Tego dnia w 1894 roku



22 grudnia 1894 r. oskarżony o szpiegostwo na rzecz Niemiec kapitan armii francuskiej Alfred Dreyfus (1859-1935) został skazany na podstawie spreparowanych dowodów na degradację i dożywotnie zesłanie do kolonii karnej na Wyspie Diabelskiej (Gujana Francuska).

Alfred Dreyfus (1859-1935)

Kapitan Alfred Dreyfus około 1894 r.
Aaron Gerschel
Domena publiczna,
via Wikimedia Commons

Po trzydniowym procesie przed sądem wojskowym Alfred Dreyfus utracił dobre imię, stopień oficerski oraz wolność. Istotną przyczyną fałszywego oskarżenia i niesłusznego skazania Dreyfusa była niechęć znacznej części korpusu oficerskiego do promowania Francuzów pochodzenia żydowskiego.

Fałszerstwo ujawnił publicznie Émile Zola na łamach gazety „L’Aurore” publikując 13 stycznia 1898 r. list otwarty do prezydenta Republiki Francuskiej, zatytułowany „J’Accuse…!”. Publikację uznano za „zniesławienie armii”, a samego pisarza skazano na rok więzienia (kary uniknął uciekając do Wielkiej Brytanii).

Degradation alfred dreyfus

Zdrajca: degradacja Alfreda Dreyfusa w Sądzie Morland Szkoły Wojskowej w Paryżu.
Henri Meyer – Bibliothèque nationale de France
Domena publiczna,
via Wikimedia Commons

Pomimo oczywistej niewinności Dreyfusa w kolejnych procesach odwoławczych utrzymywano wyrok skazujący, dopiero 12 lipca 1906 r. francuski Najwyższy Sąd Apelacyjny całkowicie anulował wyrok sądu wojskowego. Alfredowi Dreyfusowi przywrócono stopień wojskowy i awansowano go do stopnia majora. Został też odznaczony Legią Honorową.

Afera Dreyfusa najpierw podzieliła społeczeństwo francuskie, a w konsekwencji przyniosła istotne zmiany dla życia politycznego i społecznego Francji (m. in. armię poddano cywilnej kontroli). Z czasem sprawa stała się też tematem wielu książek i filmów (ostatnio np. Romana Polańskiego Oficer i szpieg – 2019).

AKTUALIZACJA 12.12.2021 © ŁUKASZ SOBANIAK


Tadeusz Hanausek. Tragiczna pomyłka. „Przekrój”. nr 28, s. 42, 1999-07-11.

J’Accuse! – Oskarżam!  Polskie Radio – Historia, 2014-12-22.

INNE ROCZNICE WYDARZEŃ HISTORYCZNYCH W NAJBLIŻSZYCH DNIACH:

23 listopada 1937 r.  w  w górach Piryn (Bułgaria) rozbił się samolot Polskich Linii Lotniczych „LOT” Douglas DC-2-115D o numerze rejestracyjnym SP-ASJ. W wypadku zginęli pilot Tadeusz Dmoszyński, mechanik Ryszard Walentukiewicz i radiooperator Marian Winnik oraz trzech pasażerów. Więcej…

24 listopada 1963 r. - dwa dni po zamachu na prezydenta USA Johna F. Kennedy'ego (1917-1963) jego zabójca Lee Harvey Oswald zostaje śmiertelnie postrzelony w Dallas przez powiązanego z mafią Jacka Ruby'ego. Zdarzenie to i jego okoliczności (Oswald został postrzelony w czasie konwojowania przez policję) stało się kolejnym źródłem kontrowersji co do rzeczywistej roli Oswalda w zamachu na Kennedy'ego.

25 listopada 2008 r. w Krakowie dokonano ekshumacji zwłok generała Władysława Sikorskiego (1881-1943) - celem przeprowadzenia ich badań i oględzin w Zakładzie Medycyny Sądowej Collegium Medicum Uniwersytetu Jagielońskiego w ramach rozpoczętego w 2008 r. śledztwa Instytutu Pamięci Narodowej. Raport z przeprowadzonej sekcji (2009) wykluczył hipotezy o pozbawieniu życia generała już przed katastrofą w Gibraltarze. Stwierdzono, że śmierć Władysława Sikorskiego nastąpiła wskutek obrażeń wielonarządowych, typowych dla ofiar wypadków komunikacyjnych. Więcej…

27 listopada 1915 r. w Kodymie (obecnie Ukraina) urodził się Stanisław Skalski (1915-2004) - major pilot Polskich Sił Powietrznych na Zachodzie i Wing Commander Royal Air Force, as myśliwski II wojny światowej. Więcej…

28 listopada 1794 r. w Mediolanie zmarł Cesare Bonesana markiz Beccaria (1738-1794) - włoski prawnik i pisarz, prekursor nowożytnego prawa karnego. Więcej…

29 listopada 1830 r. w Warszawie członkowie sprzysiężenia w Szkole Podchorążych Piechoty pod wodzą porucznika Piotra Wysockiego wystąpili przeciwko powszechnie znienawidzonemu wodzowi naczelnemu wojsk Królestwa Polskiego wielkiemu księciu Konstantemu Romanowowi (1779–1831). Spisek wojskowy doprowadził do opanowania stolicy, dając początek Powstaniu Listopadowemu.

WIĘCEJ WYDARZEŃ HISTORYCZNYCH W CIĄGU ROKU...