Tego dnia w 1814 roku



2 grudnia 1814 r. w szpitalu dla obłąkanych w Charenton-Saint-Maurice dobiegło kresu pełne skandali życie Donatiena Alphonse’a François markiza de Sade (1740-1814), kontrowersyjnego francuskiego pisarza, od którego nazwiska wywodzi się termin sadyzm.

Markiz de Sade

Donatien Alphonse François markiz de Sade.
Charles-Amédée-Philippe van Loo. 1760 r.
Domena publiczna,
via Wikimedia Commons

Choć markiz de Sade był libertynem wielokrotnie karanym za szeroką gamę przestępstw o podłożu seksualnym (spędził w więzieniach i szpitalu dla obłąkanych łącznie ponad 30 lat życia) wbrew powszechnej opinii jego udokumentowane ekscesy nie wypełniają klinicznej definicji dewiacji, której nazwa pochodzi od nazwiska markiza. Jak się okazuje zapożyczenie to nastąpiło bardziej w związku z treściami jego dzieł, w których znaczącą rolę odgrywa przemoc seksualna. Samo ukucie terminu sadyzm przypisuje się niemieckiemu psychiatrze Richardowi von Krafft-Ebing (1840-1902), według którego dzieła markiza de Sade stanowią kompendium seksualnych patologii.

Jeśli chodzi o twórczość literacką markiza najbardziej znane są jego erotyczne powieści, w których przeplatają się dyskusje filozoficzne i treści pornograficzne. Jest ona oceniana równie kontrowersyjnie jak jego życie: według niektórych stanowi niemal apoteozę przemocy seksualnej wobec kobiet (A. Dworkin), może być zagrożeniem dla młodych, nieuformowanych umysłów (R. Shattuck) – choć byli i tacy, którzy twierdzili, że jedyną niebezpieczną zawartością utworów markiza de Sade jest śmiertelna dawka nudy (A. France). Nie brak jednakże i wyrazów podziwu dla dzieł markiza (G. Byron, E.A. Poe).

AKTUALIZACJA 02.12.2023 © ŁUKASZ SOBANIAK

INNE ROCZNICE WYDARZEŃ HISTORYCZNYCH W NAJBLIŻSZYCH DNIACH:

19 lipca 1992 r. w Palermo zginął w zamachu bombowym sędzia śledczy Paolo Borsellino (1940-1992), znany z bezkompromisowej walki z mafią. Razem z nim zginęło pięciu policjantów z jego ochrony. Stukilogramowy ładunek TNT umieszczono w zaparkowanym na ulicy Fiacie 126. Bezpośrednio po zamachu w niewyjaśnionych okolicznościach zaginął na miejscu zdarzenia notes sędziego Borsellino (agenda rossa) zawierający notatki  dotyczące prowadzonych spraw...

20 lipca 1944 r. w Gierłoży pod Kętrzynem grupa spiskowców, w skład której wchodził pułkownik Claus hrabia Schenk von Stauffenberg dokonała nieudanego zamachu na życie Adolfa Hitlera. Więcej…

21 lipca 1973 r. w norweskim Lillehammer agenci Mossadu realizujący operację specjalną Gniew Boży zastrzelili marokańskiego kelnera Ahmeda Bouchikhi (Lillehammer affair), identyfikując go jako Alego Hassana Salameha, przywódcę terrorystów z Czarnego Września i współorganizatora masakry izraelskich sportowców na Igrzyskach Olimpijskich w Monachium w 1972 roku. Mossad "naprawił" swoją pomyłkę 22 stycznia 1979 r., znajdując Salameha w Bejrucie. Tym razem użycie zdalnie zdetonowanej bomby oprócz samego Salameha pozbawiło życia również cztery postronne osoby, jednak pozwoliło zakończyć operację Gniew Boży...

22 lipca 1946 r. w Jerozolimie żydowska organizacja podziemna Irgun dokonała zamachu bombowego na hotel King David, w którym mieściła się siedziba władz Brytyjskiego Mandatu Palestyny. Więcej…

23 lipca 1951 r. Sąd Wojewódzki w Warszawie skazał na karę śmierci SS-Gruppenführera Jürgena Stroopa, odpowiedzialnego m.in. za krwawe stłumienie powstania w getcie warszawskim. Wyrok wykonano 6 marca 1952 r.

24 lipca 1939 r. premier Węgier Pál Teleki w depeszy do Adolfa Hitlera odmówił jakiegokolwiek udziału Węgier w planowanej niemieckiej inwazji na Polskę. Więcej…

25 lipca 1940 r. na górze Rütli głównodowodzący armii szwajcarskiej generał Henri Guisan (1874-1960) w historycznym przemówieniu do oficerów zapowiedział, że Szwajcaria będzie bronić się do końca w przypadku agresji niemieckiej i włoskiej.  Więcej…

WIĘCEJ WYDARZEŃ HISTORYCZNYCH W CIĄGU ROKU...