Tego dnia w 1939 roku



8 listopada 1939 r. w Monachium Georg Elser (1903-1945) dokonał nieudanego zamachu bombowego na Adolfa Hitlera w piwiarni Bürgerbräukeller.

Bomba zegarowa została umieszczona przez Elsera w filarze lokalu na początku listopada 1939 r. po przygotowaniach trwających około dwóch miesięcy. Ładunek eksplodował zgodnie z ustawieniem mechanizmu 8 listopada 1939 r. około 21.20. Niestety stało się to już po zakończeniu przemówienia Hitlera. Zginęło 8 osób, rannych zostało ponad 60.

Bundesarchiv Bild 183-E12329, München, Bürgerbräukeller, Sprengstoffanschlag

Wnętrze Bürgerbräukeller nazajutrz po zamachu Georga Elsera. 9 listopada 1939 r.

Wagner .Bundesarchiv, Bild 183-E12329

CC BY-SA 3.0 DE, via Wikimedia Commons

Zamach nie powiódł się wskutek zmiany planów przez Hitlera, który wygłosił swoje przemówienie z godzinnym wyprzedzeniem i opuścił lokal kilkanaście minut przed wybuchem bomby, aby zdążyć na pociąg do Berlina (pierwotny plan zakładał podróż samolotem, jednak tego dnia z powodu mgły lotnisko w Monachium było zamknięte).

Georg Elser został zatrzymany nad granicą szwajcarską w trakcie próby opuszczenia Niemiec jeszcze zanim jego bomba wybuchła w Monachium. Oprócz nożyc do drutu znaleziono przy nim pełen zestaw obciążającego materiału dowodowego: plany bomby i pocztówkę z zaznaczoną lokalizacją podłożenia ładunku.

Gestapo-Akte Georg Elser (Delikt)

Teczka personalna Georga Elsera. Staatspolizeileitstelle Düsseldorf, 1 grudnia 1939 r.

Weißkunig

CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons

Zamachowiec po przesłuchaniu przez Gestapo został osadzony w Dachau w oczekiwaniu na pokazowy proces po zwycięskim dla III Rzeszy końcu wojny – podejrzewano bowiem działanie z inspiracji brytyjskiego wywiadu (takie przeświadczenie Hitlera doprowadziło m. in. do incydentu w Venlo, czyli uprowadzenia dwóch agentów Secret Intelligence Service z neutralnego terytorium).

Bundesarchiv Bild 183-E12359, München, Adolf Hitler vor Feldherrenhalle

Hitler na uroczystym pogrzebie ofiar zamachu w Bürgerbräukeller. 11 listopada 1939 r.

Wagner. Bundesarchiv, Bild 183-E12359.

CC BY-SA 3.0 DE, via Wikimedia Commons

Ostatecznie Georg Elser został zamordowany na rozkaz Himmlera w kwietniu 1945 r. Niejasnym pozostaje, czy organizując zamach działał sam. W każdym razie śledztwo prowadzone przez Gestapo nie doprowadziło do ujawnienia ewentualnych współsprawców, co jednakże nie zapobiegło wszczęciu represji wobec osób nawet przypadkowo związanych z Elserem i nieświadomych jego planów.

AKTUALIZACJA 14.11.2021 © ŁUKASZ SOBANIAK


Georg Elser Info.

The Carpenter Elser Versus the Führer Hitler. Claus Christian Malzahn. SPIEGEL International. 08.11.2005.

INNE ROCZNICE WYDARZEŃ HISTORYCZNYCH W NAJBLIŻSZYCH DNIACH:

28 kwietnia 1945 r. w Giulino di Mezzegra nad jeziorem Como komunistyczni partyzanci rozstrzelali Benito Mussoliniego (1883-1945) i Clarę Petacci (1912-1945), schwytanych w trakcie próby ucieczki z Mediolanu do Szwajcarii. Rozstrzelano także innych ujętych członków kierownictwa Włoskiej Republiki Socjalnej. Więcej…

29 kwietnia 1899 r. w Achères koło Paryża Camille Jenatzy (1868-1913) jako pierwszy na świecie przekroczył prędkość 100 km/h. Więcej…

30 kwietnia 1943 r. brytyjski kontrwywiad zrealizował kluczowy element operacji Mincemeat. Była to niezwykła i drobiazgowo opracowana akcja dezinformacyjna, która skutecznie odwróciła uwagę państw osi od planowanej alianckiej inwazji na Sycylię, a ponadto przyniosła aliantom wiele innych niezamierzonych korzyści. Więcej…

1 maja 1960 r. nad Swierdłowskiem (obecnie Jekaterynburg) na Uralu został zestrzelony samolot szpiegowski Lockheed U-2.  Maszynę pilotował kapitan Francis Gary Powers (1929-1977), wykonujący dla CIA i USAF zadanie fotograficznego rozpoznania powietrznego nad terytorium ZSRR (misja Grand Slam). Więcej…

2 maja 73 r. zakończyło się rzymskie oblężenie Masady, potężnej twierdzy nad Morzem Martwym. Żołnierze X Legionu pod wodzą Flawiusza Silwy wkroczyli do fortecy, której obrońcy dowodzeni przez Eleazara ben Jaira popełnili zbiorowe samobójstwo w obliczu nieuchronnej klęski. Upadek Masady zakończył powstanie przeciwko panowaniu rzymskiemu w Judei, zwane wojną żydowską (66-73 r.). Od czasów generała Mosze Dajana (1915-1981) Masada jest jednym z historycznych miejsc, w których żołnierze armii izraelskiej składają przysięgę.

WIĘCEJ WYDARZEŃ HISTORYCZNYCH W CIĄGU ROKU...