Tego dnia w 1626 roku



24 maja 1626 r. Dyrektor Generalny Nowych Niderlandów Peter Minuit (1589-1638) kupił od Delawarów (Algonkinów) wyspę Manhattan.

The Purchase of Manhattan Island

Negocjacje w sprawie zakupu wyspy Manhattan w 1626 r.
Alfred Fredericks, 1909 r. Źródło: Popular Science Monthly Volume 75
Domena publiczna,
via Wikimedia Commons

Jak wynika z zachowanego listu kupca Pietera Janszoona Schaghena do zwierzchników holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej (datowanego na 5 listopada 1626 r.) Manhattan nabyto od Indian za towary o wartości 60 ówczesnych guldenów holenderskich.

Między legendy należy włożyć przekaz, że Manhattan kupiono za równowartość 24 dolarów. Źródłem powstania tego mitu jest błędne XIX-wieczne przeliczenie guldenów holenderskich na dolary amerykańskie. Aktualnie siłę nabywczą 60 guldenów holenderskich z 1626 r. szacuje się na równowartość pomiędzy kwotą 1.143 dolarów (według przeliczenia ze strony Value of the Guilder / Euro z 2020 r.) a kwotą 15.600 dolarów (James i Michelle Nevius, Footprints in New York: Tracing the Lives of Four Centuries of New Yorkers. 2014).

Cena być może niewygórowana, ale z pewnością nieporównywalna z równowartością garści szklanych paciorków. Godzi się też przypomnieć, że ówcześnie nieruchomość nie była zabudowana i wymagała znacznych nakładów – choćby na karczowanie. Jeszcze w 1664 r. Nowy Amsterdam zajmował zaledwie południowy skrawek Manhattanu.

GezichtOpNieuwAmsterdam

Nowy Amsterdam, południowa część Manhattanu. 1664 r.
Johannes Vingboons. Geheugen van Nederland. 1664.
Domena publiczna,
via Wikimedia Commons

Prawdziwy problem przedmiotowej transakcji polegał jednak na czymś zupełnie innym niż uzgodniona cena sprzedaży.  Strony umowy odmiennie rozumiały jej istotę: sama koncepcja sprzedaży ziemi „na własność” leżała poza aparatem pojęciowym Indian. Ziemia mogła być używana (i tak też znaczenie transakcji pojmowali Indianie), ale nigdy nie posiadana na własność. Zatem jedna ze stron kupowała na własność, a druga co najwyżej oddawała w formę władania porównywalną z dzierżawą.

Wodzowie Delawarów z pewnością mieli na głowie ważniejsze rzeczy niż konsultacje z prawnikami…

AKTUALIZACJA 24.05.2021 © ŁUKASZ SOBANIAK


List Pietera Schaghena z 5 listopada 1626 r. z tłumaczeniem angielskim

Jak Holendrzy na wyspie Manhattan zbudowali Nowy Amsterdam. I jak go przehandlowali. Interia Nowa Historia, 1 stycznia 2018.

Nevius, James; Nevius, Michelle (2014). Footprints in New York: Tracing the Lives of Four Centuries of New Yorkers. Guilford, Conn.: Lyons Press. ISBN 978-0-7627-9636-6.

INNE ROCZNICE WYDARZEŃ HISTORYCZNYCH W NAJBLIŻSZYCH DNIACH:

1 czerwca 1962 r. w więzieniu w Ramli (Izrael) wykonano karę śmierci orzeczoną 15 grudnia 1961 r. wyrokiem Sądu Okręgowego w Jerozolimie wobec SS-Obersturmbannführera Adolfa Eichmanna za zbrodnie przeciwko ludności żydowskiej, zbrodnie wojenne, zbrodnie przeciwko ludzkości oraz przynależność do organizacji uznanych w Norymberdze za przestępcze. Egzekucję poprzedziło odrzucenie apelacji przez Sąd Najwyższy Izraela i nieskorzystanie z prawa łaski przez prezydenta Icchaka Ben Cewiego. Wyrok wykonano zaraz po północy. W ciągu kilku godzin ciało skremowano, a popioły rozsypano w Morzu Śródziemnym poza wodami terytorialnymi Izraela.

2 czerwca 1953 r. Elżbieta II została koronowana na królową Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej. Koronacja odbyła się w Opactwie Westminsterskim i była pierwszą taką ceremonią transmitowaną przez telewizję.

3 czerwca 1666 r. w Cieśninie Kaletańskiej angielski wiceadmirał Sir George Ayscue (1616-1672) poddał Holendrom swój flagowy okręt HMS "Royal Prince". Więcej…

4 czerwca 1963 r. brytyjski sekretarz stanu ds. wojny John Profumo (1915-2006) podał się do dymisji w następstwie ujawnionego skandalu obyczajowego z wątkami szpiegowskimi (Afera Profumo). Rezygnację polityka podano do publicznej wiadomości następnego dnia. Więcej…

4 czerwca 1989 r. w Polsce odbyły się pierwsze po II wojnie światowej częściowo wolne wybory do Sejmu i wolne wybory do Senatu. W 2013 r. Sejm Rzeczpospolitej Polskiej w przekonaniu "o szczególnym znaczeniu tej daty dla Polski" ustanowił 4 czerwca Dniem Wolności i Praw Obywatelskich.

5 czerwca 1963 r. w Killinardrish (Cork) w Irlandii zmarł generał Adrian Carton de Wiart (1880-1963), uczestnik wojny burskiej, obu wojen światowych, a w międzyczasie wojny polsko-bolszewickiej. Więcej…

WIĘCEJ WYDARZEŃ HISTORYCZNYCH W CIĄGU ROKU...