Tego dnia w 1944 roku



3 października 1944 r. w Ożarowie Mazowieckim około godziny 2 w nocy podpisano układ o zaprzestaniu działań wojennych w Warszawie, będący aktem kapitulacji Powstania Warszawskiego.

Ze strony polskiej układ podpisali z upoważnienia komendanta głównego Armii Krajowej gen. dyw. Tadeusza Komorowskiego „Bora” płk. dypl. Kazimierz Iranek Osmecki „Jarecki” i ppłk. dypl. Zygmunt Dobrowolski „Zyndram”, w imieniu dowództwa niemieckiego SS-Obergruppenführer Erich von dem Bach-Zelewski.

Warsaw Uprising signing the act of surrender

Podpisanie „Układu o zaprzestaniu działań wojennych w Warszawie”. Od lewej siedzą: pułkownik Kazimierz Iranek-Osmecki, SS-Obergruppenführer Erich von dem Bach-Zelewski, podpułkownik Zygmunt Dobrowolski. 3 października 1944 r.

Autor nieznany. Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe, Sygnatura: 37-1712-2.

Domena publiczna, via Wikimedia Commons

Najważniejsze ustalenia układu obejmują m. in. przyznanie powstańcom (także tym, którzy dostali się do niewoli przed 1 sierpnia 1944 r.) uprawnień wynikających z konwencji genewskiej z dnia 27 sierpnia 1929 r. (dotyczącej postępowania z jeńcami wojennymi) oraz uzgodnienie, że wobec ludności cywilnej, ewakuowanej z Warszawy nie będą wyciągane żadne konsekwencje w związku z działalnością we władzach i administracji cywilnej.

Przyjęto również honorowe warunki kapitulacji – ostatni oddział powstańczy wychodzący z Warszawy miał prawo wyjścia z flagą narodową i z białą bronią. Do niewoli niemieckiej trafiło 11 668 żołnierzy broniących Śródmieścia, a także członkowie naczelnego dowództwa powstania z gen. Tadeuszem Komorowskim „Borem”.

AKTUALIZACJA 03.10.2021 © ŁUKASZ SOBANIAK

INNE ROCZNICE WYDARZEŃ HISTORYCZNYCH W NAJBLIŻSZYCH DNIACH:

3 grudnia 1961 r. w Sosnowcu Stanisław Jaros bezskutecznie usiłował dokonać zamachu bombowego na I sekretarza KC PZPR Władysława Gomułkę. Więcej…

4 grudnia 1793 r. w Paryżu dekretem 14 Frimaire'a zarządzono wydawanie „Bulletin des lois de la République Française”, pierwszego na świecie dziennika urzędowego służącego publikacji aktów prawnych.

5 grudnia 1933 r. doszło do ratyfikacji 21. poprawki do Konstytucji Stanów Zjednoczonych uchylającej  18. poprawkę o wprowadzeniu prohibicji - co faktycznie oznaczało zniesienie prohibicji w USA. Więcej…

5 grudnia 1994 r. w Budapeszcie podpisano memorandum, na mocy którego Federacja Rosyjska, Wielka Brytania oraz Stany Zjednoczone zobowiązały się do respektowania suwerenności i integralności terytorialnej Ukrainy w zamian za przekazanie przez nią strategicznej broni nuklearnej Rosji. Niecałe dwadzieścia lat później Federacja Rosyjska nie dotrzymała tych zobowiązań, dokonując aneksji Krymu (2014). Jak wyjaśnili przedstawiciele Rosji Ukraina po rewolucji z 2014 r. i obaleniu prorosyjskiego prezydenta Wiktora Janukowycza nie była państwem tożsamym z Ukrainą objętą gwarancjami wynikającymi z memorandum budapeszteńskiego.

6 grudnia 1956 r. mecz piłki wodnej Węgry-ZSRR rozegrany w trakcie igrzysk olimpijskich w Melbourne (niedługo po stłumieniu przez ZSRR powstania węgierskiego) kończy się krwawą bójką zawodników - sprowokowany zawodnik ZSRR uderzył Węgra. Więcej…

7 grudnia 1941 r. japoński zespół uderzeniowy (6 lotniskowców i 380 samolotów) dowodzony przez admirała Isoroku Yamamoto zaatakował amerykańską bazę lotniczą i morską w Pearl Harbour na Hawajach. Więcej…

8 grudnia 1902 r. w Parochońsku na Polesiu urodziła się Zofia Chomętowska (1902-1991), jedna z najważniejszych autorek polskiej fotografii dwudziestolecia międzywojennego. Więcej…

9 grudnia 1952 r. w Londynie zmiana pogody doprowadziła do ustąpienia Wielkiego Smogu, utrzymującego się od 5 grudnia. W ciągu tych kilku dni mgła zawierająca zanieczyszczenia atmosferyczne powstałe głównie w wyniku spalania węgla doprowadziła do śmierci co najmniej 4 tysięcy mieszkańców Londynu.

WIĘCEJ WYDARZEŃ HISTORYCZNYCH W CIĄGU ROKU...