Tego dnia w 1894 roku



22 grudnia 1894 r. oskarżony o szpiegostwo na rzecz Niemiec kapitan armii francuskiej Alfred Dreyfus (1859-1935) został skazany na podstawie spreparowanych dowodów na degradację i dożywotnie zesłanie do kolonii karnej na Wyspie Diabelskiej (Gujana Francuska).

Alfred Dreyfus (1859-1935)

Kapitan Alfred Dreyfus około 1894 r.
Aaron Gerschel
Domena publiczna,
via Wikimedia Commons

Po trzydniowym procesie przed sądem wojskowym Alfred Dreyfus utracił dobre imię, stopień oficerski oraz wolność. Istotną przyczyną fałszywego oskarżenia i niesłusznego skazania Dreyfusa była niechęć znacznej części korpusu oficerskiego do promowania Francuzów pochodzenia żydowskiego.

Fałszerstwo ujawnił publicznie Émile Zola na łamach gazety „L’Aurore” publikując 13 stycznia 1898 r. list otwarty do prezydenta Republiki Francuskiej, zatytułowany „J’Accuse…!”. Publikację uznano za „zniesławienie armii”, a samego pisarza skazano na rok więzienia (kary uniknął uciekając do Wielkiej Brytanii).

Degradation alfred dreyfus

Zdrajca: degradacja Alfreda Dreyfusa w Sądzie Morland Szkoły Wojskowej w Paryżu.
Henri Meyer – Bibliothèque nationale de France
Domena publiczna,
via Wikimedia Commons

Pomimo oczywistej niewinności Dreyfusa w kolejnych procesach odwoławczych utrzymywano wyrok skazujący, dopiero 12 lipca 1906 r. francuski Najwyższy Sąd Apelacyjny całkowicie anulował wyrok sądu wojskowego. Alfredowi Dreyfusowi przywrócono stopień wojskowy i awansowano go do stopnia majora. Został też odznaczony Legią Honorową.

Afera Dreyfusa najpierw podzieliła społeczeństwo francuskie, a w konsekwencji przyniosła istotne zmiany dla życia politycznego i społecznego Francji (m. in. armię poddano cywilnej kontroli). Z czasem sprawa stała się też tematem wielu książek i filmów (ostatnio np. Romana Polańskiego Oficer i szpieg – 2019).

AKTUALIZACJA 12.12.2021 © ŁUKASZ SOBANIAK


Tadeusz Hanausek. Tragiczna pomyłka. „Przekrój”. nr 28, s. 42, 1999-07-11.

J’Accuse! – Oskarżam!  Polskie Radio – Historia, 2014-12-22.

INNE ROCZNICE WYDARZEŃ HISTORYCZNYCH W NAJBLIŻSZYCH DNIACH:

28 lipca 1945 r. w Nowym Jorku samolot B-25D zderzył się z Empire State Building, najwyższym wtedy budynkiem świata. Więcej…

29 lipca 1958 r. w Waszyngtonie prezydent USA Dwight D. Eisenhower podpisał National Aeronautics and Space Act, na mocy którego założono NASA (National Aeronautics and Space Administration) - podległą prezydentowi agencję odpowiedzialną za narodowy program lotów kosmicznych.

30 lipca 1941 r. w Londynie podpisano układ Sikorski-Majski, przywracający stosunki dyplomatyczne pomiędzy Rzeczpospolitą Polską a ZSRR, zerwane z dniem 17 września 1939 r. Więcej…

31 lipca 1942 r. Sąd Najwyższy USA wydał orzeczenie w sprawie Ex parte Quirin (317 U.S. 1) dotyczącej procedowania odnośnie zatrzymanych w stanach Nowy Jork i Floryda ośmiu uczestników niemieckiej akcji dywersyjnej (Operacja Pastorius). Więcej…

31 lipca 1944 r. nad Morzem Śródziemnym w okolicach Marsylii zaginął Antoine de Saint-Exupéry, francuski pilot, pisarz i poeta. Stało się to w trakcie lotu bojowego samolotem F-5B w barwach lotnictwa Wolnych Francuzów. Więcej…

31 lipca 1970 r. brytyjska Royal Navy zaprzestała wydawać grog marynarzom. Smutne to wydarzenie było wynikiem burzliwych obrad w Izbie Gmin (niesławna Great Rum Debate). Tak umarła tradycja zapoczątkowana formalnie rozkazem admirała Edwarda Vernona w 1740 r.

1 sierpnia 1944 r. w Warszawie wybuchło powstanie zorganizowane przez Armię Krajową. Chociaż działania zbrojne podjęto przeciwko okupującym Warszawę wojskom niemieckim istotnym celem politycznym Powstania Warszawskiego miało być przeciwdziałanie sowietyzacji Polski, postępującej w miarę "wyzwalania" jej terytorium przez oddziały Armii Czerwonej...

2 sierpnia 1876 r. w Deadwood (obecnie Południowa Dakota) w trakcie gry w pokera zginął James "Dziki Bill" Hickok (1837-1876), legendarny rewolwerowiec, szeryf i zawodowy hazardzista. Więcej…

3 sierpnia 1778 r. w Mediolanie otwarto teatr La Scala, jedną z najsłynniejszych scen operowych na świecie. W dniu inauguracji wystawiono operę Europa riconosciuta Antonia Salieriego (1750-1825).

WIĘCEJ WYDARZEŃ HISTORYCZNYCH W CIĄGU ROKU...