Tego dnia w 1939 roku



24 lipca 1939 r. premier Węgier Pál Teleki w depeszy do Adolfa Hitlera odmówił jakiegokolwiek udziału Węgier w planowanej niemieckiej inwazji na Polskę.

Żądania niemieckie dotyczyły udostępnienia węgierskich linii kolejowych, co umożliwiłoby niemieckim oddziałom tranzyt przez Koszyce (ówcześnie na terytorium Węgier, obecnie Słowacja)  i atak na Polskę od południa.

Uzasadniając odmowę Pál Teleki wyjaśnił, że „Węgry nie mogą przedsięwziąć żadnej akcji militarnej przeciw Polsce ze względów moralnych”.

Mniej oficjalne, ale jeszcze bardziej zdecydowane stanowisko Węgier w tej sprawie wyraził regent Miklós Horthy w rozmowie z ambasadorem III Rzeszy, mówiąc: „Prędzej wysadzę nasze linie kolejowe, niż wezmę udział w inwazji na Polskę. Ze strony Węgier jest sprawą honoru narodowego nie brać udziału w jakiejkolwiek akcji zbrojnej przeciw Polsce.” Co więcej podjęto konkretne działania: Horthy rozkazał zaminowanie tuneli kolejowych i ich wysadzenie w przypadku próby przedarcia się Niemców siłą.

Oficjalnie neutralne, a w rzeczywistości przyjazne Polsce stanowisko Węgrów umożliwiło po zakończeniu walk we wrześniu 1939 r. ewakuację na Zachód około stu tysięcy polskich żołnierzy (mimo formalnego internowania, w większości udało im się „zbiec” do Francji na wiosnę 1940 r.). Niezależnie od tego przekroczenie węgierskiej granicy umożliwiło setkom tysięcy polskich obywateli (w tym wielu Żydom) ucieczkę z okupowanej Polski.

AKTUALIZACJA 25.07.2024 © ŁUKASZ SOBANIAK


Hungary in the Mirror of the Western World 1938–1958. IV. Hitler and Hungary. CORVINUS LIBRARY Hungarian History. 2012.

80 lat temu Pál Teleki odmówił Hitlerowi pomocy w ataku na Polskę. DZIEJE.PL. 24.07.2019.

Wielki przyjaciel Polski. Pomnik Pála Telekiego stanął w Krakowie. Sejm RP. 5.11.2020.

Pál Teleki. W obronie honoru i Polski przeciwko Niemcom. Historia Do Rzeczy. 25.07.2024.

INNE ROCZNICE WYDARZEŃ HISTORYCZNYCH W NAJBLIŻSZYCH DNIACH:

28 kwietnia 1945 r. w Giulino di Mezzegra nad jeziorem Como komunistyczni partyzanci rozstrzelali Benito Mussoliniego (1883-1945) i Clarę Petacci (1912-1945), schwytanych w trakcie próby ucieczki z Mediolanu do Szwajcarii. Rozstrzelano także innych ujętych członków kierownictwa Włoskiej Republiki Socjalnej. Więcej…

29 kwietnia 1899 r. w Achères koło Paryża Camille Jenatzy (1868-1913) jako pierwszy na świecie przekroczył prędkość 100 km/h. Więcej…

30 kwietnia 1943 r. brytyjski kontrwywiad zrealizował kluczowy element operacji Mincemeat. Była to niezwykła i drobiazgowo opracowana akcja dezinformacyjna, która skutecznie odwróciła uwagę państw osi od planowanej alianckiej inwazji na Sycylię, a ponadto przyniosła aliantom wiele innych niezamierzonych korzyści. Więcej…

1 maja 1960 r. nad Swierdłowskiem (obecnie Jekaterynburg) na Uralu został zestrzelony samolot szpiegowski Lockheed U-2.  Maszynę pilotował kapitan Francis Gary Powers (1929-1977), wykonujący dla CIA i USAF zadanie fotograficznego rozpoznania powietrznego nad terytorium ZSRR (misja Grand Slam). Więcej…

2 maja 73 r. zakończyło się rzymskie oblężenie Masady, potężnej twierdzy nad Morzem Martwym. Żołnierze X Legionu pod wodzą Flawiusza Silwy wkroczyli do fortecy, której obrońcy dowodzeni przez Eleazara ben Jaira popełnili zbiorowe samobójstwo w obliczu nieuchronnej klęski. Upadek Masady zakończył powstanie przeciwko panowaniu rzymskiemu w Judei, zwane wojną żydowską (66-73 r.). Od czasów generała Mosze Dajana (1915-1981) Masada jest jednym z historycznych miejsc, w których żołnierze armii izraelskiej składają przysięgę.

WIĘCEJ WYDARZEŃ HISTORYCZNYCH W CIĄGU ROKU...