Tego dnia w 1941 roku



7 marca 1941 r. w Warszawie grupa kontrwywiadu Okręgu Warszawa-Miasto Związku Walki Zbrojnej wykonała wyrok śmierci Wojskowego Sądu Specjalnego orzeczony wobec aktora Igo Syma, oskarżonego o kolaborację z niemieckim okupantem. Była to pierwsza głośna egzekucja przeprowadzona przez polskie podziemie.

Igo Sym

Igo Sym (1896-1941)
Autor nieznany.
Źródło: „Kino” 1937
Domena publiczna, via Wikimedia Commons

Igo Sym (1896-1941) urodził się w Innsbrucku w polsko-austriackiej rodzinie. W czasie I wojny światowej wstąpił ochotniczo do armii austro-węgierskiej (walczył m.in. na froncie włoskim). Po demobilizacji wstąpił do powstającego wojska polskiego. W latach dwudziestych przeniósł się do Wiednia, gdzie wkrótce został gwiazdą kina niemego wytwórni „Sascha-Film”. W 1931 r. zamieszkał w Warszawie, występując tam w teatrach rewiowych. Już przed wojną podejrzewany był o współpracę z Abwehrą, jednak dopiero w 1940 r. potwierdzono to dowodowo. Niezależnie od tego po wrześniu 1939 r. Igo Sym zdeklarował się jako volksdeutsch i podjął jawną współpracę z administracją III Rzeszy (m. in. werbował polskich aktorów do antypolskiego filmu Heimkehr).

Announcement of death of Polish hostages executed after the death of Igo Sym

Obwieszczenie Dowódcy SS i Policji na dystrykt warszawski SS-Gruppenführera Paula Modera z 11 marca 1941, informujące o straceniu zakładników w odwecie za zlikwidowanie Igo Syma.
Źródło: Władysław Bartoszewski, Palmiry, Książka i Wiedza, Warszawa 1969
Domena publiczna, via Wikimedia Commons

Jak się wydaje, na losie Igo Syma w równym stopniu co jego oczywista kolaboracja zaciążyła propagandowa potrzeba wykonania wyroku śmierci na prominentnym kolaborancie. Między innymi dlatego też odrzucono plan wykonania wyroku poprzez podanie trucizny – jako zbyt mało spektakularny. Wobec tego specjalny oddział kontrwywiadu ZWZ (o stosownym do wykonywanych zadań kryptonimie „Zakład Oczyszczania Miasta”) zapukał do drzwi mieszkania Igo Syma 7 marca 1941 r. o godz. 7.10, po czym użyto najbardziej renomowanego produktu przedwojennej Fabryki Broni w Radomiu, czyli pistoletu „Vis” wz. 1935.

Rzeczywiście wykonanie wyroku miało wywarło pożądane wrażenie zarówno na władzach okupacyjnych, jak i ludności okupowanej Polski. Fakt ten odnotowała polska prasa kolaboracyjna, konspiracyjna jak i emigracyjna. Niestety egzekucja Igo Syma pociągnęła też za sobą surowe niemieckie represje (rozstrzelano 21 zakładników).

AKTUALIZACJA 30.03.2021 © ŁUKASZ SOBANIAK


Sym (właściwie Julius Karl Sym) Igo, [online] Warszawa: Narodowy Instytut Audiowizualny w: Internetowy Polski Słownik Biograficzny.

Portrait of the actor Igo Sym w: cyranos.ch

Igo Sym – zdjęcia. Biblioteka Polona

INNE ROCZNICE WYDARZEŃ HISTORYCZNYCH W NAJBLIŻSZYCH DNIACH:

5 października 1716 r. w bitwie pod Kowalewem armia saska króla Augusta II Mocnego pokonała wojska konfederacji tarnogrodzkiej. W czasie bitwy doszło do ostatniej w historii szarży husarii, która została powstrzymana ogniem broni palnej.

6 października 1973 r. na półwyspie Synaj oraz Wzgórzach Golan Egipt i Syria (wspierane przez siły ekspedycyjne innych państw arabskich) rozpoczęły działania wojenne przeciwko Izraelowi (wojna Jom Kippur). Więcej…

7 października 1949 r. z sowieckiej strefy okupacyjnej utworzono Niemiecką Republikę Demokratyczną (Deutsche Demokratische Republik) - istniejące do 1990 r. państwo niemieckie będące częścią bloku wschodniego.

8 października 1967 r. w Boliwii argentyński rewolucjonista Ernesto Che Guevara (1928-1967) został ujęty z bronią w ręku w trakcie prowadzonej przez niego wojny partyzanckiej mającej na celu eksport rewolucji na obszar Ameryki Południowej. Następnego dnia Che został rozstrzelany.

9 października 1967 r. w La Higuera (Boliwia) został zastrzelony kontrowersyjny argentyński rewolucjonista Ernesto Che Guevara (1928-1967), dzień wcześniej ujęty z bronią w ręku przez armię boliwijską. Więcej…

10 października 1889 r. w Nowym Jorku rozpoczęto budowę pierwszego nowojorskiego drapacza chmur New York World Building (znanego też jako Pulitzer Building). Budynek ten już nie istnieje, zburzono go w 1955 r. w związku z przeprojektowaniem wjazdu na Most Brookliński.

11 października 1969 r. w Arundel w Kanadzie zmarł generał Kazimierz Sosnkowski (1885-1969), jeden z najwybitniejszych polskich dowódców wojskowych.

WIĘCEJ WYDARZEŃ HISTORYCZNYCH W CIĄGU ROKU...