Tego dnia w 1968 roku



27 marca 1968 r. w pobliżu miasta Kirżacz w Rosji w katastrofie samolotu treningowego MiG-15 UTI  zginął Jurij Gagarin (1934-1968), Bohater Związku Radzieckiego, okryty sławą pierwszego człowieka w kosmosie.

Yuri Gagarin (1961) - Restoration

Jurij Gagarin. 1961 r.
Zdjęcie: Arto Jousi
Domena publiczna,
via Wikimedia Commons
Źródło: Finnish Museum of Photography

Przyczyny wypadku, w którym zginęli Jurij Gagarin i jego instruktor Władimir Sieriogin do dziś budzą wątpliwości. Przeprowadzone zostały w tej sprawie trzy odrębne dochodzenia: przez Siły Powietrzne, komisję KC KPZR i KGB. Raport KGB odtajniono w 2003 r. Według niego przyczyną wypadku był szereg nieprawidłowości w działaniu personelu naziemnego lotniska w Czkałowie – jeszcze przed startem zostały złamane liczne przepisy dotyczące bezpieczeństwo lotu, m. in. przekazano pilotom nieaktualną prognozę pogody oraz nie zdjęto zewnętrznych zbiorników paliwa (co było niedopuszczalne przy wykonywaniu zaplanowanych na lot Gagarina manewrów: nurkowania, beczki, korkociągu, lotu poziomego z prędkością minimalną). W czasie lotu samolot wpadł w korkociąg przy prędkości 750 km/h (wskutek zderzenia z ptakiem lub gwałtownego manewru pilota), a wyprowadzenie okazało się niemożliwe z powodu podwieszonych zewnętrznych zbiorników i zbyt małej wysokości lotu (której prawidłową ocenę utrudniła pilotom właśnie pogoda). Z kolei dokumenty komisji powołanej w 1968 r. przez Komitet Centralny Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego, odtajnione w 2011 r. zawierają konkluzję, że przyczyną wypadku był gwałtowny manewr wykonany przez pilotów w celu uniknięcia zderzenia z balonem meteorologicznym bądź wejścia w górną warstwę chmur (?), co doprowadziło do utraty sterowności odrzutowca. Niezależnie od powyższych hipotez pojawiło się szereg innych teorii (w tym spiskowych), wśród których można wymienić nawet zabójstwo Gagarina na polecenie Leonida Breżniewa.

Mig15UTI- patrol

MiG 15 UTI podwieszonymi zewnętrznymi zbiornikami paliwa. 2017 r.

Zdjęcie: Tadekptaku.

CC BY 3.0, via Wikimedia Commons

W 2013 r. kosmonauta Aleksiej Leonov (będący w pobliżu miejsca katastrofy  w 1968 r.) w wywiadzie dla telewizji Russia Today ujawnił kolejną wersję zdarzenia:  przyczyną, dla której MiG 15 UTI Gagarina wpadł w niekontrolowany korkociąg była turbulencja spowodowana przez bliski przelot innego odrzutowca. Miał to być odbywający lot testowy Su-15, którego pilot z naruszeniem zasad bezpieczeństwa lotu obniżył wysokość lotu z 10.000 m do 450 m i z prędkością ponaddźwiękową przeleciał w odległości kilkunastu metrów od MiGa Gagarina, nie widząc go z powodu warunków pogodowych.

AKTUALIZACJA 30.03.2021 © ŁUKASZ SOBANIAK


Przyczyna śmierci Gagarina ujawniona po 40 latach. Zginął przez innego pilota. Wprost. 14.06.2013

Details in Death of Yuri Gagarin, First Man in Space, Revealed 45 Years Later. Scientific American. June 18, 2013

INNE ROCZNICE WYDARZEŃ HISTORYCZNYCH W NAJBLIŻSZYCH DNIACH:

5 czerwca 1963 r. w Killinardrish (Cork) w Irlandii zmarł generał Adrian Carton de Wiart (1880-1963), uczestnik wojny burskiej, obu wojen światowych, a w międzyczasie wojny polsko-bolszewickiej. Więcej…

6 czerwca 1944 r. w Normandii rozpoczęła się operacja Neptun, największa w historii morska operacja desantowa. Lądowanie aliantów we Francji umożliwiło otwarcie drugiego frontu przeciwko III Rzeszy w zachodniej Europie.

7 czerwca 1927 r. w Warszawie rosyjski emigrant Borys Kowerda (1907-1987) dokonał zamachu na posła nadzwyczajnego i ministra pełnomocnego ZSRR w Polsce Piotra Wojkowa. Do morderstwa doszło na warszawskim Dworcu Głównym - zamachowiec oddał sześć strzałów do sowieckiego dyplomaty (który broniąc się również strzelał), po czym bez jakiegokolwiek oporu ze swojej strony został zatrzymany przez policjantów na miejscu zdarzenia. Więcej…

7 czerwca 1981 r. w pobliżu Bagdadu izraelskie samoloty F-16 dokonały prewencyjnego nalotu na iracki reaktor atomowy Osirak (operacja Opera), co miało spowolnić iracki program atomowy. W latach 80-tych i 90-tych miejsce to było celem nalotów trzykrotnie: w 1980 miał miejsce nalot irański, w 1981 izraelski, w 1991 amerykański. Ostatecznie ośrodek został splądrowany przez samych Irakijczyków w okresie anarchii po upadku Saddama Husajna w wyniku II wojny w Zatoce, przy czym nie wiadomo dokładnie, co padło łupem szabrowników...

8 czerwca 1831 r. w Londynie zmarła Sarah Siddons (1755-1831), walijska aktorka uznawana w XVIII w. za najznakomitszą odtwórczynię ról szekspirowskich.

9 czerwca 1815 r. w Wiedniu przyjęto akt końcowy Kongresu Wiedeńskiego. Dokonano nim rewizji zmian terytorialnych oraz ustrojowych spowodowanych w Europie rewolucją francuską i wojnami napoleońskimi.

10 czerwca 1942 r. w ramach represji za pomoc udzieloną agentom czechosłowackiego rządu emigracyjnego, którzy dokonali zamachu na zbrodniczego Protektora Czech i Moraw SS-Obergruppenführera Reinharda Heydricha Niemcy spacyfikowali czeskie Lidice.

Zamordowano 340 mieszkańców wsi (w tym 82 dzieci), a jej zabudowania zrównano z ziemią. Była to jedna z tych niewielu niemieckich zbrodni w czasie II wojny światowej, która została nie tylko przyznana, ale i oficjalnie nagłośniona przez propagandę nazistowską jako adekwatna forma odwetu za zlikwidowanie wysokiego przedstawiciela władz III Rzeszy.

11 czerwca 1937 r. w Moskwie odbyło się tajne posiedzenie Kolegium Specjalnego Sądu Najwyższego ZSRR w sprawie najwyższych dowódców Armii Czerwonej - w tym marszałka Michaiła Tuchaczewskiego (1893-1937) - oskarżonych o szpiegostwo na rzecz Niemiec i udział w „antysowieckiej wojskowej organizacji trockistowskiej”. Tuchaczewski stał się kolejną ofiarą narastającej podejrzliwości Stalina wobec własnych towarzyszy. Więcej…

WIĘCEJ WYDARZEŃ HISTORYCZNYCH W CIĄGU ROKU...