Tego dnia w 1938 roku



2 października 1938 r. wojska polskie wkroczyły na Zaolzie. Wcześniej Czechosłowacja w odpowiedzi na polskie ultimatum wyraziła zgodę na przekazania Polsce spornego terytorium.

Ilustrowany Kuryer Codzienny 3 X 1938

Pierwsza strona Ilustrowanego Kuryera Codziennego.

3.10.1938 r.

Domena publiczna, via Wikimedia Commons

Ocena tego wydarzenia jest do dziś kontrowersyjna. Z pewnością zgoda Czechosłowacji na przekazanie Polsce Zaolzia była wymuszona rozpaczliwą dla niej sytuacją po konferencji monachijskiej. Trzeba jednak też pamiętać, w jaki sposób sama Czechosłowacja uzyskała Zaolzie w 1920 r. Było to również nic innego jak wykorzystanie ciężkiego położenia Polski w czasie wojny polsko-bolszewickiej. Ze względu na pogarszającą się sytuację militarną rząd polski zrezygnował z Zaolzia pod warunkiem przepuszczania przez Czechosłowację transportów z bronią dla Wojska Polskiego. Tymczasem Czesi Zaolzie zajęli, zaś transporty broni nadal blokowali, nie mówiąc już o zablokowaniu znacznej węgierskiej pomocy wojskowej w krytycznej dla Polski sytuacji militarnej. Dla oceny całej sytuacji istotny jest także fakt represyjnej polityki władz Czechosłowacji wobec większości polskiej na Zaolziu w latach 1920-1938. Biorąc to wszystko pod uwagę polskie czynniki rządowe uznały, że należy Zaolzie zająć uprzedzając działania Niemców w tym zakresie.

Ilustrowany Kuryer Codzienny 5 X 1938

Pierwsza strona Ilustrowanego Kuryera Codziennego.

5.10.1938 r.

Domena publiczna, via Wikimedia Commons

Niemniej jednak zajęcie Zaolzia miało fatalne dla Polski skutki wizerunkowe, a z perspektywy czasu okazało się poważnym błędem dyplomatycznym. Polska została uznana przez polityków zachodnich (Churchill, Daladier) niemal za wspólnika III Rzeszy w rozbiorze Czechosłowacji, pomimo że polskie ultimatum w sprawie Zaolzia było tylko dość oczywistym następstwem wymuszonych na Czechosłowacji cesji terytorialnych zaakceptowanych przez państwa zachodnie na konferencji w Monachium. Związek Sowiecki zareagował jeszcze ostrzej, oferując Czechosłowacji pomoc wojskową i grożąc Polsce zerwaniem paktu o nieagresji. Ponadto z czasem dla dyplomacji rosyjskiej polska aneksja stała się wygodnym kontrargumentem usprawiedliwiającym współpracę niemiecko-sowiecką przeciwko Polsce przed 1941 r.

To wszystko jednak przyniosła przyszłość. W 1938 r. na fali ogólnego entuzjazmu w Polsce nikt nie zwrócił uwagi na gorzki komentarz czechosłowackiego generała przekazującego Zaolzie wojskom polskim, który przewidywał, że niebawem Polacy będą przekazywać sporne terytorium Niemcom…

AKTUALIZACJA 19.08.2021 © ŁUKASZ SOBANIAK


Zmiana granicy Polski z Czecho-Słowacją 1938. Mapa Wojskowego Instytutu Geograficznego. 1938.

Dalekie Zaolzie. Polityka. 3 października 2009.

INNE ROCZNICE WYDARZEŃ HISTORYCZNYCH W NAJBLIŻSZYCH DNIACH:

18 maja 1792 r. rozpoczęła się niewypowiedziana wojna polsko-rosyjska, zwana wojną w obronie Konstytucji 3 Maja.

19 maja 1802 r. Napoleon Bonaparte jako pierwszy konsul Republiki Francuskiej ustanowił Order Narodowy Legii Honorowej (L’Ordre national de la Légion d’honneur). Pomimo wielokrotnych zmian francuskich systemów politycznych od czasu ustanowienia Legia Honorowa pozostaje do dziś najwyższym odznaczeniem nadawanym przez państwo francuskie za szczególne osiągnięcia wojskowe i cywilne.

20 maja 1927 r. Charles Lindbergh wystartował z lotniska Roosevelt Field na Long Island pod Nowym Jorkiem do pierwszego w historii samotnego lotu transatlantyckiego bez międzylądowań. Więcej…

21 maja 1924 r. w Chicago został porwany i zamordowany 14-letni Bobby Franks. Mordercami okazali się studenci Nathan Leopold i Richard Loeb, działający z zamiarem popełnienia zbrodni doskonałej. Więcej…

22 maja 1939 r. w Berlinie Włochy i III Rzesza zawarły Pakt stalowy - układ polityczny i wojskowy wymierzony przeciw państwom zachodnim. Więcej…

23 maja 1934 r. na leśnej drodze w Bienville Parish w Luizjanie zginęli Bonnie Parker i Clyde Barrow, zastrzeleni w zasadzce przez egzekutorów prawa z Teksasu i Luizjany. Zdarzenie to poprzedził wielomiesięczny pościg za słynną parą w związku z ich napadami rabunkowymi,  morderstwami i porwaniami. Więcej…

WIĘCEJ WYDARZEŃ HISTORYCZNYCH W CIĄGU ROKU...