MARZEC
1 marca 1954 r. na atolu Bikini w Wyspach Marshalla dokonano próbnej eksplozji termojądrowej o kryptonimie Castle Bravo. Eksplozja o sile 15 Mt spowodowała wielką katastrofę ekologiczną i liczne ofiary wśród mieszkańców pobliskich wysp. Amerykański program nie mógł też pozostać bez godnej odpowiedzi ze strony ZSRR: sowiecka bomba AN602 zdetonowana w 1961 r. nad archipelagiem Nowej Ziemi miała masę własną 27 ton i eksplodowała z mocą 50 Mt. Mimo większej mocy sowiecka bomba była bardziej "ekologiczna" od amerykańskiej, choć skutki jej wybuchu były wykrywalne na Nowej Ziemi co najmniej do 2015 r. |
2 marca 1972 r. z przylądka Canaveral na Florydzie wystartowała rakieta Atlas Centaur wynosząca sondę Pioneer 10, mającą służyć badaniu Jowisza i jego satelitów (przy pomocy zainstalowanych 11 instrumentów naukowych). Więcej… |
3 marca 1746 r. w Warszawie urodziła się księżna Izabela Czartoryska (1746-1835) - polska pisarka i kolekcjonerka pamiątek historycznych, uznawana za osobę, która stworzyła pierwsze polskie muzeum w Świątyni Sybilli w Puławach. |
4 marca 1918 r. w Fort Riley w Kansas u jednego z żołnierzy US Army stwierdzono zachorowanie spowodowane przez groźną odmianę podtypu H1N1 wirusa A grypy (znanej później na całym świecie zupełnie bezzasadnie jako "hiszpanka"). Więcej… |
5 marca 1947 r. w Norymberdze rozpoczął się tzw. proces prawników (sprawa USA vs. Josef Altstötter i inni). Więcej… |
6 marca 1204 r. baron Roger de Lacy dowodzący obroną Château Gaillard skapitulował przed królem Francji Filipem II Augustem. Król Anglii Jan Bez Ziemi utracił tym samym potężne fortyfikacje strzegące angielskich posiadłości w Normandii, a w konsekwencji w niedługim czasie całą Normandię. Więcej… |
7 marca 1941 r. w Warszawie grupa kontrwywiadu Okręgu Warszawa-Miasto Związku Walki Zbrojnej wykonała wyrok śmierci Wojskowego Sądu Specjalnego orzeczony wobec aktora Igo Syma, oskarżonego o kolaborację z niemieckim okupantem. Była to pierwsza głośna egzekucja przeprowadzona przez polskie podziemie. Więcej… |
8 marca 1761 r. w Pikowie w powiecie winnickim (obecnie Ukraina) urodził się hrabia Jan Potocki (1761–1815) - pisarz, podróżnik, polityk, historyk, publicysta, etnograf, pionier polskiej archeologii i pierwszy polski aeronauta. Dziś jednak jest pamiętany najbardziej jako autor francuskojęzycznej powieści Rękopis znaleziony w Saragossie (Manuscrit trouvé à Saragosse - 1805). |
9 marca 1862 r. w trakcie bitwy w zatoce Hampton Roads (wojna secesyjna) dochodzi do pierwszego w historii starcia okrętów pancernych: CSS "Virginia" przeciwko USS "Monitor". Więcej… |
10 marca 1793 r. wybuchło w Wandei powstanie rojalistyczne. Obłąkańcza polityka religijna władz rewolucyjnej Francji (której wytworem wkrótce stał się kult Istoty Najwyższej - l'Être suprême), zgilotynowanie Ludwika XVI i ostatecznie dekret Konwentu o poborze rekruta doprowadziły do krwawego kontrrewolucyjnego zrywu. Więcej… |
11 marca 1941 r. Kongres USA uchwalił Lend Lease Act (“An Act to Promote the Defense of the United States”). Więcej… |
12 marca 1999 r. Polska, Czechy i Węgry przystąpiły do NATO. Więcej… |
13 marca 1943 r. w Smoleńsku generał Henning von Tresckow (1901-1944) podejmuje jedną z wielu nieudanych prób zamachu na Adolfa Hitlera. Więcej… |
14 marca 1980 r. o godzinie 11:15 na warszawskim Okęciu rozbił się wracający z Nowego Jorku samolot PLL LOT Ił-62 SP-LAA „Mikołaj Kopernik” (lot LO-007). Więcej… |
15 marca 44 r. p.n.e. w Rzymie w dniu idów marcowych spiskowcy pod przywództwem Gajusza Kasjusza i Marka Brutusa zasztyletowali Juliusza Cezara (ok. 100 p.n.e. - 44 p.n.e.), według legendy zadając mu 23 ciosy. Jednakowoż i żaden z bezpośrednich sprawców zamachu nie zmarł naturalną śmiercią. |
16 marca 1802 r. prezydent USA Thomas Jefferson założył United States Military Academy at West Point (znaną powszechnie jako West Point). Więcej… |
18 marca 1921 r. w Rydze podpisano traktat pokojowy kończący wojnę polsko-bolszewicką (1919-1920). Więcej… |
19 marca 1945 r. Adolf Hitler wydaje tzw. Nerobefehl (rozkaz Nerona) - nakazuje stosowanie na terytorium III Rzeszy taktyki spalonej ziemi, czyli zniszczenie w Niemczech wszystkiego co przeciwnik mógłby wykorzystać do kontynuowania walki. Więcej… |
20 marca 2003 r. USA i siły międzynarodowej koalicji rozpoczynają inwazję na Irak (II wojna w Zatoce Perskiej). Więcej… |
21 marca 1963 r. zamknięto amerykańskie więzienie federalne o zaostrzonym rygorze położone na wyspie Alcatraz w zatoce San Francisco. Więcej… |
22 marca 1594 r. po konwersji na katolicyzm i koronacji król Nawarry Henryk IV wjeżdża do Paryża. Rozpoczyna się panowanie dynastii Burbonów we Francji. Więcej… |
23 marca 1801 r. w Petersburgu zamordowany został car Paweł I (1754-1801). Doszło do tego bezzwłocznie po tym, gdy odmówił uczestnikom pałacowego zamachu stanu podpisania aktu abdykacji. Według oficjalnego orzeczenia nadwornego chirurga - szkockiego lekarza Jamesa Wylie - śmierć cara nastąpiła wskutek ataku apopleksji. Następcą zamordowanego Pawła I został jego syn Aleksander I Romanow (1777-1825). |
24 marca 1603 r. w Richmond zmarła Elżbieta I, królowa Anglii i Irlandii. Wobec bezpotomnej śmierci królowej wygasła dynastia Tudorów. |
25 marca 1811 r. francuski astronom Honoré Flaugergues (1755-1830?) odkrył kometę C/1811 F1 - czyli Wielką Kometę 1811 roku, która została uwieczniona przez samego Adama Mickiewicza. Więcej… |
26 marca 1979 r. w Waszyngtonie zawarto traktat pokojowy pomiędzy Izraelem i Egiptem, kończący wojny izraelsko-egipskie, trwające od I wojny izraelsko-arabskiej w 1948 r. Więcej… |
27 marca 1968 r. w pobliżu miasta Kirżacz w Rosji w katastrofie samolotu treningowego MiG-15 UTI zginął Jurij Gagarin (1934-1968), Bohater Związku Radzieckiego, okryty sławą pierwszego człowieka w kosmosie. Więcej… |
28 marca 1947 r. w pobliżu Baligrodu w Bieszczadach w zasadzce zorganizowanej przez Ukraińską Powstańczą Armię w niewyjaśnionych do końca okolicznościach zginął Karol Świerczewski (1897-1947), generał pułkownik Armii Czerwonej i generał broni ludowego Wojska Polskiego - człowiek, który został uwieczniony przez samego Ernesta Hemingwaya w powieści Komu bije dzwon (1940), a nadto dokonał rzeczy imponującej - został odsunięty od dowodzenia w Armii Czerwonej z powodu alkoholizmu i niekompetencji (1941-1942). |
29 marca 1925 r. w pociągu pomiędzy Stołpcami a Kołosowem (nad ówczesną granicą polsko-sowiecką) policjant Józef Muraszko śmiertelnie ranił podczas konwojowania byłych oficerów Wojska Polskiego Antoniego Wieczorkiewicza i Walerego Bagińskiego, skazanych za działalność komunistyczną i przygotowanie zamachów bombowych, które miały miejsce w 1923 r. w Warszawie i Krakowie. Więcej… |
30 marca 1981 r. w Waszyngtonie przed hotelem Hilton doszło do zamachu na prezydenta Ronalda Reagana (1911-2004). Więcej… |
31 marca 1889 r. w Paryżu dokonano uroczystego otwarcia wieży Eiffela. Na wieżę jako pierwsi weszli (windy jeszcze nie działały) urzędnicy rządowi i miejscy oraz przedstawiciele prasy. Otwarcie dla publiczności nastąpiło 15 maja 1889 r. Więcej… |