27 listopada 1915 r. w Kodymie (obecnie Ukraina) urodził się Stanisław Skalski (1915-2004) – major pilot Polskich Sił Powietrznych na Zachodzie i Wing Commander Royal Air Force, as myśliwski II wojny światowej.
Stanisław Skalski jako Wing Commander RAF w kabinie Mustanga Mk III (P-51B/C). 1944 r.
Royal Air Force.
Domena publiczna,
via Wikimedia Commons
We wrześniu 1939 r. walczył jako pilot w 142 eskadrze myśliwskiej dywizjonu „toruńskiego”. Już 1 września dokonał niezwykłego w realiach II wojny światowej wyczynu, przystającego bardziej do zmagań lotników pionierskiego okresu awiacji: po zestrzeleniu niemieckiego samolotu rozpoznawczego wylądował swoim myśliwcem PZL P.11c obok rozbitej niemieckiej maszyny, biorąc rannych lotników Luftwaffe do niewoli, udzielając im pomocy medycznej oraz ratując przed zlinczowaniem przez okolicznych mieszkańców.
Po klęsce wrześniowej przedostał się przez Francję do Wielkiej Brytanii, biorąc udział w bitwie o Anglię, a następnie w walkach powietrznych nad Francją, Afryką i Sycylią. Ogółem w czasie II wojny światowej zestrzelił co najmniej 18 samolotów niemieckich, uzyskując tym samym najwyższą liczbę zestrzeleń wśród polskich pilotów.
Stanisław Skalski jako więzień Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego. 1948 r.
MBP. 1948 r.
Domena publiczna, via Wikimedia Commons
W czerwcu 1947 roku powrócił do Polski, aresztowany przez władze komunistyczne 4 czerwca 1948 r. W sfingowanym procesie 7 kwietnia 1950 r. zapadł wyrok skazujący Skalskiego na karę śmierci. Po roku oczekiwania w celi na wykonanie kary zamieniono ją na dożywocie (o czym jednak nie poinformowano skazanego). Zrehabilitowany w 1956 r.
Ostatnie miesiące życia spędził w domu pomocy społecznej. Zmarł w Warszawie 12 listopada 2004 r. Jego grób znajduje się na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.
AKTUALIZACJA 27.11.2021 © ŁUKASZ SOBANIAK
Stanisław Skalski. Czarne krzyże nad Polską. Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej. Warszawa 1985.
Stanisław Skalski. Polskie Siły Powietrzne w II wojnie światowej.