Tego dnia w 1981 roku



30 marca 1981 r. w Waszyngtonie przed hotelem Hilton doszło do zamachu na prezydenta Ronalda Reagana (1911-2004).

Zamachowiec oddał sześć strzałów z broni krótkiej. Oprócz Reagana ranne zostały trzy osoby: jego rzecznik prasowy James Brady (został trwale sparaliżowany), agent Secret Service Tim J. McCarthy oraz policjant Thomas Delahanty.

Sam prezydent został trafiony rykoszetem, pocisk odbity od limuzyny trafił w płuco a następnie doszło do krwotoku wewnętrznego i utraty znacznej ilości krwi. Ronald Reagan do momentu utraty przytomności znosił to z właściwym sobie humorem (pisząc  do żony i syna kartkę o treści: Jak to mówił Churchill, nie ma nic lepszego, niż zamach, który się nie udał). Przed samym zabiegiem operacyjnym ratującym życie powiedział do chirurgów: Mam nadzieje, że wszyscy jesteście republikanami…

Reagan assassination attempt montage

Montaż zdjęć przedstawiających fazy zamachu – 30.03.1981 r.

Montaż: Michael Evans; zdjęcia udostępnione przez Ronald Reagan Library

Domena publiczna, via Wikimedia Commons

Sprawcą okazał się niejaki John Hinckley jr, a zamach sprawą całkowicie apolityczną. Według opinii biegłych zamachowiec cierpiał na depresję oraz zaburzenia osobowości. Motywem jego czynu miała być chęć zwrócenia na siebie uwagi aktorki Jodie Foster, związana z obsesją na punkcie filmu „Taksówkarz” Martina Scorsese.

Oskarżony o próbę zabójstwa prezydenta John Hinckley jr został ostatecznie uznany za niepoczytalnego i orzeczono wobec niego detencję (werdykt „not guilty by reason of insanity”). W zamkniętym zakładzie psychiatrycznym spędził 35 lat (zwolniono go w 2016 r.).

Po wielu latach, w 1993 r. (już za prezydentury Billa Clintona, zwolennika kontrolowania dostępu do broni) sprawa miała wpływ na amerykańskie ustawodawstwo ingerujące w prawo do posiadania broni.

Tzw. Ustawa Brady’ego (Brady Handgun Violence Prevention Act), którą osobiście poparł Ronald Reagan w 1991 r. (mimo swojego członkostwa w National Rifle Association of America) wprowadziła pewne istotne obwarowania wobec nabywców broni palnej, które mają zapobiegać jej nabyciu przez określone kategorie osób stwarzających ryzyko  użycia przemocy.

Stało się tak pomimo energicznej kontrakcji kongresmenów kwestionujących konstytucyjność Ustawy Brady’ego z uwagi na treść Drugiej Poprawki do Konstytucji. Dopiero z czasem Sąd Najwyższy USA przesądził, że treść Drugiej Poprawki odnosi się zarówno do prawa federalnego jak i stanowego oraz chroni prawo do prywatnego posiadania broni do celów indywidualnej samoobrony (sprawy District of Columbia v. Heller i McDonald v. Chicago).

Jednocześnie jednak Sąd Najwyższy zasugerował, że wprowadzenie ograniczeń prawa do posiadania broni m. in. w odniesieniu do niektórych kategorii osób wskazanych w Ustawie Brady’ego (osoby psychicznie chore i skazane za poważne przestępstwa) może być „przypuszczalnie legalne”…

AKTUALIZACJA 30.03.2021 © ŁUKASZ SOBANIAK


Ronald Reagan is Shot OnThisDay.

Jodie Foster, Ronald Reagan and a Madman Old News. 30.03.2017

Why I’m for the Brady Bill By Ronald Reagan. New York Times 29.03.1991

INNE ROCZNICE WYDARZEŃ HISTORYCZNYCH W NAJBLIŻSZYCH DNIACH:

5 czerwca 1963 r. w Killinardrish (Cork) w Irlandii zmarł generał Adrian Carton de Wiart (1880-1963), uczestnik wojny burskiej, obu wojen światowych, a w międzyczasie wojny polsko-bolszewickiej. Więcej…

6 czerwca 1944 r. w Normandii rozpoczęła się operacja Neptun, największa w historii morska operacja desantowa. Lądowanie aliantów we Francji umożliwiło otwarcie drugiego frontu przeciwko III Rzeszy w zachodniej Europie.

7 czerwca 1927 r. w Warszawie rosyjski emigrant Borys Kowerda (1907-1987) dokonał zamachu na posła nadzwyczajnego i ministra pełnomocnego ZSRR w Polsce Piotra Wojkowa. Do morderstwa doszło na warszawskim Dworcu Głównym - zamachowiec oddał sześć strzałów do sowieckiego dyplomaty (który broniąc się również strzelał), po czym bez jakiegokolwiek oporu ze swojej strony został zatrzymany przez policjantów na miejscu zdarzenia. Więcej…

7 czerwca 1981 r. w pobliżu Bagdadu izraelskie samoloty F-16 dokonały prewencyjnego nalotu na iracki reaktor atomowy Osirak (operacja Opera), co miało spowolnić iracki program atomowy. W latach 80-tych i 90-tych miejsce to było celem nalotów trzykrotnie: w 1980 miał miejsce nalot irański, w 1981 izraelski, w 1991 amerykański. Ostatecznie ośrodek został splądrowany przez samych Irakijczyków w okresie anarchii po upadku Saddama Husajna w wyniku II wojny w Zatoce, przy czym nie wiadomo dokładnie, co padło łupem szabrowników...

8 czerwca 1831 r. w Londynie zmarła Sarah Siddons (1755-1831), walijska aktorka uznawana w XVIII w. za najznakomitszą odtwórczynię ról szekspirowskich.

9 czerwca 1815 r. w Wiedniu przyjęto akt końcowy Kongresu Wiedeńskiego. Dokonano nim rewizji zmian terytorialnych oraz ustrojowych spowodowanych w Europie rewolucją francuską i wojnami napoleońskimi.

10 czerwca 1942 r. w ramach represji za pomoc udzieloną agentom czechosłowackiego rządu emigracyjnego, którzy dokonali zamachu na zbrodniczego Protektora Czech i Moraw SS-Obergruppenführera Reinharda Heydricha Niemcy spacyfikowali czeskie Lidice.

Zamordowano 340 mieszkańców wsi (w tym 82 dzieci), a jej zabudowania zrównano z ziemią. Była to jedna z tych niewielu niemieckich zbrodni w czasie II wojny światowej, która została nie tylko przyznana, ale i oficjalnie nagłośniona przez propagandę nazistowską jako adekwatna forma odwetu za zlikwidowanie wysokiego przedstawiciela władz III Rzeszy.

11 czerwca 1937 r. w Moskwie odbyło się tajne posiedzenie Kolegium Specjalnego Sądu Najwyższego ZSRR w sprawie najwyższych dowódców Armii Czerwonej - w tym marszałka Michaiła Tuchaczewskiego (1893-1937) - oskarżonych o szpiegostwo na rzecz Niemiec i udział w „antysowieckiej wojskowej organizacji trockistowskiej”. Tuchaczewski stał się kolejną ofiarą narastającej podejrzliwości Stalina wobec własnych towarzyszy. Więcej…

WIĘCEJ WYDARZEŃ HISTORYCZNYCH W CIĄGU ROKU...