GRUDZIEŃ
1 grudnia 1918 r. Szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego generał Stanisław Szeptycki wydał rozkaz nr 38, na mocy którego czerwono-biała szachownica stała się znakiem rozpoznawczym polskiego lotnictwa wojskowego. Szachownica w tym układzie pozostawała w użyciu aż do 1993 r., kiedy to wprowadzono nowy wzór znaku: z zamienioną kolejnością pól jako rzekomo bardziej poprawny heraldycznie. |
2 grudnia 1814 r. w szpitalu dla obłąkanych w Charenton-Saint-Maurice dobiegło kresu pełne skandali życie Donatiena Alphonse'a François markiza de Sade (1740-1814), kontrowersyjnego francuskiego pisarza, od którego nazwiska wywodzi się termin sadyzm. Więcej… |
2 grudnia 1908 r. dwuletni Aisin Gioro Puyi (1906-1967) został ostatnim cesarzem Chin (jako cesarz Hsuan Tung). Cesarz pod naciskiem rodziny zrzekł się rzeczywistej władzy w 1912 r., zachowując jednak honorowy tytuł cesarski. Od 1932 r. jako prezydent, a następnie cesarz marionetkowego państwa Mandżukuo kolaborował z Japończykami. Po ataku ZSRR na Japonię w 1945 r. został ujęty i do 1950 r. przebywał w niewoli sowieckiej, następnie przekazany Chińskiej Republice Ludowej. Po wieloletniej "reedukacji" w więzieniu dla zbrodniarzy wojennych zwolniony na mocy amnestii w 1959 r. Zresocjalizowany były cesarz Chin i Mandżukuo po wyjściu na wolność pracował jako ogrodnik i archiwista. Zmarł w Pekinie w 1967 r. |
3 grudnia 1961 r. w Sosnowcu Stanisław Jaros bezskutecznie usiłował dokonać zamachu bombowego na I sekretarza KC PZPR Władysława Gomułkę. Więcej… |
4 grudnia 1793 r. w Paryżu dekretem 14 Frimaire'a zarządzono wydawanie „Bulletin des lois de la République Française”, pierwszego na świecie dziennika urzędowego służącego publikacji aktów prawnych. |
5 grudnia 1933 r. doszło do ratyfikacji 21. poprawki do Konstytucji Stanów Zjednoczonych uchylającej 18. poprawkę o wprowadzeniu prohibicji - co faktycznie oznaczało zniesienie prohibicji w USA. Więcej… |
5 grudnia 1994 r. w Budapeszcie podpisano memorandum, na mocy którego Federacja Rosyjska, Wielka Brytania oraz Stany Zjednoczone zobowiązały się do respektowania suwerenności i integralności terytorialnej Ukrainy w zamian za przekazanie przez nią strategicznej broni nuklearnej Rosji. Niecałe dwadzieścia lat później Federacja Rosyjska nie dotrzymała tych zobowiązań, dokonując aneksji Krymu (2014). Jak wyjaśnili przedstawiciele Rosji Ukraina po rewolucji z 2014 r. i obaleniu prorosyjskiego prezydenta Wiktora Janukowycza nie była państwem tożsamym z Ukrainą objętą gwarancjami wynikającymi z memorandum budapeszteńskiego. |
6 grudnia 1956 r. mecz piłki wodnej Węgry-ZSRR rozegrany w trakcie igrzysk olimpijskich w Melbourne (niedługo po stłumieniu przez ZSRR powstania węgierskiego) kończy się krwawą bójką zawodników - sprowokowany zawodnik ZSRR uderzył Węgra. Więcej… |
7 grudnia 1941 r. japoński zespół uderzeniowy (6 lotniskowców i 380 samolotów) dowodzony przez admirała Isoroku Yamamoto zaatakował amerykańską bazę lotniczą i morską w Pearl Harbour na Hawajach. Więcej… |
8 grudnia 1902 r. w Parochońsku na Polesiu urodziła się Zofia Chomętowska (1902-1991), jedna z najważniejszych autorek polskiej fotografii dwudziestolecia międzywojennego. Więcej… |
9 grudnia 1952 r. w Londynie zmiana pogody doprowadziła do ustąpienia Wielkiego Smogu, utrzymującego się od 5 grudnia. W ciągu tych kilku dni mgła zawierająca zanieczyszczenia atmosferyczne powstałe głównie w wyniku spalania węgla doprowadziła do śmierci co najmniej 4 tysięcy mieszkańców Londynu. |
10 grudnia 1942 r. Rząd Rzeczpospolitej Polskiej na uchodźstwie przesłał pierwszy oficjalny raport o holokauście (tzw. notę Raczyńskiego) do ministrów spraw zagranicznych 26 państw sygnatariuszy Deklaracji Narodów Zjednoczonych. Więcej… |
11 grudnia 1941 r. Rzeczpospolita Polska wypowiedziała wojnę Cesarstwu Japonii. Więcej… |
12 grudnia 1942 r. oddziały Wehrmachtu dowodzone przez feldmarszałka Ericha von Mansteina rozpoczęły operację "Wintergewitter", która miała na celu przerwanie okrążenia niemieckiej 6 Armii generała Friedricha Paulusa, broniącej się w Stalingradzie. |
13 grudnia 1981 r. Rada Państwa Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej wprowadza stan wojenny na terenie kraju. Więcej… |
14 grudnia 1957 r. zakończono odbudowę Bramy Brandenburskiej, mocno uszkodzonej w czasie walk o Berlin. Odbudowy dokonano wspólnym wysiłkiem powojennego podzielonego Berlina. Rekonstruktorzy z Berlina Wschodniego wnieśli jednak swoje poprawki w duchu nowych czasów: kwadrygę Wiktorii pozbawiono orła i Żelaznego Krzyża. Oryginalny wygląd kwadrygi przywrócono dopiero po 1990 r. |
15 grudnia 1961 r. w Jerozolimie orzeczono karę śmierci w procesie SS-Obersturmbannführera Adolfa Eichmanna, uczestnika konferencji w Wannsee, a następnie sprawnego logistyka operacji Głównego Urzędu Bezpieczeństwa Rzeszy składających się na Endlösung. Więcej… |
16 grudnia 1922 r. podczas wystawy w warszawskiej "Zachęcie" Eligiusz Niewiadomski dokonał zamachu na życie prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Gabriela Narutowicza, oddając do niego trzy strzały z pistoletu, które spowodowały śmierć na miejscu. Więcej… |
17 grudnia 1883 r. Sąd Najwyższy USA orzekł w sprawie Ex parte Crow Dog (109 U.S. 556). W świetle tego orzeczenia sądy federalne nie obejmowały swoją jurysdykcją spraw o morderstwo, jeśli doszło do niego na terenie rezerwatu, sprawca i ofiara byli Indianami, a przestępstwo zostało osądzone przez sąd plemienny. W reakcji na to rozstrzygnięcie Kongres USA uchwalił Major Crimes Act (1885), poddający poważniejsze przestępstwa pod jurysdykcję federalną, niezależnie od okoliczności rozważanych w sprawie Ex parte Crow Dog. |
17 grudnia 1944 r. w Malmedy (Belgia) w trakcie niemieckiej kontrofensywy w Ardenach, żołnierze Waffen-SS („Kampfgruppe Peiper”) w niewyjaśnionych do końca okolicznościach dokonali masakry amerykańskich jeńców wojennych i osób cywilnych (łącznie 86 osób). Więcej… |
18 grudnia 1865 r. weszła w życie 13. poprawka do Konstytucji Stanów Zjednoczonych dotycząca zniesienia niewolnictwa i robót przymusowych. Więcej… |
19 grudnia 2007 r. indiańscy aktywiści z plemienia Lakota z Russellem Meansem na czele ogłosili, że jednostronnie zrywają wszystkie traktaty zawarte ponad 150 lat temu z rządem USA. Więcej… |
20 grudnia 1991 r. podłączono do Internetu pierwsze komputery w Polsce. W pierwszej kolejności podłączone zostały placówki naukowe Uniwersytetu Warszawskiego, Instytutu Fizyki Jądrowej i Obserwatorium Astronomiczne, a także pojedyncze komputery w Krakowie, Toruniu i Katowicach). Początkowo polska prasa uznała Internet za narzędzie nieprofesjonalne, nieciekawe oraz zbyt kosztowne. Więcej… |
21 grudnia 1664 r. nadintendent finansów Nicolas Fouquet (1615-1680) został skazany przez specjalny francuski trybunał na konfiskatę majątku i banicję za malwersacje finansowe. Więcej… |
22 grudnia 1894 r. oskarżony o szpiegostwo na rzecz Niemiec kapitan armii francuskiej Alfred Dreyfus (1859-1935) został skazany na podstawie spreparowanych dowodów na degradację i dożywotnie zesłanie do kolonii karnej na Wyspie Diabelskiej (Gujana Francuska). Więcej… |
25 grudnia 1989 r. w Târgoviște rozstrzelano obalonego dyktatora i I sekretarza Komunistycznej Partii Rumunii Nicolae Ceaușescu (1918-1989) i jego żonę Elenę (1916-1989). Egzekucję poprzedził pośpieszny pokazowy proces przed sądem wojskowym, w wyniku którego Geniusz Karpat został uznany za winnego postawionych zarzutów, m. in. ludobójstwa. |
27 grudnia 1979 r. sowiecki wywiad wojskowy przeprowadził operację „Sztorm-333” - atak na pałac Tadż-bek w Kabulu, rezydencję prezydenta Afganistanu Hafizullaha Amina (którego KGB podejrzewało o działalność agenturalną na rzecz CIA). Więcej… |
28 grudnia 1918 r. irlandzka działaczka niepodległościowa Constance Georgine Markievicz (1868-1927) jako pierwsza kobieta wygrała wybory do Izby Gmin Zjednoczonego Królestwa. Niestety nie zasiadła w parlamencie - na przeszkodzie stanął m. in. fakt, że ówcześnie przebywała w więzieniu w związku ze swoją działalnością niepodległościową. |
29 grudnia 1890 r. nad potokiem Wounded Knee w Dakocie Południowej żołnierze 7 Pułku Kawalerii Stanów Zjednoczonych dokonali masakry Indian z plemienia Dakotów, co stało się tragicznym symbolem zakończenia "wojen indiańskich" w Ameryce Północnej. Więcej… |
30 grudnia 2006 r. w Bagdadzie został stracony były prezydent Iraku Saddam Husajn (ur. 1937), skazany na śmierć za zbrodnie przeciwko ludzkości. Zarówno sama egzekucja, jak i sposób jej przeprowadzenia wzbudziły wiele kontrowersji. |
W nocy z 30 na 31 grudnia 1931 r. w Brzuchowicach pod Lwowem doszło do zabójstwa 17-letniej Elżbiety Zaremby. Proces Rity Gorgonowej, oskarżonej o dokonanie tej zbrodni był jednym z najgłośniejszych procesów Polski międzywojennej. |