20 sierpnia 1940 r. w Meksyku agent NKWD Ramón Mercader (1913-1978) dokonał zamachu na Lwa Trockiego (1879-1940), krytyka dyktatury Stalina, deportowanego z ZSRR w 1929 r.
Zamachu dokonano na rozkaz Stalina w miejscu zamieszkania Trockiego – w willi w Coyoacán w mieście Meksyk. W wyniku uderzenia czekanem w tył głowy Trocki zmarł w szpitalu na drugi dzień po zamachu. Wcześniej co najmniej trzykrotnie sowieckie służby usiłowały pozbawić go życia – pozorując pożar jego tureckiej willi, a następnie domu pod Paryżem oraz organizując atak z użyciem broni maszynowej na jego dom w Meksyku w kwietniu 1940 r.
Odpis wyroku meksykańskiego sądu karnego, mocą którego Ramón Mercader (występujący pod fałszywym nazwiskiem Jacques Mornard) został skazany za zabójstwo Lwa Trockiego.
Domena publiczna, via Wikimedia Commons
Zamachowiec – Katalończyk Ramón Mercader został schwytany przez ochronę Trockiego. Po przekazaniu meksykańskiej policji nie ujawnił swojej prawdziwej tożsamości i motywów zamachu. Wymierzono mu karę 20 lat pozbawienia wolności, którą odbył niemal w całości (wnioski o warunkowe przedterminowe zwolnienie nie zostały uwzględnione). Jego prawdziwa tożsamość została ustalona w trakcie odbywania kary w 1952 r. Zwolniono go z meksykańskiego więzienia w 1960 r., po czym już w następnym roku przybył do ZSRR, gdzie został odznaczony Orderem Lenina i tytułem Bohatera Związku Radzieckiego.
AKTUALIZACJA 17.08.2021 © ŁUKASZ SOBANIAK
3 kwietnia 1940 r. rozpoczęły się masowe egzekucje polskich oficerów z obozów w Kozielsku, Ostaszkowie i Starobielsku (zbrodnia katyńska). Ogółem rozstrzelano co najmniej 21 768 obywateli II Rzeczpospolitej.