Tego dnia w 1939 roku
24 lipca 1939 r. premier Węgier Pál Teleki w depeszy do Adolfa Hitlera odmówił jakiegokolwiek udziału Węgier w planowanej niemieckiej inwazji na Polskę.
Żądania niemieckie dotyczyły udostępnienia węgierskich linii kolejowych, co umożliwiłoby niemieckim oddziałom tranzyt przez Koszyce (ówcześnie na terytorium Węgier, obecnie Słowacja) i atak na Polskę od południa.
Uzasadniając odmowę Pál Teleki wyjaśnił, że „Węgry nie mogą przedsięwziąć żadnej akcji militarnej przeciw Polsce ze względów moralnych”.
Mniej oficjalne, ale jeszcze bardziej zdecydowane stanowisko Węgier w tej sprawie wyraził regent Miklós Horthy w rozmowie z ambasadorem III Rzeszy, mówiąc: „Prędzej wysadzę nasze linie kolejowe, niż wezmę udział w inwazji na Polskę. Ze strony Węgier jest sprawą honoru narodowego nie brać udziału w jakiejkolwiek akcji zbrojnej przeciw Polsce.” Co więcej podjęto konkretne działania: Horthy rozkazał zaminowanie tuneli kolejowych i ich wysadzenie w przypadku próby przedarcia się Niemców siłą.
Oficjalnie neutralne, a w rzeczywistości przyjazne Polsce stanowisko Węgrów umożliwiło po zakończeniu walk we wrześniu 1939 r. ewakuację na Zachód około stu tysięcy polskich żołnierzy (mimo formalnego internowania, w większości udało im się „zbiec” do Francji na wiosnę 1940 r.). Niezależnie od tego przekroczenie węgierskiej granicy umożliwiło setkom tysięcy polskich obywateli (w tym wielu Żydom) ucieczkę z okupowanej Polski.
Hungary in the Mirror of the Western World 1938–1958. IV. Hitler and Hungary. CORVINUS LIBRARY Hungarian History. 2012.
80 lat temu Pál Teleki odmówił Hitlerowi pomocy w ataku na Polskę. DZIEJE.PL. 24.07.2019.
Wielki przyjaciel Polski. Pomnik Pála Telekiego stanął w Krakowie. Sejm RP. 5.11.2020.
INNE ROCZNICE WYDARZEŃ HISTORYCZNYCH W NAJBLIŻSZYCH DNIACH:
25 marca 1811 r. francuski astronom Honoré Flaugergues (1755-1830?) odkrył kometę C/1811 F1 - czyli Wielką Kometę 1811 roku, która została uwieczniona przez samego Adama Mickiewicza. Więcej… |
26 marca 1979 r. w Waszyngtonie zawarto traktat pokojowy pomiędzy Izraelem i Egiptem, kończący wojny izraelsko-egipskie, trwające od I wojny izraelsko-arabskiej w 1948 r. Więcej… |
27 marca 1968 r. w pobliżu miasta Kirżacz w Rosji w katastrofie samolotu treningowego MiG-15 UTI zginął Jurij Gagarin (1934-1968), Bohater Związku Radzieckiego, okryty sławą pierwszego człowieka w kosmosie. Więcej… |
28 marca 1947 r. w pobliżu Baligrodu w Bieszczadach w zasadzce zorganizowanej przez Ukraińską Powstańczą Armię w niewyjaśnionych do końca okolicznościach zginął Karol Świerczewski (1897-1947), generał pułkownik Armii Czerwonej i generał broni ludowego Wojska Polskiego - człowiek, który został uwieczniony przez samego Ernesta Hemingwaya w powieści Komu bije dzwon (1940), a nadto dokonał rzeczy imponującej - został odsunięty od dowodzenia w Armii Czerwonej z powodu alkoholizmu i niekompetencji (1941-1942). |
29 marca 1925 r. w pociągu pomiędzy Stołpcami a Kołosowem (nad ówczesną granicą polsko-sowiecką) policjant Józef Muraszko śmiertelnie ranił podczas konwojowania byłych oficerów Wojska Polskiego Antoniego Wieczorkiewicza i Walerego Bagińskiego, skazanych za działalność komunistyczną i przygotowanie zamachów bombowych, które miały miejsce w 1923 r. w Warszawie i Krakowie. Więcej… |
30 marca 1981 r. w Waszyngtonie przed hotelem Hilton doszło do zamachu na prezydenta Ronalda Reagana (1911-2004). Więcej… |
31 marca 1889 r. w Paryżu dokonano uroczystego otwarcia wieży Eiffela. Na wieżę jako pierwsi weszli (windy jeszcze nie działały) urzędnicy rządowi i miejscy oraz przedstawiciele prasy. Otwarcie dla publiczności nastąpiło 15 maja 1889 r. Więcej… |
