19 czerwca 1867 r. w Cerro de las Campanas zwolennicy republikańskiego rządu prezydenta Benito Juáreza rozstrzelali cesarza Meksyku Maksymiliana I (1832-1867).
Maksymilian jako cesarz Meksyku.
Andrew Burgess. 1864.
Domena publiczna, via Wikimedia Commons
W 1864 r. w wyniku francuskiej interwencji Meksyk ogłoszono cesarstwem, po czym popierani przez Napoleona III meksykańscy monarchiści cesarską koronę zaoferowali Maksymilianowi Habsburgowi, bratu cesarza Franciszka Józefa I. Po początkowych wahaniach Maksymilian zrzekł się praw dynastycznych w Austrii i objął władzę w Meksyku, zapewniony o większościowym poparciu w tym kraju dla monarchicznej formy rządów (w rzeczywistości plebiscyt w tej sprawie odbył się pod kontrolą francuskich oddziałów ekspedycyjnych). W czasie swoich rządów znany z liberalnych poglądów cesarz zaproponował przywódcy republikanów Benito Juárezowi (legalnie wybranemu prezydentowi) amnestię i stanowisko premiera, ten jednak odmówił współpracy z narzuconym przez Francuzów władcą – co spowodowało dalsze zaostrzenie konfliktu, w odpowiedzi bowiem cesarz wydał dekret (1865) na mocy którego pojmani z bronią w ręku zwolennicy Juáreza mieli być sądzeni przez sądy wojskowe, a ich egzekucje wykonywane w ciągu 24 godzin.
W 1866 r. w związku z rosnącym zagrożeniem Francji ze strony Prus i możliwością interwencji USA w Meksyku (europejskie ingerencje w sprawy kontynentu amerykańskiego stanowiły oczywiste naruszenie doktryny Monroego) francuskie oddziały interwencyjne zaczęły się wycofywać. W tych okolicznościach w 1867 r. oddziały rządu republikańskiego pokonały w oblężonym Querétaro ostatnie siły cesarza Maksymiliana, a on sam i wierni mu generałowie Tomas Mejía i Miguel Miramón zostali skazani przez sąd wojskowy na śmierć. Prezydent Benito Juárez odmówił prawa łaski i wyrok został wykonany przez rozstrzelanie, mimo protestów opinii publicznej, w tym takich osobistości jak Victor Hugo i Giuseppe Garibaldi.
Cesarz Maksymilian w trumnie wystawionej na widok publiczny.
François Auberts. 1867
Domena publiczna, via Metropolitan Museum of Art
Po egzekucji zwłoki Maksymiliana zabalsamowano i wystawiono na widok publiczny w Ciudad de México (zapewne z tego okresu pochodzi pośmiertna fotografia, eksponowana w nowojorskim Metropolitan Museum of Art). Na początku 1868 r. zwłoki zostały zabrane do Austrii na pokładzie austro-węgierskiej fregaty Novara – tej samej, którą w 1864 r. Maksymilian przypłynął do Veracruz, aby objąć cesarską władzę w Meksyku.
Swoją zamorską wyprawę po koronę cesarską Maksymilian zakończył w porcie Triest, skąd trumnę przewieziono do Wiednia, gdzie 18 stycznia 1868 r. złożono ją w krypcie cesarskiej pod kościołem Kapucynów.
AKTUALIZACJA 19.06.2022 © ŁUKASZ SOBANIAK
The Corpse of Emperor Maximilian I of Mexico. François Aubert. 1867. Metropolitan Museum of Art.
3 kwietnia 1940 r. rozpoczęły się masowe egzekucje polskich oficerów z obozów w Kozielsku, Ostaszkowie i Starobielsku (zbrodnia katyńska). Ogółem rozstrzelano co najmniej 21 768 obywateli II Rzeczpospolitej.