Tego dnia w 1978 roku
24 stycznia 1978 r. w północno-zachodniej Kanadzie (w pobliżu Wielkiego Jeziora Niewolniczego) rozbił się radziecki satelita szpiegowski Kosmos 954 z reaktorem atomowym na pokładzie, rozrzucając materiał radioaktywny na powierzchni 124 tys. km².
W wyniku żmudnych poszukiwań szczątków satelity prowadzonych w warunkach arktycznych przez zespoły amerykańsko-kanadyjskie (operacja Morning Light) odnaleziono tylko niektóre większe elementy wraku z częścią paliwa jądrowego. Koszty poszukiwań i związanych z nimi akcji oszacowano na około 14 milionów dolarów kanadyjskich. Na mocy porozumienia z 1981 r. ZSRR miało zapłacić Kanadzie tytułem roszczeń odszkodowawczych kwotę 3 milionów dolarów kanadyjskich.
Operacja Morning Light. Poszukiwania radioaktywnych szczątków satelity przy użyciu ręcznych detektorów promieniowania.
Federal Government of the United States. 1978.
Domena publiczna, via Wikimedia Commons
Nie był to jedyny przypadek upadku na Ziemię radioaktywnych elementów z sowieckich satelitów – w pozostałych znanych przypadkach radioaktywne śmieci wpadły do oceanów.
Nieco niepokojący jest fakt, że ZSRR w latach 1967-1988 w ramach programu RORSAT (system radarowego rozpoznania oceanów) umieścił w przestrzeni kosmicznej łącznie około 34 satelitów z paliwem jądrowym Uran-235 na pokładzie. Orbity tych satelitów (bądź oddzielonych od nich radioaktywnych śmieci) stopniowo obniżają się i można przypuszczać, że w ciągu kilkudziesięciu-kilkuset lat radioaktywne elementy powrócą na Ziemię.
Skalę zagrożenia trudno oszacować z uwagi na stopień utajnienia sowieckiego projektu…
AKTUALIZACJA 27.01.2022 © ŁUKASZ SOBANIAK
Settlement of Claim between Canada and the Union of Soviet Socialist Republics for Damage Caused by „Cosmos 954”. Space Law. JAXA
Havoc in the Heavens: Soviet-Era Satellite’s Leaky Reactor’s Lethal Legacy. http://www.space.com
Operation Morning Light – An Operational History. Arctic Operational Histories. 2020.
INNE ROCZNICE WYDARZEŃ HISTORYCZNYCH W NAJBLIŻSZYCH DNIACH:
12 grudnia 1942 r. oddziały Wehrmachtu dowodzone przez feldmarszałka Ericha von Mansteina rozpoczęły operację "Wintergewitter", która miała na celu przerwanie okrążenia niemieckiej 6 Armii generała Friedricha Paulusa, broniącej się w Stalingradzie. |
13 grudnia 1981 r. Rada Państwa Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej wprowadza stan wojenny na terenie kraju. Więcej… |
14 grudnia 1957 r. zakończono odbudowę Bramy Brandenburskiej, mocno uszkodzonej w czasie walk o Berlin. Odbudowy dokonano wspólnym wysiłkiem powojennego podzielonego Berlina. Rekonstruktorzy z Berlina Wschodniego wnieśli jednak swoje poprawki w duchu nowych czasów: kwadrygę Wiktorii pozbawiono orła i Żelaznego Krzyża. Oryginalny wygląd kwadrygi przywrócono dopiero po 1990 r. |
15 grudnia 1961 r. w Jerozolimie orzeczono karę śmierci w procesie SS-Obersturmbannführera Adolfa Eichmanna, uczestnika konferencji w Wannsee, a następnie sprawnego logistyka operacji Głównego Urzędu Bezpieczeństwa Rzeszy składających się na Endlösung. Więcej… |
16 grudnia 1922 r. podczas wystawy w warszawskiej "Zachęcie" Eligiusz Niewiadomski dokonał zamachu na życie prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Gabriela Narutowicza, oddając do niego trzy strzały z pistoletu, które spowodowały śmierć na miejscu. Więcej… |
17 grudnia 1883 r. Sąd Najwyższy USA orzekł w sprawie Ex parte Crow Dog (109 U.S. 556). W świetle tego orzeczenia sądy federalne nie obejmowały swoją jurysdykcją spraw o morderstwo, jeśli doszło do niego na terenie rezerwatu, sprawca i ofiara byli Indianami, a przestępstwo zostało osądzone przez sąd plemienny. W reakcji na to rozstrzygnięcie Kongres USA uchwalił Major Crimes Act (1885), poddający poważniejsze przestępstwa pod jurysdykcję federalną, niezależnie od okoliczności rozważanych w sprawie Ex parte Crow Dog. |
17 grudnia 1944 r. w Malmedy (Belgia) w trakcie niemieckiej kontrofensywy w Ardenach, żołnierze Waffen-SS („Kampfgruppe Peiper”) w niewyjaśnionych do końca okolicznościach dokonali masakry amerykańskich jeńców wojennych i osób cywilnych (łącznie 86 osób). Więcej… |
18 grudnia 1865 r. weszła w życie 13. poprawka do Konstytucji Stanów Zjednoczonych dotycząca zniesienia niewolnictwa i robót przymusowych. Więcej… |
