18 czerwca 1815 r. pod Waterloo Napoleon Bonaparte przegrywa swą ostatnią bitwę, a generał Pierre Cambronne dowodzący ostatnim czworobokiem cesarskiej gwardii rzekomo wypowiada zapewniające mu nieśmiertelność słowa „Gwardia umiera, nie poddaje się” (lub według Wiktora Hugo znacznie krócej, lecz równie treściwie).

Najprawdopodobniej jednak słowa „Gwardia umiera, nie poddaje się” mające być odpowiedzią na nalegania brytyjskiego generała Colville’a, aby ostatni batalion Gwardii zaprzestał beznadziejnej walki nie zostały wypowiedziane przez generała Cambronne’a. Wielokrotnie zaprzeczał temu sam Pierre Cambronne (1770-1842), argumentując zgodnie z poczuciem honoru choć niezbyt logicznie, że nie mógłby pozostać przy życiu po wypowiedzeniu przypisywanego mu zdania. Jednocześnie są pewne przesłanki by sądzić, że słynne zdanie – o ile rzeczywiście padło przed ostatnią salwą angielskich armat – zostało wypowiedziane przez generała Claude’a-Etienne’a Michela (1772-1815), który na zawsze pozostał na polu bitwy pod Waterloo.

Niezależnie od powyższego za sprawą Wiktora Hugo i jego Nędzników to generał Cambronne dołączył do ekskluzywnego klubu, w którym zasiadają między innymi Spartanie Leonidasa, Teksańczycy z Alamo, spadochroniarze pułkownika Johna Frosta, a ostatnio ukraińscy obrońcy Wyspy Węży…

AKTUALIZACJA 16.06.2022 © ŁUKASZ SOBANIAK

Cambronne’s Words. John White, The Napoleon Series.

INNE ROCZNICE WYDARZEŃ HISTORYCZNYCH W NAJBLIŻSZYM TYGODNIU

WIĘCEJ WYDARZEŃ HISTORYCZNYCH W CIĄGU ROKU...