Tego dnia w 1692 roku



27 maja 1692 r. królewski gubernator prowincji Massachusetts Bay Sir William Phips (1651-1695) powołał sąd przysięgłych (Court of Oyer and Terminer) do osądzenia sprawy czarownic z Salem.

Phips portrait

Sir William Phips, gubernator Massachusetts Bay.
Pomiędzy 1687-1694.
Domena publiczna,
via Wikimedia Commons

Sąd przystąpił energicznie do procedowania i już 2 czerwca 1692 r. został orzeczony pierwszy z wyroków śmierci, który wykonano bez zbędnej zwłoki 10 czerwca 1692 r. Pierwszą ofiarą jednej z najsławniejszych „pomyłek sądowych” anglosaskiego wymiaru sprawiedliwości padła niejaka Bridget Bishop (1632?-1692).

Co zadecydowało o oskarżeniu podsądnej? Po pierwsze była osobą uciążliwą dla najbliższego otoczenia z racji swojego trudnego usposobienia. Po drugie krążyły plotki, że była sprawczynią śmierci swoich dwóch mężów. Po trzecie wreszcie w przeszłości była już oskarżona o czary w 1680 r. Jak widać same tylko poszlaki były poważne.

W tej sytuacji starannie przeprowadzono postępowanie dowodowe, które w całej rozciągłości potwierdziło zarzuty. Dziesięciu uczynnych sąsiadów zeznając w charakterze świadków dostarczyło niezbitych dowodów: świadkowie mówili między innymi o rzucanych przez oskarżoną urokach, widzianych u niej akcesoriach magicznych, ponadto jej widmo było widziane w trakcie nocnych wizyt u kilku mężczyzn. Sąd w swojej mądrości dopuścił tu zapewne dowód określany jako spectral evidence, będący w istocie dowodem ze snu lub przywidzeń. Był to niezwykle skuteczny środek dowodowy, który w zasadzie wykluczał wszelkie alibi (wszak oczywistym jest, że nawet bezsporny fakt przebywania podejrzanego w zupełnie innym miejscu nie wyłączał możliwości, iż jego widmo nawiedzało w tym samym czasie dręczone ofiary). Jeden ze świadków zeznał nawet, że widział na podwórku oskarżonej czarne chochliki (black imps), a wkrótce potem ją samą latającą nad swoim ogrodem. Wreszcie oględziny ciała przeprowadzone u oskarżonej wykazały u niej „znamię czarownicy”.

Examination of a Witch - Tompkins Matteson

Badanie czarownicy.

Tompkins Harrison Matteson. Olej na płótnie. 1853 r.

Peabody Essex Museum.

Domena publiczna, via Wikimedia Commons

Rzecz jasna w tak wykazanym dowodowo stanie faktycznym nieprzyznanie się do winy przez oskarżoną mogło być uznane wyłącznie za wykrętną i naiwną linię obrony, a sprawiedliwy wyrok mógł być tylko skazujący.

Szaleństwo jednak dopiero nabierało rozpędu. Ogółem powołany przez gubernatora Phipsa Court of Oyer and Terminer doprowadził do śmierci na szubienicy 19 kobiet i mężczyzn. Ofiarą stał się także Giles Corey (mąż jednej ze skazanych „czarownic”), który odmówił deklaracji w zakresie swojej winy bądź niewinności, co proceduralnie uniemożliwiało rozpoczęcie procesu. Wobec tego sąd nie mogąc tolerować formalnych wybiegów zastosował sprawdzoną procedurę peine forte et dure (czyli przygniatania stopniowo zwiększanym ciężarem kamieni), czego jednak badany będący w podeszłym wieku nie wytrzymał i zmarł udaremniając w ten sposób wszczęcie postępowania. Ponadto co najmniej cztery oskarżone osoby zmarły w więzieniu.

Dopiero w październiku 1692 r. zataczająca coraz szersze kręgi obłąkana pogoń za czarownicami doprowadziła do zdroworozsądkowej refleksji u gubernatora, który wreszcie rozwiązał nadgorliwy trybunał.

W 1711 r. wskutek licznych petycji władze kolonii wydały akt przywracający dobre imię oskarżonym i skazanym, przyznając również odszkodowania spadkobiercom ofiar.

AKTUALIZACJA 23.05.2021 © ŁUKASZ SOBANIAK


Salem Witchcraft Trials (1692). Famous Trials By Professor Douglas O. Linder

Bridget Bishop Home and Orchards, Site of Salem Witch Museum

Salem Witchcraft Trials of 1692, University of Missouri-Kansas City Law School

Peine forte et dure, John Philip Jenkins, Britannica.

 

INNE ROCZNICE WYDARZEŃ HISTORYCZNYCH W NAJBLIŻSZYCH DNIACH:

9 lipca 1762 r r. Zofia von Anhalt-Zerbst (1729-1796), żona cara Piotra III (1728-1762) jako Katarzyna II objęła władzę w Rosji w wyniku zamachu stanu. Po "dobrowolnej" abdykacji dotychczasowy władca Piotr III został osadzony w areszcie domowym w pałacu w Ropszy pod Petersburgiem, gdzie już 17 lipca 1762 r. zmarł - jak oficjalnie stwierdzono po autopsji - z powodu "ataku kolki hemoroidalnej"...

10 lipca 1940 r. rozpoczęła się bitwa o Anglię, która według niemieckich założeń miała zapewnić Luftwaffe panowanie w powietrzu nad kanałem La Manche przed planowaną inwazją na Wyspy Brytyjskie (operacją „Seelöwe”). Więcej…

11 lipca 1979 r. amerykańska stacja orbitalna Skylab weszła w gęste warstwy atmosfery i uległa zniszczeniu, a jej szczątki spadły do Oceanu Indyjskiego i na zachodnią Australię, zabijając krowę.

12 lipca 1906 r. ostatecznie uniewinniono kapitana francuskiego sztabu generalnego Alfreda Dreyfusa, 12 lat wcześniej niesłusznie skazanego na karę dożywotniego pozbawienia wolności za szpiegostwo na rzecz Niemiec, co zakończyło aferę znaną jako sprawa Dreyfusa.

13 lipca 1923 r. na wzgórzu w pobliżu Los Angeles odsłonięto napis HOLLYWOODLAND, który po skróceniu do HOLLYWOOD w 1949 r. stał się nie tylko nieodłącznym elementem krajobrazu, ale także jednym z najbardziej rozpoznawalnych na świecie symboli, ikoną popkultury i przedmiotem licznych nawiązań, żartów i memów. Więcej…

14 lipca 1789 r. zrewoltowany tłum wdarł się do paryskiej Bastylii, uznanej za znienawidzony symbol francuskiej monarchii absolutnej. Więcej…

15 lipca 1410 r. pod Grunwaldem doszło do jednej z największych bitew średniowiecznej Europy (łącznie po obu stronach walczyło około 50.000 ludzi). Połączone siły polsko-litewskie pokonały armię zakonu krzyżackiego, wspieraną przez rycerstwo zachodnioeuropejskie.

WIĘCEJ WYDARZEŃ HISTORYCZNYCH W CIĄGU ROKU...