Tego dnia w 1950 roku



25 stycznia 1950 r. podpisano umowę z ZSRR na produkcję w Polsce samochodu GAZ-M20 Pobieda  (pod nazwą FSO Warszawa).

Początkowo wybrana została licencja  Fiata 1100. Umowę handlową z Fiatem podpisano już w 1947 r., po czym rozpoczęto budowę fabryki. Jednakże w 1949 r. w warunkach nasilającej się zimnej wojny ze względów politycznych uznano za niedopuszczalną kontynuację współpracy z wytwórnią z kraju za „żelazną kurtyną” (rzekomo było to skutkiem decyzji samego Józefa Stalina).

Fiat 1100 B (16894012674)

Fiat 1100 BL 1948.

Prawdopodobnie w przypadku wyboru licencji włoskiej byłby to pierwszy produkowany seryjnie samochód w Polsce po II wojnie światowej.

Marco 56. 05.10.2014.

CC BY 2.0, via Wikimedia Commons

W tych okolicznościach w 1950 r. zakłady GAZ w Gorki (Niżny Nowgorod) przekazały Polsce dokumentację techniczną samochodu GAZ-M20 Pobieda, celem dokonania jej tłumaczenia, adaptacji i wdrożenia do produkcji. Licencję przekazano bezpłatnie, strona polska zapłaciła natomiast za dokumentację i maszyny produkcyjne.

GAZ-M-20 Pobeda Komsomolskaya Rd Minsk 10 September 2014

GAZ-M-20 Pobieda.

Pjotr Mahhonin. 10.09.2014.

CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons

W 1951 r. rozpoczęto produkcję, ponoć początkowo z części wytworzonych w ZSRR (według niektórych źródeł – zapewne wrogich Polsce Ludowej – opóźnienia we wdrożeniu do produkcji w Polsce były tak duże, że aż do 1954 r. FSO montowała tylko swoje logo na pojazdach wyprodukowanych w ZSRR). Pierwszy rok produkcji zamknięto zawrotną liczbą 75 wyprodukowanych samochodów (wobec docelowo planowanej rocznej 25.000 sztuk, czego nigdy nie udało się osiągnąć).

FSO Warszawa M20-57, 200, 201 or 202 during the Oldtimer Show 2008

FSO Warszawa 201/202.

János Tamás. 23.10.2008

CC BY-SA 2.0, via Wikimedia Commons

Pobiedę produkowano w ZSRR od 1946 r. i w chwili rozpoczęcia jej produkcji w Polsce nie była już konstrukcją nowoczesną (mimo wielu kolejnych polskich modernizacji), tak jak zresztą Fiat 1100 (wywodzący się konstrukcyjnie z lat 30 XX w.). Był to jednak pierwszy samochód osobowy produkowany seryjnie w Polsce po II wojnie światowej (w latach 1951–1973).

GAZ-M-20 in Warszawa (innenansicht)

Deska rozdzielcza FSO Warszawa M-20.

Oxfordian Kissuth. 08.07.2010

CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons

INNE ROCZNICE WYDARZEŃ HISTORYCZNYCH NA ŚWIECIE W NAJBLIŻSZYCH DNIACH:

14 listopada 1940 r. rozpoczął się całonocny nalot Luftwaffe na Coventry. Przy użyciu 515 samolotów w ciągu jednej nocy zniszczono centrum miasta, zabijając co najmniej 568 jego mieszkańców.

15 listopada 1796 r. rozpoczęła się bitwa pod Arcole, podczas której generał Napoleon Bonaparte rzekomo osobiście poprowadził krwawy i zwycięski szturm na most na rzece Alpone. Więcej…

16 listopada 1992 r. odkryto przypadkowo skarb z Hoxne (Suffolk, Anglia), największy zbiór złotych i srebrnych przedmiotów (w tym 14780 monet) z czasów rzymskich (395 - 408 n.e.). Wartość skarbu wyceniono na 1,75 mln £ (1993). Odkrycie skarbu z Hoxne miało wpływ na uregulowanie prawne kwestii dotyczących takich znalezisk (The Treasure Act 1996).

18 listopada 1965 r. wojska amerykańskie osiągnęły zwycięstwo taktyczne w bitwie w dolinie Ia Đrăng (Wietnam Południowy), zmuszając wojska Wietnamu Północnego do wycofania się do sąsiedniej Kambodży. Było to pierwsze większe bezpośrednie starcie lądowe pomiędzy US Army a Ludową Armią Wietnamu w czasie wojny wietnamskiej.

19 listopada 1703 r. w Bastylii zmarł Człowiek w żelaznej masce, długoletni więzień króla Francji Ludwika XIV. Nieustalona tożsamość tajemniczego więźnia oraz ścisły dozór i izolacja od otoczenia, jakimi go objęto w czasie długotrwałego uwięzienia stały się przedmiotem wielu hipotez, a także inspiracją dla powieści i filmu.

20 listopada 1820 r. na Pacyfiku (3700 km od wybrzeży Ameryki Południowej) brytyjski statek wielorybniczy „Essex” został staranowany przez kaszalota i zatonął. Rozbitkowie przez ponad 4 miesiące dryfowali po Pacyfiku - część z nich przeżyła dopuszczając się aktów kanibalizmu. Zdarzenia te stały się kanwą powieści Moby Dick autorstwa Hermana Melville’a (1819–1891).

INNE ROCZNICE WYDARZEŃ HISTORYCZNYCH W POLSCE W NAJBLIŻSZYCH TYGODNIACH:

22 listopada 1939 r. we Francji utworzono Ośrodek Oficerski w Cerizay. Oficjalnie obóz był przeznaczony dla oficerów Wojska Polskiego, dla których nie było przydziałów oraz dla "sprawców klęski wrześniowej". W rzeczywistości obóz był ośrodkiem odosobnienia dla przeciwników politycznych generała Władysława Sikorskiego. Po upadku Francji ośrodek został ewakuowany na wyspę Bute w Szkocji, gdzie jako Stacja Zborna Oficerów Rothesay kontynuował działalność do 1942 r., kiedy to po protestach członków Izby Gmin rozpoczęto jego likwidację, formalnie zakończoną w 1943 r.

23 listopada 1937 r.  w  w górach Piryn (Bułgaria) rozbił się samolot Polskich Linii Lotniczych „LOT” Douglas DC-2-115D o numerze rejestracyjnym SP-ASJ. W wypadku zginęli pilot Tadeusz Dmoszyński, mechanik Ryszard Walentukiewicz i radiooperator Marian Winnik oraz trzech pasażerów. Więcej…

25 listopada 2008 r. w Krakowie dokonano ekshumacji zwłok generała Władysława Sikorskiego (1881-1943) - celem przeprowadzenia ich badań i oględzin w Zakładzie Medycyny Sądowej Collegium Medicum Uniwersytetu Jagielońskiego w ramach rozpoczętego w 2008 r. śledztwa Instytutu Pamięci Narodowej. Raport z przeprowadzonej sekcji (2009) wykluczył hipotezy o pozbawieniu życia generała już przed katastrofą w Gibraltarze. Stwierdzono, że śmierć Władysława Sikorskiego nastąpiła wskutek obrażeń wielonarządowych, typowych dla ofiar wypadków komunikacyjnych. Więcej…

29 listopada 1830 r. w Warszawie członkowie sprzysiężenia w Szkole Podchorążych Piechoty pod wodzą porucznika Piotra Wysockiego wystąpili przeciwko powszechnie znienawidzonemu wodzowi naczelnemu wojsk Królestwa Polskiego wielkiemu księciu Konstantemu Romanowowi (1779–1831). Spisek wojskowy doprowadził do opanowania stolicy, dając początek Powstaniu Listopadowemu.

30 listopada 1808 r. pod Somosierrą doszło do zwycięskiej szarży polskich szwoleżerów na pozycje armii hiszpańskiej, co pozwoliło otworzyć armii Napoleona drogę na Madryt. Wydarzenie to nie tylko dało początek romantycznej legendzie utrwalonej w malarstwie i literaturze, ale i przyczyniło się do ukucia nieco już skompromitowanego merytorycznie terminu "kozietulszczyzna" (od nazwiska dowódcy szwadronu Jana Kozietulskiego) oznaczającego rzekomo właściwą Polakom skłonność do brawury i osiągania mało znaczących zwycięstw kosztem ogromnych strat.

1 grudnia 1918 r. Szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego generał Stanisław Szeptycki wydał rozkaz nr 38, na mocy którego czerwono-biała szachownica stała się znakiem rozpoznawczym polskiego lotnictwa wojskowego. Szachownica w tym układzie pozostawała w użyciu aż do 1993 r., kiedy to wprowadzono nowy wzór znaku: z zamienioną kolejnością pól jako rzekomo bardziej poprawny heraldycznie.

3 grudnia 1961 r. w Sosnowcu Stanisław Jaros bezskutecznie usiłował dokonać zamachu bombowego na I sekretarza KC PZPR Władysława Gomułkę. Więcej…

8 grudnia 1902 r. w Parochońsku na Polesiu urodziła się Zofia Chomętowska (1902-1991), jedna z najważniejszych autorek polskiej fotografii dwudziestolecia międzywojennego. Więcej…

11 grudnia 1941 r. Rzeczpospolita Polska wypowiedziała wojnę Cesarstwu Japonii. Bardzo dziwna to wojna, biorąc pod uwagę brak jakichkolwiek operacji wojskowych stron przeciwko sobie przy jednoczesnej kontynuacji ich przedwojennej współpracy w zakresie wywiadu (głównie przeciwko ZSRR). Więcej…

13 grudnia 1981 r. Rada Państwa Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej wprowadza stan wojenny na terenie kraju. Więcej…

WIĘCEJ WYDARZEŃ HISTORYCZNYCH W CIĄGU ROKU...