Tego dnia w 1938 roku



2 października 1938 r. wojska polskie wkroczyły na Zaolzie. Wcześniej Czechosłowacja w odpowiedzi na polskie ultimatum wyraziła zgodę na przekazania Polsce spornego terytorium.

Ilustrowany Kuryer Codzienny 3 X 1938

Pierwsza strona Ilustrowanego Kuryera Codziennego.

3.10.1938 r.

Domena publiczna, via Wikimedia Commons

Ocena tego wydarzenia jest do dziś kontrowersyjna. Z pewnością zgoda Czechosłowacji na przekazanie Polsce Zaolzia była wymuszona rozpaczliwą dla niej sytuacją po konferencji monachijskiej. Trzeba jednak też pamiętać, w jaki sposób sama Czechosłowacja uzyskała Zaolzie w 1920 r. Było to również nic innego jak wykorzystanie ciężkiego położenia Polski w czasie wojny polsko-bolszewickiej. Ze względu na pogarszającą się sytuację militarną rząd polski zrezygnował z Zaolzia pod warunkiem przepuszczania przez Czechosłowację transportów z bronią dla Wojska Polskiego. Tymczasem Czesi Zaolzie zajęli, zaś transporty broni nadal blokowali, nie mówiąc już o zablokowaniu znacznej węgierskiej pomocy wojskowej w krytycznej dla Polski sytuacji militarnej. Dla oceny całej sytuacji istotny jest także fakt represyjnej polityki władz Czechosłowacji wobec większości polskiej na Zaolziu w latach 1920-1938. Biorąc to wszystko pod uwagę polskie czynniki rządowe uznały, że należy Zaolzie zająć uprzedzając działania Niemców w tym zakresie.

Ilustrowany Kuryer Codzienny 5 X 1938

Pierwsza strona Ilustrowanego Kuryera Codziennego.

5.10.1938 r.

Domena publiczna, via Wikimedia Commons

Niemniej jednak zajęcie Zaolzia miało fatalne dla Polski skutki wizerunkowe, a z perspektywy czasu okazało się poważnym błędem dyplomatycznym. Polska została uznana przez polityków zachodnich (Churchill, Daladier) niemal za wspólnika III Rzeszy w rozbiorze Czechosłowacji, pomimo że polskie ultimatum w sprawie Zaolzia było tylko dość oczywistym następstwem wymuszonych na Czechosłowacji cesji terytorialnych zaakceptowanych przez państwa zachodnie na konferencji w Monachium. Związek Sowiecki zareagował jeszcze ostrzej, oferując Czechosłowacji pomoc wojskową i grożąc Polsce zerwaniem paktu o nieagresji. Ponadto z czasem dla dyplomacji rosyjskiej polska aneksja stała się wygodnym kontrargumentem usprawiedliwiającym współpracę niemiecko-sowiecką przeciwko Polsce przed 1941 r.

To wszystko jednak przyniosła przyszłość. W 1938 r. na fali ogólnego entuzjazmu w Polsce nikt nie zwrócił uwagi na gorzki komentarz czechosłowackiego generała przekazującego Zaolzie wojskom polskim, który przewidywał, że niebawem Polacy będą przekazywać sporne terytorium Niemcom…

AKTUALIZACJA 19.08.2021 © ŁUKASZ SOBANIAK


Zmiana granicy Polski z Czecho-Słowacją 1938. Mapa Wojskowego Instytutu Geograficznego. 1938.

Dalekie Zaolzie. Polityka. 3 października 2009.

INNE ROCZNICE WYDARZEŃ HISTORYCZNYCH W NAJBLIŻSZYCH DNIACH:

20 marca 2003 r. USA i siły międzynarodowej koalicji rozpoczynają inwazję na Irak (II wojna w Zatoce Perskiej). Więcej…

21 marca 1963 r. zamknięto amerykańskie więzienie federalne o zaostrzonym rygorze położone na wyspie Alcatraz w zatoce San Francisco. Więcej…

22 marca 1594 r. po konwersji na katolicyzm i koronacji król Nawarry Henryk IV wjeżdża do Paryża. Rozpoczyna się panowanie dynastii Burbonów we Francji. Więcej…

23 marca 1801 r. w Petersburgu zamordowany został car Paweł I (1754-1801). Doszło do tego bezzwłocznie po tym, gdy odmówił uczestnikom pałacowego zamachu stanu podpisania aktu abdykacji. Według oficjalnego orzeczenia nadwornego chirurga - szkockiego lekarza Jamesa Wylie - śmierć cara nastąpiła wskutek ataku apopleksji. Następcą zamordowanego Pawła I został jego syn Aleksander I Romanow (1777-1825).

24 marca 1603 r. w Richmond zmarła Elżbieta I, królowa Anglii i Irlandii. Wobec bezpotomnej śmierci królowej wygasła dynastia Tudorów.

25 marca 1811 r. francuski astronom Honoré Flaugergues (1755-1830?) odkrył kometę C/1811 F1 - czyli Wielką Kometę 1811 roku, która została uwieczniona przez samego Adama Mickiewicza. Więcej…

26 marca 1979 r. w Waszyngtonie zawarto traktat pokojowy pomiędzy Izraelem i Egiptem, kończący wojny izraelsko-egipskie, trwające od I wojny izraelsko-arabskiej w 1948 r. Więcej…

WIĘCEJ WYDARZEŃ HISTORYCZNYCH W CIĄGU ROKU...