Tego dnia w 1745 roku



19 sierpnia 1745 r. w Glenfinnan wybuchło ostatnie powstanie szkockich jakobitów, dochowujących wierności prawowitej dynastii Stuartów po obaleniu w 1688 r. przez Parlament króla Anglii i Szkocji Jakuba II.

Prince James Francis Edward Stuart by Alexis Simon Belle

Książę Jakub Franciszek Edward Stuart, znany jako Jakub III, Starszy Pretendent
(1688-1766)
Domena publiczna, via Wikimedia Commons.

Mimo początkowych sukcesów i szans na powodzenie, powstańcom zabrakło zdecydowania i jedności. Jakobici ponieśli dotkliwą klęskę pod Culloden Mooor (16 kwietnia 1746 r.), co ostatecznie utrwaliło panowanie dynastii hanowerskiej na tronie Wielkiej Brytanii. Stojący na czele powstania książę Karol Edward Stuart (prawnuk Jana III Sobieskiego, później znany jako Karol III Młodszy Pretendent), ówcześnie występujący z roszczeniami do tronu w imieniu ojca księcia Jakuba Franciszka Edwarda Stuarta (Jakuba III) został ocalony przez swoich wiernych Szkotów i po kilku miesiącach ukrywania się wrócił do Francji. W tym samym czasie jego zwolennicy podlegali ostrym represjom: wymordowano rannych i jeńców schwytanych pod Culloden Moor, wielu jakobitów wygnano bądź zesłano do kolonii, konfiskowano majątki, a nawet uderzono w tradycje klanowe m. in. zakazując używania języka gaelickiego, noszenia kiltu i gry na dudach.

Prince James Francis Edward Stuart by Alexis Simon Belle

Książę Karol Edward Stuart, znany jako Karol III, Młodszy Pretendent
(1720-1788)
Domena publiczna, via Wikimedia Commons.

Niezależnie od stanu faktycznego po bitwie pod Culloden Moor i pomimo krwawych represji, które spadły na Szkocję po ostatniej rebelii jakobici uważali kolejne pokolenia wygnanych Stuartów za władców de iure: Jakuba III (zm. 1766, zwanego Starszym Pretendentem), Karola III (zm. 1788, znanego jako Młodszy Pretendent lub Bonnie Prince Charlie) oraz Henryka IX (zm. 1807), na którym wygasła męska linia rodu. Następnie prawa do tronu odziedziczyła po kądzieli dynastia sabaudzka, a po niej bawarska.

Ten niewzruszony legitymizm połączony z godnym szacunku przywiązaniem do przegranej sprawy przetrwał w szczątkowej formie do dzisiaj: aktualnie jakobici za legalnego pretendenta uznają bawarskiego księcia Franciszka Wittelsbacha (ur. w 1933 r.), który niestety zrezygnował z roszczeń do tronu i ani myśli wylądować u wybrzeży Szkocji, aby wszcząć tam powstanie w słusznej sprawie…

AKTUALIZACJA 19.08.2021 © ŁUKASZ SOBANIAK


The 1745 Association.

Jakobityzm. Prof. dr hab Jacek Bartyzel. Organizacja Monarchistów Polskich.

Powstanie jakobickie 1745-1746. Paweł Hanczewski. Pasaż Wiedzy – Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie.

INNE ROCZNICE WYDARZEŃ HISTORYCZNYCH W NAJBLIŻSZYCH DNIACH:

9 lipca 1762 r r. Zofia von Anhalt-Zerbst (1729-1796), żona cara Piotra III (1728-1762) jako Katarzyna II objęła władzę w Rosji w wyniku zamachu stanu. Po "dobrowolnej" abdykacji dotychczasowy władca Piotr III został osadzony w areszcie domowym w pałacu w Ropszy pod Petersburgiem, gdzie już 17 lipca 1762 r. zmarł - jak oficjalnie stwierdzono po autopsji - z powodu "ataku kolki hemoroidalnej"...

10 lipca 1940 r. rozpoczęła się bitwa o Anglię, która według niemieckich założeń miała zapewnić Luftwaffe panowanie w powietrzu nad kanałem La Manche przed planowaną inwazją na Wyspy Brytyjskie (operacją „Seelöwe”). Więcej…

11 lipca 1979 r. amerykańska stacja orbitalna Skylab weszła w gęste warstwy atmosfery i uległa zniszczeniu, a jej szczątki spadły do Oceanu Indyjskiego i na zachodnią Australię, zabijając krowę.

12 lipca 1906 r. ostatecznie uniewinniono kapitana francuskiego sztabu generalnego Alfreda Dreyfusa, 12 lat wcześniej niesłusznie skazanego na karę dożywotniego pozbawienia wolności za szpiegostwo na rzecz Niemiec, co zakończyło aferę znaną jako sprawa Dreyfusa.

13 lipca 1923 r. na wzgórzu w pobliżu Los Angeles odsłonięto napis HOLLYWOODLAND, który po skróceniu do HOLLYWOOD w 1949 r. stał się nie tylko nieodłącznym elementem krajobrazu, ale także jednym z najbardziej rozpoznawalnych na świecie symboli, ikoną popkultury i przedmiotem licznych nawiązań, żartów i memów. Więcej…

14 lipca 1789 r. zrewoltowany tłum wdarł się do paryskiej Bastylii, uznanej za znienawidzony symbol francuskiej monarchii absolutnej. Więcej…

15 lipca 1410 r. pod Grunwaldem doszło do jednej z największych bitew średniowiecznej Europy (łącznie po obu stronach walczyło około 50.000 ludzi). Połączone siły polsko-litewskie pokonały armię zakonu krzyżackiego, wspieraną przez rycerstwo zachodnioeuropejskie.

WIĘCEJ WYDARZEŃ HISTORYCZNYCH W CIĄGU ROKU...