Tego dnia w 1939 roku



1 września 1939 r. o godzinie 4.48 niemiecki pancernik „Schleswig-Holstein” otworzył ogień w kierunku polskiej Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte, co wbrew faktom historycznym zostało powszechnie uznane za rozpoczęcie działań wojennych II wojny światowej.

Schleswig-Holstein podczas ostrzału Westerplatte

„Schleswig-Holstein” w porcie gdańskim podczas ostrzału Westerplatte. 1 września 1939 r.

Autor nieznany. Źródło: Instytut Pamięci Narodowej.

Domena publiczna, via Wikimedia Commons

Bliższa analiza dokumentów historycznych wskazuje wyraźnie, że otwarcie ognia z „Schleswiga-Holsteina” poprzedził szereg działań zbrojnych mających miejsce po północy z 31 sierpnia na 1 września 1939 r. Przykładowo już o godzinie 1 w nocy rozpoczęto atak na posterunek polskiej straży granicznej w Jeziorkach koło Piły, a w okolicach Rybnika Wehrmacht przekroczył granicę przed 2 w nocy. Około 4.15-4.25 nastąpił atak na stację PKP w Szymankowie, a o 4.35 Luftwaffe zaatakowała okolice mostów w Tczewie (według niemieckich dokumentów o 4.40). Do niedawna sporna pozostawała dokładna godzina rozpoczęcia nalotu na Wieluń (4.40 czy 5.40 według ustaleń IPN, wersję tę potwierdzałyby także dokumenty niemieckie), przyczyną nieporozumienia stało się błędne przyjęcie, że Polska w 1939 r.  miała godzinną różnicę czasową w stosunku do Niemiec.

Niezależnie od powyższego przypomnieć można o niemieckim „wypadku przy pracy”, jakim był incydent jabłonkowski z 26 sierpnia 1939 r. (datę inwazji wyznaczoną na ten dzień przełożono, jednak wiadomość o tym nie dotarła na czas do wszystkich oddziałów w terenie i niektóre przystąpiły do zaplanowanych działań).

Oprócz regularnych działań wojennych otwartą agresję poprzedziły akty dywersji i terroru (np. zamach bombowy na dworcu PKP w Tarnowie 28.08.1939), prowokacje (np. napad na radiostację w Gliwicach 31.08.1939) oraz liczne incydenty graniczne i naruszenia polskiej przestrzeni powietrznej przez Luftwaffe.

AKTUALIZACJA 24.09.2021 © ŁUKASZ SOBANIAK


1 września 1939 r., punktualnie o godz..? Kaja Drąg, Adam Żeberkiewicz. Główny Urząd Miar.

Polacy Zgubieni w Czasie. Michał Tomasz Wójcicki. Rzeczpospolita, Warszawa 27-28.10.2018, s. 30-31.

WIELUŃ, 1 WRZEŚNIA 1939. fragment tekstu dr. Grzegorza Bębnika – Tylko u nas – Pamięć.pl – portal edukacyjny IPN.

INNE ROCZNICE WYDARZEŃ HISTORYCZNYCH W NAJBLIŻSZYCH DNIACH:

1 czerwca 1962 r. w więzieniu w Ramli (Izrael) wykonano karę śmierci orzeczoną 15 grudnia 1961 r. wyrokiem Sądu Okręgowego w Jerozolimie wobec SS-Obersturmbannführera Adolfa Eichmanna za zbrodnie przeciwko ludności żydowskiej, zbrodnie wojenne, zbrodnie przeciwko ludzkości oraz przynależność do organizacji uznanych w Norymberdze za przestępcze. Egzekucję poprzedziło odrzucenie apelacji przez Sąd Najwyższy Izraela i nieskorzystanie z prawa łaski przez prezydenta Icchaka Ben Cewiego. Wyrok wykonano zaraz po północy. W ciągu kilku godzin ciało skremowano, a popioły rozsypano w Morzu Śródziemnym poza wodami terytorialnymi Izraela.

2 czerwca 1953 r. Elżbieta II została koronowana na królową Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej. Koronacja odbyła się w Opactwie Westminsterskim i była pierwszą taką ceremonią transmitowaną przez telewizję.

3 czerwca 1666 r. w Cieśninie Kaletańskiej angielski wiceadmirał Sir George Ayscue (1616-1672) poddał Holendrom swój flagowy okręt HMS "Royal Prince". Więcej…

4 czerwca 1963 r. brytyjski sekretarz stanu ds. wojny John Profumo (1915-2006) podał się do dymisji w następstwie ujawnionego skandalu obyczajowego z wątkami szpiegowskimi (Afera Profumo). Rezygnację polityka podano do publicznej wiadomości następnego dnia. Więcej…

4 czerwca 1989 r. w Polsce odbyły się pierwsze po II wojnie światowej częściowo wolne wybory do Sejmu i wolne wybory do Senatu. W 2013 r. Sejm Rzeczpospolitej Polskiej w przekonaniu "o szczególnym znaczeniu tej daty dla Polski" ustanowił 4 czerwca Dniem Wolności i Praw Obywatelskich.

5 czerwca 1963 r. w Killinardrish (Cork) w Irlandii zmarł generał Adrian Carton de Wiart (1880-1963), uczestnik wojny burskiej, obu wojen światowych, a w międzyczasie wojny polsko-bolszewickiej. Więcej…

WIĘCEJ WYDARZEŃ HISTORYCZNYCH W CIĄGU ROKU...