Tego dnia w 1945 roku
20 stycznia 1945 r. z wyroku Polskiego Państwa Podziemnego w Zakopanem został powieszony Wacław Krzeptowski – przywódca kolaboracyjnego Goralenvolku – zinstytucjonalizowanej i największej polskiej kolaboracji z Niemcami.
Już 7 listopada 1939 r. jako przedstawiciel polskich górali uczestniczył w uroczystości objęcia przez Hansa Franka stanowiska gubernatora Generalnego Gubernatorstwa, następnie dziękując mu za „oswobodzenie górali od ucisku władz polskich”. Od 1940 r. był przewodniczącym zależnego od Niemców Goralenverein (Związku Górali), potem stanął na czele Goralisches Komitee (Komitetu Góralskiego) – namiastki autonomicznego samorządu góralskiego. Niemcy stracili zainteresowanie ideą Goralenvolku na początku 1943 r., gdy nie udało się zorganizować góralskiej jednostki SS (Goralische Waffen SS Legion). Wtedy też Wacław Krzeptowski utracił poparcie Niemców. Po próbie aresztowania przez Niemców w 1944 ukrywał się w górach, gdzie został ujęty przez oddział AK „Kurniawa” w 1945 r. Wyrok wykonano niemal bezzwłocznie.
Gubernator Hans Frank podczas rozmowy z Wacławem Krzeptowskim, kwiecień 1940 r.
Fotograf nieznany.
Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe (Sygnatura: 2-3076)
Domena publiczna, via Wikimedia Commons
INNE WYDARZENIA HISTORYCZNE MIESIĄCA...
1 grudnia 1918 r. Szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego generał Stanisław Szeptycki wydał rozkaz nr 38, na mocy którego czerwono-biała szachownica stała się znakiem rozpoznawczym polskiego lotnictwa wojskowego. Szachownica w tym układzie pozostawała w użyciu aż do 1993 r., kiedy to wprowadzono nowy wzór znaku: z zamienioną kolejnością pól jako rzekomo bardziej poprawny heraldycznie. |
2 grudnia 1908 r. dwuletni Aisin Gioro Puyi został ostatnim cesarzem Chin (jako cesarz Hsuan Tung). Cesarz pod naciskiem rodziny zrzekł się rzeczywistej władzy w 1912 r., zachowując jednak honorowy tytuł cesarski. |
3 grudnia 1961 r. w Sosnowcu Stanisław Jaros bezskutecznie usiłował dokonać zamachu bombowego na I sekretarza KC PZPR Władysława Gomułkę. Więcej… |
4 grudnia 1793 r. w Paryżu dekretem 14 Frimaire'a zarządzono wydawanie „Bulletin des lois de la République Française”, pierwszego na świecie dziennika urzędowego służącego publikacji aktów prawnych. |
5 grudnia 1933 r. – zniesienie prohibicji w USA (ratyfikacja 21. poprawki do Konstytucji Stanów Zjednoczonych uchylającej 18. poprawkę o wprowadzeniu prohibicji). Więcej… |
6 grudnia 1956 r. mecz piłki wodnej Węgry-ZSRR rozegrany w trakcie igrzysk olimpijskich w Melbourne (niedługo po stłumieniu przez ZSRR powstania węgierskiego) kończy się krwawą bójką zawodników - sprowokowany zawodnik ZSRR uderzył Węgra. Więcej… |
7 grudnia 1941 r. japoński zespół uderzeniowy (6 lotniskowców i 380 samolotów) dowodzony przez admirała Isoroku Yamamoto zaatakował amerykańską bazę lotniczą i morską w Pearl Harbour na Hawajach. Więcej… |
8 grudnia 1902 r. w Parochońsku na Polesiu urodziła się Zofia Chomętowska (1902-1991), jedna z najważniejszych autorek polskiej fotografii dwudziestolecia międzywojennego. Więcej… |
9 grudnia 1952 r. w Londynie zmiana pogody doprowadziła do ustąpienia Wielkiego Smogu, utrzymującego się od 5 grudnia. W ciągu tych kilku dni mgła zawierająca zanieczyszczenia atmosferyczne powstałe głównie w wyniku spalania węgla doprowadziła do śmierci co najmniej 4 tysięcy mieszkańców Londynu. |
10 grudnia 1942 r. Rząd Rzeczpospolitej Polskiej na uchodźstwie przesłał pierwszy oficjalny raport o holokauście (tzw. notę Raczyńskiego) do ministrów spraw zagranicznych 26 państw sygnatariuszy Deklaracji Narodów Zjednoczonych. Notę dyplomatyczną sporządzono na podstawie dokumentów przywiezionych z okupowanej Polski przez kuriera Jana Karskiego. |
11 grudnia 1941 r. Rzeczpospolita Polska wypowiada wojnę Cesarstwu Japonii. Więcej… |
13 grudnia 1981 r. Rada Państwa Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej wprowadza stan wojenny na terenie kraju. Więcej… |
15 grudnia 1961 r. w Bet Ha’am (Izrael) ogłoszono wyrok w procesie SS-Obersturmbannführera Adolfa Eichmanna, uczestnika konferencji w Wannsee, a następnie sprawnego logistyka Endlösung w Głównym Urzędzie Bezpieczeństwa Rzeszy. Więcej… |
16 grudnia 1922 r. podczas otwarcia wystawy w warszawskiej "Zachęcie" Eligiusz Niewiadomski dokonał zamachu na życie prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Gabriela Narutowicza, oddając do niego trzy strzały z pistoletu, które spowodowały śmierć na miejscu. Więcej… |
17 grudnia 1883 r. Sąd Najwyższy USA orzekł w sprawie Ex parte Crow Dog (109 U.S. 556). W świetle tego orzeczenia sądy federalne nie obejmowały swoją jurysdykcją spraw o morderstwo, jeśli doszło do niego na terenie rezerwatu, sprawca i ofiara byli Indianami, a przestępstwo zostało osądzone przez sąd plemienny. W reakcji na to rozstrzygnięcie Kongres USA uchwalił Major Crimes Act (1885), poddający poważniejsze przestępstwa pod jurysdykcję federalną, niezależnie od okoliczności rozważanych w sprawie Ex parte Crow Dog. |
17 grudnia 1944 r. w Malmedy (Belgia) w trakcie niemieckiej kontrofensywy w Ardenach, żołnierze Waffen-SS („Kampfgruppe Peiper”) w niewyjaśnionych do końca okolicznościach dokonali masakry amerykańskich jeńców wojennych i osób cywilnych (łącznie 86 osób). Więcej… |
17 grudnia 1970 r. "Czarny Czwartek" - wojsko i milicja ostrzelały tłum robotników w rejonie przystanku Szybkiej Kolei Miejskiej Gdynia Stocznia. Według ustaleń prokuratury śmierć poniosło 10 osób. |
18 grudnia 1865 r. weszła w życie 13. poprawka do Konstytucji Stanów Zjednoczonych dotycząca zniesienia niewolnictwa i robót przymusowych. Więcej… |
19 grudnia 2007 r. indiańscy aktywiści z plemienia Lakota z Russelem Meansem na czele ogłosili, że jednostronnie zrywają wszystkie traktaty zawarte ponad 150 lat temu z rządem USA. Więcej… |
20 grudnia 1991 r. podłączono do Internetu pierwsze komputery w Polsce. Więcej… |
21 grudnia 1664 r. nadintendent finansów Nicolas Fouquet został skazany przez specjalny francuski trybunał na konfiskatę majątku i banicję za malwersacje finansowe. Więcej… |
22 grudnia 1894 r. oskarżony o szpiegostwo na rzecz Niemiec kapitan armii francuskiej Alfred Dreyfus (1859-1935) został skazany na podstawie spreparowanych dowodów na degradację i dożywotnie zesłanie do kolonii karnej na Wyspie Diabelskiej (Gujana Francuska). Więcej… |
27 grudnia 1979 r. sowiecki wywiad wojskowy przeprowadził operację „Sztorm-333” - atak na pałac Tadż-bek w Kabulu, rezydencję prezydenta Afganistanu Hafizullaha Amina (którego KGB podejrzewało o działalność agenturalną na rzecz CIA). Więcej… |
29 grudnia 1890 r. nad potokiem Wounded Knee w Dakocie Południowej 7 Pułk Kawalerii Stanów Zjednoczonych dokonał masakry Indian z plemienia Dakotów. Więcej… |
