5 maja 1939 r. minister spraw zagranicznych Rzeczpospolitej Józef Beck w swoim słynnym przemówieniu sejmowym odrzucił żądania Niemiec włączenia Gdańska do III Rzeszy i wyznaczenia eksterytorialnych linii komunikacyjnych.
„Pokój jest rzeczą cenną i pożądaną. Nasza generacja, skrwawiona w wojnach, na pewno na pokój zasługuje. Ale pokój, jak prawie wszystkie sprawy tego świata ma swoją cenę, wysoką, ale wymierną. My w Polsce nie znamy pojęcia pokoju za wszelką cenę. Jest jedna tylko rzecz w życiu ludzi, narodów i państw, która jest bezcenna. Tą rzeczą jest honor.”
Przemówienie zostało przyjęte owacyjnie przez posłów i dziennikarzy obecnych na sali sejmowej. Bezpośrednio po przemówieniu Sejm przegłosował zwiększenie budżetu Ministerstwa Spraw Wojskowych o 2 mln zł. Niestety – na działania w tej materii było już za późno, do wybuchu wojny pozostały niecałe cztery miesiące…
Minister Józef Beck wygłaszający przemówienie w Sejmie 5 maja 1939 r.
Autor nieznany, Ilustrowany Kuryer Codzienny. 1939, nr 131 (13 V) s. 18.
Domena publiczna, via Wikimedia Commons
05.05.2021 © ŁUKASZ SOBANIAK
Pełny tekst przemówienia Józefa Becka w Sejmie RP 5 maja 1939 r. i fragmenty jego nagrania Wikiźródła, 3 lipca 2020.
3 kwietnia 1940 r. rozpoczęły się masowe egzekucje polskich oficerów z obozów w Kozielsku, Ostaszkowie i Starobielsku (zbrodnia katyńska). Ogółem rozstrzelano co najmniej 21 768 obywateli II Rzeczpospolitej.