25 października 1415 r. wojska francuskie pod dowództwem konetabla Karola d’Albret przegrały bitwę pod Azincourt z armią angielskiego króla Henryka V (1387-1422).
Francuskie rycerstwo nie wyciągnęło właściwych wniosków ze starć pod Crécy (1346) i Poitiers (1356), licząc nadal na wyższość ciężkiej jazdy rycerskiej oraz przewagę liczebną nad wojskami Henryka V. Jednocześnie ponownie zlekceważono warunki terenowe i pogodowe oraz możliwości angielskich łuczników, stanowiących prawie 80% składu wojsk angielskich.
Bitwa pod Azincourt. 25 października 1415 r.
Autor nieznany. St. Alban’s Chronicle. Thomas Walsingham, ok. 1422 r.
Domena publiczna, via Wikimedia Commons
W rezultacie Francuzi po raz kolejny ponieśli katastrofalną klęskę. Zginęło ich około 6000 (wraz z głównodowodzącym Karolem d’Albret), w tym około 1600 francuskich rycerzy, czyli niemal połowa stanu rycerskiego całej Francji. Ci, którzy dostali się do niewoli musieli zapłacić rujnujące okupy. Symbolicznym dopełnieniem klęski była utrata Oriflamme, bojowego proporca królów Francji, który zaginął w bitwie.
Henryk V Lancaster.
Autor nieznany. XVI w. Domena publiczna,
via Wikimedia Commons
W krytycznym momencie bitwy doszło też do rzezi francuskich jeńców, którą zarządził król Henryk V w obawie, że wrócą do walki w trakcie następnego natarcia ich rodaków. Stało się tak mimo niechęci rycerzy angielskich, uważających to nie tylko za czyn nierycerski, ale i liczących na sowity okup za wielu jeńców wywodzących się ze znakomitych rodów. Król zlecił więc wykonanie tego zadania walijskim łucznikom, którzy nie mieli takich skrupułów ani osobistego interesu w zachowaniu jeńców przy życiu. Na korzyść króla trzeba zauważyć, że odwołał on rozkaz o eksterminacji jeńców w chwili, gdy ustało niebezpieczeństwo kolejnego ataku Francuzów.
Wiliam Szekspir w swoim Henryku V (1599) wykorzystał ten moment bitwy do przedstawienia dylematów moralnych związanych z władzą królewską: konfliktu prawości i pragmatyzmu. W tym przypadku wybór skutkował zerwaniem z rycerskimi tradycjami…
AKTUALIZACJA 24.10.2021 © ŁUKASZ SOBANIAK
Agincourt: The King, the Campaign, the Battle. Juliet Barker. London. Abacus, 2005.