Tego dnia w 1898 roku
2 września 1898 r. w bitwie pod Omdurmanem wojska brytyjsko-egipskie dowodzone przez generała Horatio Herberta Kitchenera (1850-1916) pokonały armię sudańskich mahdystów, co w krótkim czasie doprowadziło do upadku ich powstania.
Ekspedycja generała Kitchenera miała zabezpieczyć brytyjskie interesy w Egipcie, a jednocześnie stanowić represję wobec mahdystów za działania, których skutkiem m. in. była śmierć generała Gordona w czasie oblężenia Chartumu w 1885 r.
Mimo dużej przewagi liczebnej Sudańczyków (około 52 tysięcy wobec 26 tysięcznych sił brytyjsko-egipskich) Brytyjczycy mieli miażdżącą przewagę ogniową wynikającą z zastosowania karabinów maszynowych Maxima i artylerii oraz wsparcia kanonierek zakotwiczonych na Nilu. Zaopatrzenie zapewniała budowana na bieżąco linia kolejowa. Jednakże ta XIX-wieczna wersja doktryny Shock and awe nie złamała woli walki mahdystów, a bitwa została wygrana przez stronę brytyjsko-egipską głównie dzięki szybkostrzelności karabinów maszynowych i artylerii strzelającej szrapnelami, która doprowadziła do fizycznej eksterminacji siły żywej przeciwnika w trakcie wielokrotnie ponawianych przez niego ataków. Pod Omdurmanem użyto też po raz pierwszy na polu bitwy pocisków Dum-Dum, wkrótce zakazanych konwencją haską (1899).
Szarża 21 Regimentu Lansjerów pod Omdurmanem, w której uczestniczył sam Winston Churchill.
Edward Matthew Hale (1852-1924)
Domena publiczna, via Wikimedia Commons
W rezultacie mahdyści ponieśli dotkliwe straty (około 10 tysięcy zabitych przy zaledwie 47 zabitych po stronie brytyjsko-egipskiej). Mimo ponawianych natarć Sudańczycy nie byli w stanie przebyć brytyjskiego ognia zaporowego i zostali rozproszeni, a kalif Abdullah Ibn-Mohammed Al-Khalifa (następca Mahdiego, zmarłego w 1885 r.) zbiegł z pola bitwy. Już w następnym roku w bitwie pod Umm Diwaykarat resztki jego oddziałów zostały pokonane, a sam Al-Khalifa zginął w walce. Był to koniec powstania mahdystów (1881-1899), jak się wydaje pierwszej nowożytnej rewolucji islamskiej.
AKTUALIZACJA 26.01.2022 © ŁUKASZ SOBANIAK
Battle of Omdurman. Tony Bunting. Encyclopædia Britannica. 26.08.2021.
INNE ROCZNICE WYDARZEŃ HISTORYCZNYCH NA ŚWIECIE W NAJBLIŻSZYCH DNIACH:
14 listopada 1940 r. rozpoczął się całonocny nalot Luftwaffe na Coventry. Przy użyciu 515 samolotów w ciągu jednej nocy zniszczono centrum miasta, zabijając co najmniej 568 jego mieszkańców. |
15 listopada 1796 r. rozpoczęła się bitwa pod Arcole, podczas której generał Napoleon Bonaparte rzekomo osobiście poprowadził krwawy i zwycięski szturm na most na rzece Alpone. Więcej… |
16 listopada 1992 r. odkryto przypadkowo skarb z Hoxne (Suffolk, Anglia), największy zbiór złotych i srebrnych przedmiotów (w tym 14780 monet) z czasów rzymskich (395 - 408 n.e.). Wartość skarbu wyceniono na 1,75 mln £ (1993). Odkrycie skarbu z Hoxne miało wpływ na uregulowanie prawne kwestii dotyczących takich znalezisk (The Treasure Act 1996). |
18 listopada 1965 r. wojska amerykańskie osiągnęły zwycięstwo taktyczne w bitwie w dolinie Ia Đrăng (Wietnam Południowy), zmuszając wojska Wietnamu Północnego do wycofania się do sąsiedniej Kambodży. Było to pierwsze większe bezpośrednie starcie lądowe pomiędzy US Army a Ludową Armią Wietnamu w czasie wojny wietnamskiej. |
19 listopada 1703 r. w Bastylii zmarł Człowiek w żelaznej masce, długoletni więzień króla Francji Ludwika XIV. Nieustalona tożsamość tajemniczego więźnia oraz ścisły dozór i izolacja od otoczenia, jakimi go objęto w czasie długotrwałego uwięzienia stały się przedmiotem wielu hipotez, a także inspiracją dla powieści i filmu. |
INNE ROCZNICE WYDARZEŃ HISTORYCZNYCH W POLSCE W NAJBLIŻSZYCH TYGODNIACH:
22 listopada 1939 r. we Francji utworzono Ośrodek Oficerski w Cerizay. Oficjalnie obóz był przeznaczony dla oficerów Wojska Polskiego, dla których nie było przydziałów oraz dla "sprawców klęski wrześniowej". W rzeczywistości obóz był ośrodkiem odosobnienia dla przeciwników politycznych generała Władysława Sikorskiego. Po upadku Francji ośrodek został ewakuowany na wyspę Bute w Szkocji, gdzie jako Stacja Zborna Oficerów Rothesay kontynuował działalność do 1942 r., kiedy to po protestach członków Izby Gmin rozpoczęto jego likwidację, formalnie zakończoną w 1943 r. |
23 listopada 1937 r. w w górach Piryn (Bułgaria) rozbił się samolot Polskich Linii Lotniczych „LOT” Douglas DC-2-115D o numerze rejestracyjnym SP-ASJ. W wypadku zginęli pilot Tadeusz Dmoszyński, mechanik Ryszard Walentukiewicz i radiooperator Marian Winnik oraz trzech pasażerów. Więcej… |
25 listopada 2008 r. w Krakowie dokonano ekshumacji zwłok generała Władysława Sikorskiego (1881-1943) - celem przeprowadzenia ich badań i oględzin w Zakładzie Medycyny Sądowej Collegium Medicum Uniwersytetu Jagielońskiego w ramach rozpoczętego w 2008 r. śledztwa Instytutu Pamięci Narodowej. Raport z przeprowadzonej sekcji (2009) wykluczył hipotezy o pozbawieniu życia generała już przed katastrofą w Gibraltarze. Stwierdzono, że śmierć Władysława Sikorskiego nastąpiła wskutek obrażeń wielonarządowych, typowych dla ofiar wypadków komunikacyjnych. Więcej… |
29 listopada 1830 r. w Warszawie członkowie sprzysiężenia w Szkole Podchorążych Piechoty pod wodzą porucznika Piotra Wysockiego wystąpili przeciwko powszechnie znienawidzonemu wodzowi naczelnemu wojsk Królestwa Polskiego wielkiemu księciu Konstantemu Romanowowi (1779–1831). Spisek wojskowy doprowadził do opanowania stolicy, dając początek Powstaniu Listopadowemu. |
30 listopada 1808 r. pod Somosierrą doszło do zwycięskiej szarży polskich szwoleżerów na pozycje armii hiszpańskiej, co pozwoliło otworzyć armii Napoleona drogę na Madryt. Wydarzenie to nie tylko dało początek romantycznej legendzie utrwalonej w malarstwie i literaturze, ale i przyczyniło się do ukucia nieco już skompromitowanego merytorycznie terminu "kozietulszczyzna" (od nazwiska dowódcy szwadronu Jana Kozietulskiego) oznaczającego rzekomo właściwą Polakom skłonność do brawury i osiągania mało znaczących zwycięstw kosztem ogromnych strat. |
1 grudnia 1918 r. Szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego generał Stanisław Szeptycki wydał rozkaz nr 38, na mocy którego czerwono-biała szachownica stała się znakiem rozpoznawczym polskiego lotnictwa wojskowego. Szachownica w tym układzie pozostawała w użyciu aż do 1993 r., kiedy to wprowadzono nowy wzór znaku: z zamienioną kolejnością pól jako rzekomo bardziej poprawny heraldycznie. |
3 grudnia 1961 r. w Sosnowcu Stanisław Jaros bezskutecznie usiłował dokonać zamachu bombowego na I sekretarza KC PZPR Władysława Gomułkę. Więcej… |
8 grudnia 1902 r. w Parochońsku na Polesiu urodziła się Zofia Chomętowska (1902-1991), jedna z najważniejszych autorek polskiej fotografii dwudziestolecia międzywojennego. Więcej… |
11 grudnia 1941 r. Rzeczpospolita Polska wypowiedziała wojnę Cesarstwu Japonii. Bardzo dziwna to wojna, biorąc pod uwagę brak jakichkolwiek operacji wojskowych stron przeciwko sobie przy jednoczesnej kontynuacji ich przedwojennej współpracy w zakresie wywiadu (głównie przeciwko ZSRR). Więcej… |
13 grudnia 1981 r. Rada Państwa Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej wprowadza stan wojenny na terenie kraju. Więcej… |
