Tego dnia w 1901 roku



1 kwietnia 1901 r. w Lachowiczach koło Baranowicz (obecnie Białoruś) urodził się Sergiusz Piasecki (1901-1964) – polski pisarz i publicysta, oficer polskiego wywiadu i żołnierz Armii Krajowej.

Piasecki

Sergiusz Piasecki.
Autor nieznany.
Przed 1939.
Domena publiczna,
via Wikimedia Commons

Sergiusz Piasecki jest chyba najbardziej znany jako autor niezwykłej powieści „Kochanek Wielkiej Niedźwiedzicy” (pierwsze wydanie 1937 r.) – barwnej historii z życia przestępczego na pograniczu polsko-sowieckim w latach dwudziestych XX w.

Powieść powstała w czasie odbywania przez autora kary pozbawienia wolności w więzieniu na Świętym Krzyżu (najcięższym więzieniu II Rzeczpospolitej), co było konsekwencją sposobu życia Sergiusza Piaseckiego w jego czasach „przedliterackich”. Przyszły pisarz działając pod wpływem kokainy dopuścił się napadu rabunkowego z bronią w ręku – za co wileński sąd wymierzył mu w trybie doraźnym karę śmierci, zamienioną następnie (z uwagi na zasługi skazanego dla polskiego wywiadu wojskowego) na 15 lat ciężkiego wiezienia.

W wypromowaniu talentu literackiego Sergiusza Piaseckiego udział miał Melchior Wańkowicz, który przyczynił się także do jego warunkowego zwolnienia w sierpniu 1937 r. (tj. 4 lata przed odbyciem całości kary). Wygląda to na rzadki zaiste przypadek skutecznej resocjalizacji: od skazanego za pospolite przestępstwo do utalentowanego pisarza…

W czasie wojny Piasecki wstąpił do Związku Walki Zbrojnej (choć odmówił złożenia przysięgi, powołując się na swój indywidualizm) i dowodził oddziałem wykonującym wyroki śmierci konspiracyjnego sądownictwa. Jego działania w tym zakresie były skuteczne i brawurowe, jednocześnie jednak nie pozbawione trzeźwego osądu sytuacji (m. in. odmówił wykonania wyroku śmierci na niesłusznie skazanym pisarzu Józefie Mackiewiczu – istotnie po wojnie wyrok uchylono jako wydany bezzasadnie).

W PRL Sergiusz Piasecki był objęty zakazem publikacji, a wszystkie jego książki podlegały wycofaniu z bibliotek. Przyczyną był nieprzejednany stosunek do komunizmu, któremu dawał bezkompromisowy wyraz w swojej twórczości (np. w artykule Były poputczik Miłosz. 1951).

Zmarł na emigracji w Wielkiej Brytanii w 1964 r.

Po 1990 r. następuje pewien umiarkowany renesans popularności jego twórczości – Sergiusz Piasecki jest bowiem autorem niewygodnym historycznie i ideologicznie, jako że do bólu szczerym i to w sposób nieakceptowalny zarówno dla krzewicieli współczesnej poprawności politycznej, jak i zwolenników lukrowanej wersji historii Europy i Polski…


Ułaskawienie Sergiusza Piaseckiego. „Gazeta Lwowska”, s. 4, nr 170 z 31 lipca 1937.

INNE ROCZNICE WYDARZEŃ HISTORYCZNYCH W NAJBLIŻSZYCH DNIACH:

11 grudnia 1941 r. Rzeczpospolita Polska wypowiedziała wojnę Cesarstwu Japonii. Więcej…

12 grudnia 1942 r. oddziały Wehrmachtu dowodzone przez feldmarszałka Ericha von Mansteina rozpoczęły operację "Wintergewitter", która miała na celu przerwanie okrążenia niemieckiej 6 Armii generała Friedricha Paulusa, broniącej się w Stalingradzie.

13 grudnia 1981 r. Rada Państwa Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej wprowadza stan wojenny na terenie kraju. Więcej…

14 grudnia 1957 r. zakończono odbudowę Bramy Brandenburskiej, mocno uszkodzonej w czasie walk o Berlin. Odbudowy dokonano wspólnym wysiłkiem powojennego podzielonego Berlina. Rekonstruktorzy z Berlina Wschodniego wnieśli jednak swoje poprawki w duchu nowych czasów: kwadrygę Wiktorii pozbawiono orła i Żelaznego Krzyża. Oryginalny wygląd kwadrygi przywrócono dopiero po 1990 r.

15 grudnia 1961 r. w Jerozolimie orzeczono karę śmierci w procesie SS-Obersturmbannführera Adolfa Eichmanna, uczestnika konferencji w Wannsee, a następnie sprawnego logistyka operacji Głównego Urzędu Bezpieczeństwa Rzeszy składających się na Endlösung. Więcej…

16 grudnia 1922 r. podczas wystawy w warszawskiej "Zachęcie" Eligiusz Niewiadomski dokonał zamachu na życie prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Gabriela Narutowicza, oddając do niego trzy strzały z pistoletu, które spowodowały śmierć na miejscu. Więcej…

17 grudnia 1883 r. Sąd Najwyższy USA orzekł w sprawie Ex parte Crow Dog (109 U.S. 556). W świetle tego orzeczenia sądy federalne nie obejmowały swoją jurysdykcją spraw o morderstwo, jeśli doszło do niego na terenie rezerwatu, sprawca  i ofiara byli Indianami, a przestępstwo zostało osądzone przez sąd plemienny. W reakcji na to rozstrzygnięcie Kongres USA uchwalił Major Crimes Act (1885), poddający poważniejsze przestępstwa pod jurysdykcję federalną, niezależnie od okoliczności rozważanych w sprawie Ex parte Crow Dog.

17 grudnia 1944 r. w Malmedy (Belgia) w trakcie niemieckiej kontrofensywy w Ardenach, żołnierze Waffen-SS („Kampfgruppe Peiper”) w niewyjaśnionych do końca okolicznościach dokonali masakry amerykańskich jeńców wojennych i osób cywilnych (łącznie 86 osób). Więcej…

WIĘCEJ WYDARZEŃ HISTORYCZNYCH W CIĄGU ROKU...