachu był wojewoda. Stepan Fedak został skazany na sześć lat pozbawienia wolności (przy czym został zwolniony przed odbyciem całości kary na mocy amnestii), a jego wspólnicy na kary od półtora do dwóch i pół roku. Dwóch z nich, a to Dmytro Palijiw i Mychajło Matczak po odbyciu kar zostali posłami na Sejm RP z list ukraińskich partii politycznych działających Polsce.
AKTUALIZACJA 25.09.2021 © ŁUKASZ SOBANIAK
Zamach na marszałka Józefa Piłsudskiego. Grzegorz Mazur. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio F, Historia 60, 407-417, 2005.
INNE ROCZNICE WYDARZEŃ HISTORYCZNYCH W NAJBLIŻSZYCH DNIACH:
24 listopada 1963 r. - dwa dni po zamachu na prezydenta USA Johna F. Kennedy'ego (1917-1963) jego zabójca Lee Harvey Oswald zostaje śmiertelnie postrzelony w Dallas przez powiązanego z mafią Jacka Ruby'ego. Zdarzenie to i jego okoliczności (Oswald został postrzelony w czasie konwojowania przez policję) stało się kolejnym źródłem kontrowersji co do rzeczywistej roli Oswalda w zamachu na Kennedy'ego. |
25 listopada 2008 r. w Krakowie dokonano ekshumacji zwłok generała Władysława Sikorskiego (1881-1943) - celem przeprowadzenia ich badań i oględzin w Zakładzie Medycyny Sądowej Collegium Medicum Uniwersytetu Jagielońskiego w ramach rozpoczętego w 2008 r. śledztwa Instytutu Pamięci Narodowej. Raport z przeprowadzonej sekcji (2009) wykluczył hipotezy o pozbawieniu życia generała już przed katastrofą w Gibraltarze. Stwierdzono, że śmierć Władysława Sikorskiego nastąpiła wskutek obrażeń wielonarządowych, typowych dla ofiar wypadków komunikacyjnych. Więcej… |
27 listopada 1915 r. w Kodymie (obecnie Ukraina) urodził się Stanisław Skalski (1915-2004) - major pilot Polskich Sił Powietrznych na Zachodzie i Wing Commander Royal Air Force, as myśliwski II wojny światowej. Więcej… |
28 listopada 1794 r. w Mediolanie zmarł Cesare Bonesana markiz Beccaria (1738-1794) - włoski prawnik i pisarz, prekursor nowożytnego prawa karnego. Więcej… |
29 listopada 1830 r. w Warszawie członkowie sprzysiężenia w Szkole Podchorążych Piechoty pod wodzą porucznika Piotra Wysockiego wystąpili przeciwko powszechnie znienawidzonemu wodzowi naczelnemu wojsk Królestwa Polskiego wielkiemu księciu Konstantemu Romanowowi (1779–1831). Spisek wojskowy doprowadził do opanowania stolicy, dając początek Powstaniu Listopadowemu. |
30 listopada 1786 r. Wielki książę Toskanii (i przyszły cesarz) Leopold II Habsburg (1747-1792) wprowadza nową ustawę karną znaną jako Leopoldina, Jest to pierwszy pierwszy europejski kodeks, który znosi karę śmierci oraz wszelkie kary cielesne. Reforma była inspirowana dziełem markiza Cesare Beccarii (1738-1794) O przestępstwach i karach (1764). |
30 listopada 1808 r. pod Somosierrą doszło do zwycięskiej szarży polskich szwoleżerów na pozycje armii hiszpańskiej, co pozwoliło otworzyć armii Napoleona drogę na Madryt. Wydarzenie to nie tylko dało początek romantycznej legendzie utrwalonej w malarstwie i literaturze, ale i przyczyniło się do ukucia nieco już skompromitowanego merytorycznie terminu "kozietulszczyzna" (od nazwiska dowódcy szwadronu Jana Kozietulskiego) oznaczającego rzekomo właściwą Polakom skłonność do brawury i osiągania mało znaczących zwycięstw kosztem ogromnych strat. |
