29 grudnia 1890 r. nad potokiem Wounded Knee w Dakocie Południowej żołnierze 7 Pułku Kawalerii Stanów Zjednoczonych dokonali masakry Indian z plemienia Dakotów, co stało się tragicznym symbolem zakończenia „wojen indiańskich” w Ameryce Północnej.
Pozostałości obozu i zwłoki ofiar zawinięte w koce trzy tygodnie po masakrze pod Wounded Knee.
Trager & Kuhn, Chadron, Nebr.
Domena publiczna, via Wikimedia Commons
Starcie rozpoczęło się strzelaniną z nieliczną grupą wojowników sprowokowaną nieudolną próbą ich rozbrojenia, po czym obóz indiański (i część amerykańskich żołnierzy znajdujących się w nim) ostrzelano z broni ręcznej i czterech działek M1875. Zginęło około 300 osób (w tym około 200 kobiet i dzieci) z grupy Lakotów Minneconjo, łącznie z wodzem Wielką Stopą. Wielu bezbronnych zostało zamordowanych po dwumilowym pościgu po zamarzniętej prerii. Straty armii Stanów Zjednoczonych wyniosły ponad 30 zabitych, w tym wielu od własnego ostrzału.
Słynne zdjęcie z miejsca masakry, wykonane 1 stycznia 1891 r. – zamarznięte zwłoki wodza Dakotów Wielkiej Stopy.
Northwest Photo Co., Chadron, Neb.
Domena publiczna, via Wikimedia Commons
W związku z masakrą dowodzący interwencją w rezerwacie Pine Ridge generał Nelson Miles (1839-1925) pozbawił dowództwa 7 Pułku Kawalerii pułkownika Jamesa Forsythe’a (decyzję tę uchylił później U.S. Secretary of War) i do końca życia bezskutecznie naciskał Kongres, by Dakotom przyznano rekompensatę za „nieusprawiedliwioną i godną najcięższego potępienia masakrę”. Dążenia te nie spotkały się ze zrozumieniem dowództwa Armii i najwyższych władz USA.
Generał Nelson Miles – jeden z nielicznych oficerów US Army o trzeźwym spojrzeniu na masakrę pod Wounded Knee.
Brands Studios, Chicago. 1898 r. Źródło: Harvard Art Museum/Fogg Museum, Historical Photographs and Special Visual Collections Department, Fine Arts Library
Domena publiczna, via Wikimedia Commons
Dopiero w stulecie tragedii w 1990 r. Kongres USA wyraził ubolewanie z powodu masakry pod Wounded Knee. Do dziś nie odebrano jednak dwudziestu Medali Honoru nadanych sprawcom rzezi, czego od lat domagają się aktywiści indiańscy.
W lutym 2021 r. Senat Dakoty Południowej wezwał Kongres USA do zbadania kwestii zasadności odznaczeń Medalem Honoru za Wounded Knee. W uzasadnieniu wskazano trafnie, że nadanie odznaczeń za udział w masakrze deprecjonuje Medal Honoru, którym na przestrzeni dziejów wyróżniono wielu wojskowych za autentyczne akty odwagi.
„The horrifying acts of violence against hundreds of Lakota men, women, and children at Wounded Knee should be condemned, not celebrated with Medals of Honor.”
W odpowiedzi grupa senatorów i kongresmenów wystąpiła z projektem stosownej ustawy (Remove the Stain Act) w sprawie odebrania odznaczeń za udział w masakrze.
Łukasz Sobaniak
aktualizacja: 29.12.2021
The Medals of Wounded Knee. Jerry Green, Nebraska History 75 (1994): 200-208. 20.05.2011.
S.Con.Res.153 – A concurrent resolution to acknowledge the 100th anniversary of the tragedy at Wounded Knee Creek, State of South Dakota, December 29, 1890, wherein soldiers of the United States Army 7th Cavalry killed and wounded approximately 350-375 Indian men, women and children of Chief Big Foot’s band of the Minneconjou Sioux, and to recognize the Year of Reconciliation declared by the State of South Dakota between the citizens of the State and the member bands of the Great Sioux Nation. Rezolucja Kongresu USA w stulecie tragedii pod Wounded Knee. 25.10.1990.
Warren, Merkley, and Kahele Reintroduce the Remove the Stain Act. United States Senator Elizabeth Warren (Massschussets) 26.03.2021.
Taniec Ducha i masakra nad Wounded Knee (Krajobrazy, ludzie, zdarzenia – wędrówki po Ameryce). Stanisław Błaszczyna. Wizja lokalna 10.09.2012.