Tego dnia w 1980 roku



14 marca 1980 r. o godzinie 11:15 na warszawskim Okęciu rozbił się wracający z Nowego Jorku samolot PLL LOT Ił-62 SP-LAA „Mikołaj Kopernik” (lot LO-007).

Zginęło 10 członków załogi i 77 pasażerów – m.in. polska piosenkarka Anna Jantar, sześcioro studentów warszawskich uczelni i 22 członków amatorskiej reprezentacji bokserskiej USA. Była to największa ówcześnie katastrofa lotnicza w Polsce.

LOT Ilyushin Il-62 SP-LAA Rose

Ił-62 SP-LAA „Mikołaj Kopernik”. Lotnisko J. F. Kennedy’ego w Nowym Jorku, styczeń 1979 r.

Autor: Ken Rose

Źródło: https://www.airliners.net/photo/LOT—Polish/Ilyushin-Il-62/0562387/L

GFDL 1.2, via Wikimedia Commons

Raport rządowej komisji stwierdzał: „W końcowej fazie lotu, podczas podejścia samolotu do lądowania nastąpiło zniszczenie turbiny lewego, wewnętrznego silnika na skutek niekorzystnego i przypadkowego zbiegu okoliczności i ukrytych wad materiałowo-technologicznych, które doprowadziły do przedwczesnego zmęczenia wału silnika. Częściami zniszczonej turbiny zostały uszkodzone dwa inne silniki i układy sterowania samolotem: ster wysokości i kierunku.”

Była to tylko część prawdy. Jak wynika z zachowanych w zasobach IPN akt śledztwa do katastrofy oprócz „legendarnej” jakości silników Kuzniecow NK-8-4 i wad konstrukcyjnych Iła-62 przyczyniła się także Dyrekcja PLL LOT, która dążąc za wszelką cenę do oszczędności w eksploatacji samolotów złamała wszelkie normy bezpieczeństwa lotów – m. in. eksploatowano silniki ponad ich resurs (8600 godzin przy dopuszczalnych 5000 godzin) oraz dopuszczano do lotów transatlantyckich  samoloty z niesprawnym silnikiem.

Tak też było w przypadku Iła-62 SP-LAA „Mikołaj Kopernik”, który wyruszył za ocean mając jeden w pełni sprawny silnik. Pozostałe trzy silniki miały bądź stwierdzone uszkodzenia (wgięcie łopatki turbiny), bądź przekroczone resursy. Silnik nr 2, który był bezpośrednią przyczyną katastrofy doznał pierwszej awarii już po wylataniu 1700 godzin. Po powrocie z remontu w ZSRR przepracował 5000 godzin, po czym z uwagi na wibracje zdemontowano go z samolotu, by po jakimś czasie bez remontu u producenta z powrotem go zainstalować.

W uwarunkowaniach politycznych lat 80-ych wszystkie powyższe okoliczności (ujawnione w toku śledztwa) decydenci postanowili zatuszować. Postanowieniem Prokuratury Wojewódzkiej w Warszawie z dnia 10 marca 1981 r. śledztwo w sprawie katastrofy umorzono, wykluczając winę personelu naziemnego.

Co ciekawe po katastrofie za zgodą kierownictwa PRL przybyła do Polski ekipa śledcza FBI (22 marca 1980 r.), aby ustalić przyczyny śmierci obywateli USA. Po dwutygodniowym dochodzeniu Amerykanie wyjechali, jednak bez udostępnienia swoich ustaleń.

Siedem lat później, 9 maja 1987 r. doszło do katastrofy Iła-62M SP-LBG „Tadeusz Kościuszko” w Lesie Kabackim. Tym razem zginęły 183 osoby. Bezpośrednią przyczyną znowu okazał się silnik (tym razem D-KU30) i wady konstrukcyjne samolotu…

AKTUALIZACJA 09.05.2021 © ŁUKASZ SOBANIAK


Katastrofa na stronie Aviation Safety Network (ang.)

14 marca 1980 r. – katastrofa samolotu PLL LOT Ił-62 „Mikołaj Kopernik”. Maciej Orzeszko. Pressmania.pl, 14.03.2021.

INNE ROCZNICE WYDARZEŃ HISTORYCZNYCH W NAJBLIŻSZYCH DNIACH:

1 czerwca 1962 r. w więzieniu w Ramli (Izrael) wykonano karę śmierci orzeczoną 15 grudnia 1961 r. wyrokiem Sądu Okręgowego w Jerozolimie wobec SS-Obersturmbannführera Adolfa Eichmanna za zbrodnie przeciwko ludności żydowskiej, zbrodnie wojenne, zbrodnie przeciwko ludzkości oraz przynależność do organizacji uznanych w Norymberdze za przestępcze. Egzekucję poprzedziło odrzucenie apelacji przez Sąd Najwyższy Izraela i nieskorzystanie z prawa łaski przez prezydenta Icchaka Ben Cewiego. Wyrok wykonano zaraz po północy. W ciągu kilku godzin ciało skremowano, a popioły rozsypano w Morzu Śródziemnym poza wodami terytorialnymi Izraela.

2 czerwca 1953 r. Elżbieta II została koronowana na królową Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej. Koronacja odbyła się w Opactwie Westminsterskim i była pierwszą taką ceremonią transmitowaną przez telewizję.

3 czerwca 1666 r. w Cieśninie Kaletańskiej angielski wiceadmirał Sir George Ayscue (1616-1672) poddał Holendrom swój flagowy okręt HMS "Royal Prince". Więcej…

4 czerwca 1963 r. brytyjski sekretarz stanu ds. wojny John Profumo (1915-2006) podał się do dymisji w następstwie ujawnionego skandalu obyczajowego z wątkami szpiegowskimi (Afera Profumo). Rezygnację polityka podano do publicznej wiadomości następnego dnia. Więcej…

4 czerwca 1989 r. w Polsce odbyły się pierwsze po II wojnie światowej częściowo wolne wybory do Sejmu i wolne wybory do Senatu. W 2013 r. Sejm Rzeczpospolitej Polskiej w przekonaniu "o szczególnym znaczeniu tej daty dla Polski" ustanowił 4 czerwca Dniem Wolności i Praw Obywatelskich.

5 czerwca 1963 r. w Killinardrish (Cork) w Irlandii zmarł generał Adrian Carton de Wiart (1880-1963), uczestnik wojny burskiej, obu wojen światowych, a w międzyczasie wojny polsko-bolszewickiej. Więcej…

WIĘCEJ WYDARZEŃ HISTORYCZNYCH W CIĄGU ROKU...