28 listopada 1794 r. w Mediolanie zmarł Cesare Bonesana markiz Beccaria (1738-1794) – włoski prawnik i pisarz, prekursor nowożytnego prawa karnego.
Cesare Beccaria (1738-1794).
Eliseo Sala. Olej na płótnie. XIX w.
Domena publiczna,
via Wikimedia Commons
W swojej pracy O przestępstwach i karach (Dei delitti e delle pene – 1764) zawarł krytykę prawa karnego epoki feudalizmu i postulaty jego reformy w duchu humanitaryzmu. Dzieło dało podwaliny nowożytnej nauce o karze. Autor przedstawił m. in. racjonalną argumentację przeciwko karze śmierci, torturom jako środkowi do uzyskania zeznań, a także sprzeciwił się arbitralnej władzy sędziowskiej.
Dzieło markiza Beccaria stało się inspiracją do wprowadzenia przez wielkiego księcia Toskanii (i przyszłego cesarza) Leopolda II Habsburga (1747-1792) nowej ustawy karnej znanej jako Leopoldina (1786). Jest to pierwszy europejski kodeks, który zniósł karę śmierci oraz wszelkie kary cielesne.
Sprawiedliwość odmawia przyjęcia głów skazańców.
Ilustracja poprzedzająca stronę tytułową traktatu „O przestępstwach i karach” – wydanie z 1766 r.
Domena publiczna,
via Wikimedia Commons
Co warto podkreślić (jako że jest to współcześnie raczej dyskretnie pomijane) markiz Beccaria był przeciwnikiem reglamentacji prawa do broni – trafnie wskazując, że zakaz noszenia broni mija się z celem, ponieważ prowadzi do rozbrojenia osób przestrzegających prawa, które z zasady nie są skłonne do użycia broni w celu przestępczym. Tym samym zwiększa szanse przestępców, dla których złamanie takiego zakazu nie stanowi większego problemu.
AKTUALIZACJA 30.11.2021 © ŁUKASZ SOBANIAK
An Essay on Crimes and Punishments by Cesare Beccaria. Traktat O przestępstwach i karach w tłumaczeniu angielskim z 1775 r. Wikisource.