Tego dnia w 1814 roku



2 grudnia 1814 r. w szpitalu dla obłąkanych w Charenton-Saint-Maurice dobiegło kresu pełne skandali życie Donatiena Alphonse’a François markiza de Sade (1740-1814), kontrowersyjnego francuskiego pisarza, od którego nazwiska wywodzi się termin sadyzm.

Markiz de Sade

Donatien Alphonse François markiz de Sade.
Charles-Amédée-Philippe van Loo. 1760 r.
Domena publiczna,
via Wikimedia Commons

Choć markiz de Sade był libertynem wielokrotnie karanym za szeroką gamę przestępstw o podłożu seksualnym (spędził w więzieniach i szpitalu dla obłąkanych łącznie ponad 30 lat życia) wbrew powszechnej opinii jego udokumentowane ekscesy nie wypełniają klinicznej definicji dewiacji, której nazwa pochodzi od nazwiska markiza. Jak się okazuje zapożyczenie to nastąpiło bardziej w związku z treściami jego dzieł, w których znaczącą rolę odgrywa przemoc seksualna. Samo ukucie terminu sadyzm przypisuje się niemieckiemu psychiatrze Richardowi von Krafft-Ebing (1840-1902), według którego dzieła markiza de Sade stanowią kompendium seksualnych patologii.

Jeśli chodzi o twórczość literacką markiza najbardziej znane są jego erotyczne powieści, w których przeplatają się dyskusje filozoficzne i treści pornograficzne. Jest ona oceniana równie kontrowersyjnie jak jego życie: według niektórych stanowi niemal apoteozę przemocy seksualnej wobec kobiet (A. Dworkin), może być zagrożeniem dla młodych, nieuformowanych umysłów (R. Shattuck) – choć byli i tacy, którzy twierdzili, że jedyną niebezpieczną zawartością utworów markiza de Sade jest śmiertelna dawka nudy (A. France). Nie brak jednakże i wyrazów podziwu dla dzieł markiza (G. Byron, E.A. Poe).

AKTUALIZACJA 02.12.2023 © ŁUKASZ SOBANIAK

INNE ROCZNICE WYDARZEŃ HISTORYCZNYCH W NAJBLIŻSZYCH DNIACH:

20 stycznia 1945 r. w Zakopanem z wyroku Polskiego Państwa Podziemnego został powieszony Wacław Krzeptowski (1897-1945) - przywódca kolaboracyjnego Goralenvolku - zinstytucjonalizowanej i największej polskiej kolaboracji z Niemcami. Więcej…

21 stycznia 1793 r. na Placu Rewolucji w Paryżu ścięto Ludwika XVI. Więcej…

22 stycznia 1957 r. w Warszawie został uprowadzony i zamordowany przez nieznanych sprawców 15-letni Bohdan Piasecki, syn kontrowersyjnego polityka Bolesława Piaseckiego, lidera przedwojennej ONR Falangi i powojennego Stowarzyszenia „PAX”. Więcej…

23 stycznia 1937 r. w Moskwie rozpoczął się tzw. proces siedemnastu ("Proces alternatywnego antysowieckiego centrum trockistowskiego”). Oskarżeni - m. in. Jurij Piatakow, Leonid Sieriebriakow, Nikołaj Murałow, Grigorij Sokolnikow i Karol Radek mieli rzekomo być członkami skupionej wokół Trockiego opozycji antystalinowskiej. Zarzuty dotyczyły szpiegostwa na rzecz Niemiec i Japonii, sabotażu, oraz utrudniania kolektywizacji i industrializacji ZSRR. Po "postępowaniu przygotowawczym" prowadzonym przez NKWD wszyscy oskarżeni przyznali się do winy i wymierzono im kary stosowne do powagi zarzucanych czynów.

24 stycznia 1978 r. w północno-zachodniej Kanadzie (w pobliżu Wielkiego Jeziora Niewolniczego) rozbił się radziecki satelita szpiegowski Kosmos 954 z reaktorem atomowym na pokładzie, rozrzucając materiał radioaktywny na powierzchni 124 tys. km². Więcej…

25 stycznia 1950 r. podpisano umowę z ZSRR na produkcję w Polsce samochodu GAZ-M20 Pobieda  (pod nazwą FSO Warszawa). Więcej…

26 stycznia 1885 r. mahdyści zdobyli Chartum. Dowodzący egipsko-angielską obroną miasta generał Charles Gordon (1833-1885) został zabity, a jego głowę triumfalnie dostarczono Mahdiemu. Więcej…

WIĘCEJ WYDARZEŃ HISTORYCZNYCH W CIĄGU ROKU...