18 sierpnia 1870 r. pod Gravelotte w Lotaryngii rozegrała się największa bitwa wojny francusko-pruskiej (1870-1871).
Pruska piechota pod Gravelotte. 18 sierpnia 1870 r.
Ernst Zimmer. 1910 r.
Domena publiczna, via Wikimedia Commons
Obie strony użyły na polu bitwy technicznych nowości: Francuzi karabinów Chassepota (o efektywnym zasięgu 1200 m – ponad dwukrotnie dalszym niż pruskie karabiny Dreysego) i mitraliez (poprzednik karabinu maszynowego o ręcznym systemie przeładowania), a Prusacy nowoczesnych dział Kruppa (o większym zasięgu, szybkostrzelności i celności od ówczesnych dział francuskich).
Wydaje się, że te nowe rodzaje broni zapewniły stronom względną równowagę skuteczności w eliminacji siły żywej przeciwnika (rzekomo 70% strat pruskich spowodował ogień francuskich karabinów, a jednocześnie 70 % Francuzów padło ofiarami pruskiej artylerii). Przełożyło się to wyłącznie na wielkie straty w ludziach (ponad 30 tysięcy zabitych i rannych po obu stronach) i nie miało rozstrzygającego wpływu dla wyniku bitwy.
W tej sytuacji o wygranej zdecydowały bardziej zdolności głównodowodzących – generał Helmuth von Moltke (1800-1891) oględnie mówiąc zdecydowanie górował na nieudolnym marszałkiem francuskim François Achille Bazainem (1811-1888).
Taktyczne zwycięstwo odnieśli Francuzi, jednak strategiczna wygrana Prus, okupiona ciężkimi stratami (ponad 20 tysięcy zabitych i rannych) zadecydowała o zwycięstwie w całej wojnie (Armia Renu dowodzona przez Bazaine’a poddała się w Metzu dwa miesiące później). W konsekwencji na kontynencie europejskim zakończył się okres równowagi sił zapoczątkowany Kongresem Wiedeńskim (1815) – rozpoczęła się dominacja Niemiec trwająca aż do I wojny światowej.
AKTUALIZACJA 18.08.2022 © ŁUKASZ SOBANIAK