Tego dnia w 1927 roku

7 czerwca 1927 r. Borys Kowerda (1907-1987) dokonał w Warszawie zamachu na posła ZSRR Piotra Wojkowa. Zabójca oddał do sowieckiego dyplomaty sześć strzałów na warszawskim Dworcu Głównym, po czym dobrowolnie oddał się w ręce polskiej Policji.

Koverda

Borys Kowerda.
15 czerwca 1927 r.
Domena publiczna, via Wikimedia Commons

Borys Kowerda, jeden z wielu białych emigrantów w Polsce dokonał morderstwa w akcie zemsty na przedstawicielu systemu, który doprowadził do śmierci milionów jego rodaków, a nadto według Kowerdy był osobiście zaangażowany w zabójstwo rodziny carskiej.
Jego czyn doprowadził do poważnego kryzysu w stosunkach polsko-sowieckich (zdarzenie był przyczyną postawienia w stan gotowości bojowej Armii Czerwonej i zerwania negocjacji w sprawie zawarcia paktu o nieagresji), jednakże sympatia polskiej opinii publicznej była po stronie rosyjskiego emigranta.

Mimo obrony przez najlepszych ówczesnych polskich adwokatów (m. in. Pawła Andrejewa i Henryka Ettingera) został skazany na dożywotnie więzienie, w dużej mierze wskutek nacisków ZSRR, gdzie czyn Kowerdy uznano nie za akt zdesperowanego człowieka, lecz działalność agenta tajnej antysowieckiej organizacji (rzekomo działającego za cichym przyzwoleniem polskich władz).

Wyrok Kowerdy później złagodzono do 15 lat pozbawienia wolności, z czego odbył 10 lat kary. Po zwolnieniu w 1937 r. wyjechał do Jugosławii, a po II wojnie światowej wyemigrował do USA.

„Report Nr 1588 Relief of Boris Kowerda”. „United States Congressional Serial Set”, U.S. Government Printing Office, 27 February 1956.

INNE ROCZNICE W TYM MIESIĄCU...

1 czerwca 1962 r. w Ramli (Izrael) wykonano karę śmierci wobec SS-Obersturmbannführera Adolfa Eichmanna, skazanego 15 grudnia 1961 r. wyrokiem Sądu Okręgowego w Jerozolimie za zbrodnie przeciwko ludności żydowskiej, zbrodnie wojenne, zbrodnie przeciwko ludzkości oraz przynależność do zbrodniczych organizacji. Wyrok wykonano zaraz po północy. W ciągu kilku godzin ciało skremowano, a popioły rozsypano w Morzu Śródziemnym poza wodami terytorialnymi Izraela.

2 czerwca 1953 r. Elżbieta II została koronowana na królową Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej. Więcej…

3 czerwca 1666 r. w Cieśninie Kaletańskiej angielski wiceadmirał Sir George Ayscue (1616-1672) poddał Holendrom swój flagowy okręt HMS "Royal Prince". Więcej…

4 czerwca 1989 r. w Polsce odbyły się pierwsze po II wojnie światowej częściowo wolne wybory do Sejmu i wolne wybory do Senatu.

5 czerwca 1963 r. brytyjski sekretarz stanu ds. wojny John Profumo (1915-2006) podał się do dymisji w następstwie ujawnionego skandalu obyczajowego z wątkami szpiegowskimi (Afera Profumo). Więcej…

6 czerwca 1944 r. w Normandii rozpoczęła się operacja Neptun, największa w historii morska operacja desantowa. Lądowanie aliantów we Francji umożliwiło otwarcie drugiego frontu przeciwko III Rzeszy w zachodniej Europie. Więcej…

7 czerwca 1927 r. Borys Kowerda (1907-1987) dokonał w Warszawie zamachu na posła ZSRR Piotra Wojkowa. Zabójca oddał do sowieckiego dyplomaty sześć strzałów na warszawskim Dworcu Głównym, po czym dobrowolnie oddał się w ręce polskiej Policji. Więcej…

9 czerwca 1815 r. w Wiedniu przyjęto akt końcowy Kongresu Wiedeńskiego. Dokonano nim rewizji zmian terytorialnych oraz ustrojowych spowodowanych w Europie rewolucją francuską i wojnami napoleońskimi. Więcej…

10 czerwca 1942 r. w ramach represji za pomoc udzieloną agentom czechosłowackiego rządu emigracyjnego, którzy zlikwidowali zbrodniczego Protektora Czech i Moraw SS-Obergruppenführera Reinharda Heydricha Niemcy spacyfikowali czeskie Lidice. Zamordowano 340 mieszkańców wsi (w tym część dzieci), a jej zabudowania zrównano z ziemią.

11 czerwca 1937 r. w Moskwie odbyło się tajne posiedzenie Kolegium Specjalnego Sądu Najwyższego ZSRR w sprawie najwyższych dowódców Armii Czerwonej (w tym marszałka Michaiła Tuchaczewskiego), oskarżonych o szpiegostwo na rzecz Niemiec i udział w „antysowieckiej wojskowej organizacji trockistowskiej”. Więcej…

12 czerwca 1935 r. zakończyła się boliwijsko-paragwajska wojna o Gran Chaco (1932-1935). Przyczyną konfliktu, w którym zginęło po obu stronach około 100.000 ludzi był spór o rzekę Paragwaj (zapewniającą dostęp do Atlantyku) oraz złoża ropy naftowej, znajdujące się rzekomo na spornym obszarze.

13 czerwca 1966 r. Sąd Najwyższy U.S.A. wydał wyrok w sprawie Miranda v. Arizona, ustanawiając fundamentalną proceduralną zasadę, że podejrzani w chwili zatrzymania przez policję muszą zostać poinformowani o prawie do milczenia, skutkach prawnych swoich zeznań i prawie do adwokata (Miranda rights). Więcej…

14 czerwca 1932 r. polski niszczyciel ORP "Wicher" wszedł do portu gdańskiego, aby powitać przybywający z kurtuazyjną wizytą zespół okrętów Royal Navy, wymuszając respektowanie przez władze Wolnego Miasta Gdańska praw II RP (Kryzys gdański).

15 czerwca 1667 r. w Paryżu Jean-Baptiste Denys, osobisty lekarz króla Francji Ludwika XIV, przeprowadził pierwszą w historii w pełni udokumentowaną transfuzję krwi. Więcej…

15 czerwca 1934 r. w Warszawie Hryhorij Maciejko (1913-1966), członek Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów dokonał zamachu na polskiego ministra spraw wewnętrznych Bronisława Pierackiego (1895-1934), który zmarł w szpitalu tego samego dnia. Zamach stał się bezpośrednią przyczyną stworzenia obozu odosobnienia w Berezie Kartuskiej.

16 czerwca 1815 r. pod Quatre Bras w Belgii doszło do ostatniej zwycięskiej bitwy Napoleona. Dwa dni później cesarz przegrał pod Waterloo. Więcej…

17 czerwca 1767 r. odnaleziono ostatnią 104 śmiertelną ofiarę bestii z Gévaudan, tajemniczej kryptydy, która stała się inspiracją dla barwnej filmowej opowieści Braterstwo wilków (Le Pacte des loups) w reżyserii Christophe’a Gansa (2003).

18 czerwca 1815 r. pod Waterloo Napoleon Bonaparte przegrywa swą ostatnią bitwę.

19 czerwca 1867 r. w Cerro de las Campanas republikanie rozstrzelali cesarza Meksyku Maksymiliana I (1832-1867). Więcej…

20 czerwca 1974 r. odbyła się premiera filmu Chinatown Romana Polańskiego, jednego z najbardziej znanych dzieł polskiego reżysera, nominowanego do 11 Oscarów.

22 czerwca 1792 r. król Stanisław August Poniatowski ustanowił Order Virtuti Militari – najwyższe polskie odznaczenie wojenne. Upamiętnia zwycięstwo w bitwie pod Zieleńcami 18 czerwca 1792 r. w czasie wojny w obronie Konstytucji 3 Maja.

22 czerwca 1941 r. o godz. 3:15 rozpoczęła się niemiecka operacja Barbarossa (Unternehmen Barbarossa) - inwazja III Rzeszy na ZSRR. Pierwsze dni walk przyniosły błyskawiczne zwycięstwa Wehrmachtu oraz wielkie straty w ludziach i sprzęcie Armii Czerwonej.

25 czerwca 1876 r. pod Little Big Horn (Montana) Indianie z plemienia Dakotów, Czejenów i Arapaho prowadzeni przez wodzów Szalonego Konia i Siedzącego Byka pokonali oddziały 7 Regimentu Kawalerii Stanów Zjednoczonych. Więcej…