24 lipca 1939 r. premier Węgier Pál Teleki w depeszy do Adolfa Hitlera odmówił jakiegokolwiek udziału Węgier w planowanej niemieckiej inwazji na Polskę.
Żądania niemieckie dotyczyły udostępnienia węgierskich linii kolejowych, co umożliwiłoby niemieckim oddziałom tranzyt przez Koszyce (ówcześnie na terytorium Węgier, obecnie Słowacja) i atak na Polskę od południa.
Uzasadniając odmowę Pál Teleki wyjaśnił, że „Węgry nie mogą przedsięwziąć żadnej akcji militarnej przeciw Polsce ze względów moralnych”.
Mniej oficjalne, ale jeszcze bardziej zdecydowane stanowisko Węgier w tej sprawie wyraził regent Miklós Horthy w rozmowie z ambasadorem III Rzeszy, mówiąc: „Prędzej wysadzę nasze linie kolejowe, niż wezmę udział w inwazji na Polskę. Ze strony Węgier jest sprawą honoru narodowego nie brać udziału w jakiejkolwiek akcji zbrojnej przeciw Polsce.” Co więcej podjęto konkretne działania: Horthy rozkazał zaminowanie tuneli kolejowych i ich wysadzenie w przypadku próby przedarcia się Niemców siłą.
Oficjalnie neutralne, a w rzeczywistości przyjazne Polsce stanowisko Węgrów umożliwiło po zakończeniu walk we wrześniu 1939 r. ewakuację na Zachód około stu tysięcy polskich żołnierzy (mimo formalnego internowania, w większości udało im się „zbiec” do Francji na wiosnę 1940 r.). Niezależnie od tego przekroczenie węgierskiej granicy umożliwiło setkom tysięcy polskich obywateli (w tym wielu Żydom) ucieczkę z okupowanej Polski.
AKTUALIZACJA 25.07.2024 © ŁUKASZ SOBANIAK
Hungary in the Mirror of the Western World 1938–1958. IV. Hitler and Hungary. CORVINUS LIBRARY Hungarian History. 2012.
80 lat temu Pál Teleki odmówił Hitlerowi pomocy w ataku na Polskę. DZIEJE.PL. 24.07.2019.
Wielki przyjaciel Polski. Pomnik Pála Telekiego stanął w Krakowie. Sejm RP. 5.11.2020.
Pál Teleki. W obronie honoru i Polski przeciwko Niemcom. Historia Do Rzeczy. 25.07.2024.