4 stycznia 1642 r. król Karol I Stuart (1600-1649) wszedł na czele 400 zbrojnych do Izby Gmin angielskiego parlamentu próbując aresztować pięciu przywódców opozycji, oskarżonych przez niego (prawdopodobnie słusznie) o zdradę stanu.
Karol I Stuart.
Anthony Van Dyck. Olej na płótnie. 1635 r.
Domena publiczna,
via Wikimedia Commons
Próba aresztowania przeciwników okazała się bezskuteczna, jako że ostrzeżeni za pośrednictwem francuskiego ambasadora członkowie opozycji zdołali umknąć w ostatniej chwili. Co gorsza wydarzenie to doprowadziło do ostatecznego zerwania między królem a parlamentem, a następnie w krótkim czasie do wojny domowej. W jej wyniku Karol I został pojmany przez stronników parlamentu i ścięty (1649), a Anglia ogłoszona republiką, rządzoną przez Lorda Protektora Olivera Cromwella (1599-1658).
Karol I próbuje aresztować pięciu członków Izby Gmin. 4 stycznia 1642 r.
Charles West Cope. Malowidło na ścianie parlamentu. XIX w.
Domena publiczna,
via Wikimedia Commons
Historyczne wydarzenia z 4 stycznia 1642 r. zostały upamiętnione w angielskiej tradycji parlamentarnej. Przed otwarciem sesji parlamentu monarcha wzywa członków Izby Gmin do wysłuchania mowy tronowej poprzez wysokiego urzędnika Izby Lordów (Black Rod – od 2018 r. funkcję te pełni Sarah Clark, której oficjalny tytuł brzmi Lady Usher of the Black Rod), przed którym drzwi Izby zostają zatrzaśnięte. Black Rod trzykrotnie stuka w drzwi, które zostają przed nim otwarte. Ceremonia ma symbolizować niezależność Izby Gmin od monarchy.
AKTUALIZACJA 04.01.2022 © ŁUKASZ SOBANIAK
Charles I enters the House of Commons (fragment filmu „Cromwell” – 1970). YouTube 08.11.2020.
Queen’s Speech: Black Rod heads to Commons to summon MPs – BBC News. YouTube 14.10.2019.