Tego dnia w 1918 roku
4 marca 1918 r. w Fort Riley w Kansas u jednego z żołnierzy US Army stwierdzono zachorowanie spowodowane przez groźną odmianę podtypu H1N1 wirusa A grypy (znanej później na całym świecie zupełnie bezzasadnie jako „hiszpanka”).
W ciągu kolejnych dwóch dni objawy infekcji zaobserwowano u 522 żołnierzy. Choć pierwszy przypadek tej choroby w USA stwierdzono już w styczniu 1918 r. w hrabstwie Haskell w stanie Kansas, to właśnie Fort Riley (gdzie podczas I wojny światowej stacjonowało około 50 tysięcy żołnierzy) stał się strefą zero pandemii grypy „hiszpanki” pustoszącej świat w latach 1918–1919. Doszło do tego wskutek obecności żołnierzy amerykańskich prowadzących działania wojenne w Europie, co umożliwiło szerokie rozprzestrzenienie się wirusa.
Oddział pierwszej pomocy w Camp Funston, Kansas. 1918
Fotograf US Army
Domena publiczna, via Wikimedia Commons
W efekcie pandemia „hiszpanki” w latach 1918–1919 dotknęła niemal cały świat (bezpieczne okazały się tylko niektóre oddalone wyspy na oceanach i do 1919 r. Australia) w trzech osobnych falach. Szacuje się, że spowodowała od 21 do 100 mln ofiar śmiertelnych. Według danych wojskowych śmiertelność „hiszpanki” można oszacować na 5–10%. Dla porównania według danych z 27 stycznia 2021 r. współczynnik śmiertelności COVID-19 w Polsce wynosi 2,4% (źródło: Puls Medycyny).
Członkowie amerykańskiego Czerwonego Krzyża przenoszą ciało ofiary „hiszpanki”. Saint Louis, Missouri. 1918.
Fotograf nieznany – dla St. Louis Post-Dispatch
Domena publiczna, via Wikimedia Commons
Jan Wnęk: Pandemia grypy hiszpanki (1918–1919) w świetle polskiej prasy. Archiwum Historii i Filozofii Medycyny 2014, 77, 16-23.
INNE WYDARZENIA HISTORYCZNE MIESIĄCA...
1 października 1908 r. rozpoczęto sprzedaż Forda Model T. Ogółem w latach 1908-1927 wyprodukowano około 15 milionów sztuk. Więcej… |
2 października 1938 r. wojska polskie wkroczyły na Zaolzie. Wcześniej Czechosłowacja w odpowiedzi na polskie ultimatum wyraziła zgodę na przekazania Polsce spornego terytorium. Więcej… |
3 października 1944 r. w Ożarowie Mazowieckim około godziny 2 w nocy podpisano układ o zaprzestaniu działań wojennych w Warszawie, będący aktem kapitulacji Powstania Warszawskiego. Więcej… |
3 października 1993 r. w Mogadiszu żołnierze amerykańscy wspierający misję ONZ rozpoczęli operację przeciwko bojownikom przywódcy klanowego Mohameda Farraha Aidida, jedną z najważniejszych operacji miejskich podczas wojny domowej w Somalii. |
4 października 1883 r. z Paryża w swój pierwszy kurs do Konstantynopola wyruszył legendarny Orient Express. Więcej… |
4 października 1957 r. ZSRR wyniósł na orbitę pierwszego sztucznego satelitę Ziemi – Sputnika 1. Satelita krążył wokół Ziemi 92 doby - do 4 stycznia 1958 r., kiedy wszedł w gęste warstwy atmosfery i spłonął. Wyniesienie Sputnika rozpoczęło wyścig pomiędzy ZSRR a USA o dominację w kosmosie. |
5 października 1716 r. w bitwie pod Kowalewem armia saska króla Augusta II Mocnego pokonała wojska konfederacji tarnogrodzkiej. W czasie bitwy doszło do ostatniej w historii szarży husarii, która została powstrzymana ogniem broni palnej. |
6 października 1973 r. na półwyspie Synaj oraz Wzgórzach Golan Egipt i Syria (wspierane przez siły ekspedycyjne innych państw arabskich) rozpoczęły działania wojenne przeciwko Izraelowi (wojna Jom Kippur). Więcej… |
7 października 1949 r. z sowieckiej strefy okupacyjnej utworzono Niemiecką Republikę Demokratyczną (Deutsche Demokratische Republik) - istniejące do 1990 r. państwo niemieckie będące częścią bloku wschodniego. |
8 października 1967 r. w Boliwii argentyński rewolucjonista Ernesto Che Guevara (1928-1968) został ujęty z bronią w ręku w trakcie prowadzonej przez niego wojny partyzanckiej mającej na celu eksport rewolucji na obszar Ameryki Południowej. Następnego dnia Che został rozstrzelany. |
9 października 1967 r. w La Higuera (Boliwia) został zastrzelony kontrowersyjny argentyński rewolucjonista Ernesto Che Guevara (1928-1968), dzień wcześniej ujęty z bronią w ręku przez armię boliwijską. Więcej… |
10 października 1889 r. w Nowym Jorku rozpoczęto budowę pierwszego nowojorskiego drapacza chmur New York World Building (znanego też jako Pulitzer Building). Budynek ten już nie istnieje, zburzono go w 1955 r. w związku z przeprojektowaniem wjazdu na Most Brookliński. |
11 października 1969 r. w Arundel w Kanadzie zmarł generał Kazimierz Sosnkowski (1885-1969), jeden z najwybitniejszych polskich dowódców wojskowych. |
12 października 1984 r. w Brighton IRA dokonała bezskutecznego zamachu na premier Margaret Thatcher. Więcej… |
13 października 1792 r. w Waszyngtonie rozpoczęto budowę Białego Domu. |
14 października 1066 r. Wilhelm Zdobywca zwyciężył w bitwie pod Hastings. Zwycięstwo otwiera drogę do normandzkiego podboju, który ma wielowiekowy wpływ na historię Anglii. |
16 października 1793 r. w Paryżu ścięto na gilotynie Marię Antoninę, byłą królową Francji i Nawarry. Oskarżona o zdradę stanu, została skazana na śmierć wyrokiem Trybunału Rewolucyjnego. |
17 października 1777 r. pod Saratogą armia brytyjska dowodzona przez generała Johna Burgoyne'a skapitulowała przed wojskami amerykańskimi pod dowództwem generała Horatio Gatesa. Więcej… |
18 października 1941 r. w Tokio japoński kontrwywiad aresztował agenta sowieckiego wywiadu wojskowego GRU o kryptonimie Ramsay Richarda Sorge (1895-1944), uznawanego za jednego z najbardziej skutecznych szpiegów. Więcej… |
19 października 1781 r. pod Yorktown brytyjski generał Charles Cornwallis skapitulował przed generałem Jerzym Waszyngtonem, co praktycznie zakończyło wojnę o o niepodległość Stanów Zjednoczonych. |
