Tego dnia w 1894 roku



22 grudnia 1894 r. oskarżony o szpiegostwo na rzecz Niemiec kapitan armii francuskiej Alfred Dreyfus (1859-1935) został skazany na podstawie spreparowanych dowodów na degradację i dożywotnie zesłanie do kolonii karnej na Wyspie Diabelskiej (Gujana Francuska).

Alfred Dreyfus (1859-1935)

Kapitan Alfred Dreyfus około 1894 r.
Aaron Gerschel
Domena publiczna,
via Wikimedia Commons

Po trzydniowym procesie przed sądem wojskowym Alfred Dreyfus utracił dobre imię, stopień oficerski oraz wolność. Istotną przyczyną fałszywego oskarżenia i niesłusznego skazania Dreyfusa była niechęć znacznej części korpusu oficerskiego do promowania Francuzów pochodzenia żydowskiego.

Fałszerstwo ujawnił publicznie Émile Zola na łamach gazety „L’Aurore” publikując 13 stycznia 1898 r. list otwarty do prezydenta Republiki Francuskiej, zatytułowany „J’Accuse…!”. Publikację uznano za „zniesławienie armii”, a samego pisarza skazano na rok więzienia (kary uniknął uciekając do Wielkiej Brytanii).

Degradation alfred dreyfus

Zdrajca: degradacja Alfreda Dreyfusa w Sądzie Morland Szkoły Wojskowej w Paryżu.
Henri Meyer – Bibliothèque nationale de France
Domena publiczna,
via Wikimedia Commons

Pomimo oczywistej niewinności Dreyfusa w kolejnych procesach odwoławczych utrzymywano wyrok skazujący, dopiero 12 lipca 1906 r. francuski Najwyższy Sąd Apelacyjny całkowicie anulował wyrok sądu wojskowego. Alfredowi Dreyfusowi przywrócono stopień wojskowy i awansowano go do stopnia majora. Został też odznaczony Legią Honorową.

Afera Dreyfusa najpierw podzieliła społeczeństwo francuskie, a w konsekwencji przyniosła istotne zmiany dla życia politycznego i społecznego Francji (m. in. armię poddano cywilnej kontroli). Z czasem sprawa stała się też tematem wielu książek i filmów (ostatnio np. Romana Polańskiego Oficer i szpieg – 2019).

AKTUALIZACJA 12.12.2021 © ŁUKASZ SOBANIAK


Tadeusz Hanausek. Tragiczna pomyłka. „Przekrój”. nr 28, s. 42, 1999-07-11.

J’Accuse! – Oskarżam!  Polskie Radio – Historia, 2014-12-22.

INNE ROCZNICE WYDARZEŃ HISTORYCZNYCH W NAJBLIŻSZYCH DNIACH:

1 czerwca 1962 r. w więzieniu w Ramli (Izrael) wykonano karę śmierci orzeczoną 15 grudnia 1961 r. wyrokiem Sądu Okręgowego w Jerozolimie wobec SS-Obersturmbannführera Adolfa Eichmanna za zbrodnie przeciwko ludności żydowskiej, zbrodnie wojenne, zbrodnie przeciwko ludzkości oraz przynależność do organizacji uznanych w Norymberdze za przestępcze. Egzekucję poprzedziło odrzucenie apelacji przez Sąd Najwyższy Izraela i nieskorzystanie z prawa łaski przez prezydenta Icchaka Ben Cewiego. Wyrok wykonano zaraz po północy. W ciągu kilku godzin ciało skremowano, a popioły rozsypano w Morzu Śródziemnym poza wodami terytorialnymi Izraela.

2 czerwca 1953 r. Elżbieta II została koronowana na królową Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej. Koronacja odbyła się w Opactwie Westminsterskim i była pierwszą taką ceremonią transmitowaną przez telewizję.

3 czerwca 1666 r. w Cieśninie Kaletańskiej angielski wiceadmirał Sir George Ayscue (1616-1672) poddał Holendrom swój flagowy okręt HMS "Royal Prince". Więcej…

4 czerwca 1963 r. brytyjski sekretarz stanu ds. wojny John Profumo (1915-2006) podał się do dymisji w następstwie ujawnionego skandalu obyczajowego z wątkami szpiegowskimi (Afera Profumo). Rezygnację polityka podano do publicznej wiadomości następnego dnia. Więcej…

4 czerwca 1989 r. w Polsce odbyły się pierwsze po II wojnie światowej częściowo wolne wybory do Sejmu i wolne wybory do Senatu. W 2013 r. Sejm Rzeczpospolitej Polskiej w przekonaniu "o szczególnym znaczeniu tej daty dla Polski" ustanowił 4 czerwca Dniem Wolności i Praw Obywatelskich.

5 czerwca 1963 r. w Killinardrish (Cork) w Irlandii zmarł generał Adrian Carton de Wiart (1880-1963), uczestnik wojny burskiej, obu wojen światowych, a w międzyczasie wojny polsko-bolszewickiej. Więcej…

WIĘCEJ WYDARZEŃ HISTORYCZNYCH W CIĄGU ROKU...